İSTANBUL (İGFA) – PwC’nin strateji danışmanlığı kümesi Strategy& tarafından elektrikli araç kesimine yönelik yapılan araştırma, otomotiv dalının küresel manada nasıl bir elektrikli araç dönüşümünden geçtiğini ortaya koyuyor. Kesimin hem adet hem de yenilik manasında en savlı ülkesi haline gelen Çin, küresel oranlardaki artışı da direkt etkiliyor. Strategy& tarafından 20 ülke özelinde gerçekleştirilen araştırmaya nazaran tahlil edilen pazarların tümünde, 2023’ün üçüncü çeyreği, bir evvelki yılın birebir devrine kıyasla %26 artış gösterdi. Araştırma, Çin pazarındaki büyümenin yavaşlamasının, bu oranın daha fazla artmasını engellediğini de gösteriyor. Buna nazaran, Çin’deki bataryalı elektrikli araçlar (BEV), 2023’ün üçüncü çeyreğinde tahlil edilen tüm pazarlardaki satışın üçte ikisini oluşturdu. Çin’in BEV satış büyümesi, büyük ölçüde zayıflayan ekonomik görünüm nedeniyle son birkaç aydır yavaşlama eğilimi gösteriyor ve sonuçların yayınlandığı periyotta, iki yıl evvelki düzeyin bile kıymetli ölçüde altına düşmüş durumda.
Strategy& ve PwC Autofacts iş birliğiyle gerçekleştirilen pazar trendlerine ait son araştırma, BEV satışlarındaki güçlü performansın, tahlile dahil edilen ülkeler özelinde 2024 yılında %35’lik bir büyüme yaşanacağını öngörüyor. Şimdiki raporda dikkat çeken ülkelerden Güney Kore, BEV satışlarındaki artışın, ilgili devirde tahlil edilen tüm pazarlarda toplam araç satışından daha yüksek bir büyüme oranına ulaştığını gösteriyor. Güney Kore, ABD’deki %62’ye karşı ve Almanya’daki %59’a karşı ’lik oranlardan daha yüksek bir muvaffakiyet elde ederek öne çıkıyor.
Türkiye’de yerli faktörü ve yeni markalar 14’lük artış getirdi
PwC Strategy& Türkiye Başkanı Kağan Karamanoğlu rapor ile ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi: “Türkiye’de elektrikli araçlara olan ilgi her geçen gün artıyor. Tüketicilerin bu ilgisi, yerli üretim elektrikli modeller ve yeni markaların pazara girmesinin de tesiriyle önemli bir büyümeye neden oldu. 2023’ün üçüncü çeyreğinde geçtiğimiz yılın tıpkı periyoduna kıyasla 14 üzere epey yüksek bir artış yaşanan Türkiye BEV araç pazarının toplam hissesi ise öteki ülkelerin gerisinde bulunuyor. BEV kategorisindeki araçların tüm araç satışları içindeki hissesi 2022’nin birebir devrinde yalnızca %1 iken 2023 bilgilerinde bu oran %5’e kadar yükseldi.
Diğer yandan elektrikli araç dönüşümünün bir öteki kıymetli kategorisi olan hibrit araçların pazar hissesindeki artış da dikkat çekiyor. Tüm araç satışları içinde hissesi ’u aşan hibrit araçların satışları, geçen yılın birebir periyoduna kıyasla 2 arttı. Türkiye pazarında PHEV araç satışları da artan ilginin yansımalarının görüldüğü bir alan oldu. Tüm araç satışlarında pazar hissesi %1’in altında olan PHEV araçlar geçtiğimiz yılın tıpkı devrine nazaran %215 yükselse de adet bazında hayli düşük bir düzeyde yer alıyor” dedi.
BEV araçlar Avrupa’da süratle artıyor
Araştırma datalarına nazaran Avrupa’da BEV pazarının 2024’te %43 büyümesi öngörülüyor. Bununla birlikte, kıtanın kuzey ve güney bölgelerindeki farklılıklar dikkat çekiyor. Klâsik üreticilerin ağır olarak yer aldığı Almanya pazarında kıymetli bir hareketlilik bulunuyor. Rapora nazaran, Alman araba üreticileri BEV araçlar özelinde yılın birinci dokuz ayında, global pazarın neredeyse iki katı daha süratli büyümeyi başardı ve ortayı kapatıyor. Almanya’daki bir başka farklı nokta ise kısaca PHEV olarak tanımlanan şarj edilebilir hibrit araçların durumu. Çin’de bu tip araçlar yine tanınan hale gelirken Almanya bu teknolojiyi daha fazla takip etmeyecek.
Araştırma bulgularına nazaran Avrupa’nın en büyük beş pazarını oluşturan Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık’taki BEV araç satışları, 2023’ü üçüncü çeyreğinde 2022’nin tıpkı devrine kıyasla %49 arttı.
En kuvvetli büyüme %59 ile Almanya’da görülürken, Birleşik Krallık ve Fransa’daki BEV pazarları da 2022’nin üçüncü çeyreğine kıyasla %42 ve %40 yükselerek güçlü bir duruş sergiledi. İspanya’daki BEV satışları ise adet bazında düşük olmakla birlikte %57 yükseldi. Tüm araç satışları içinde BEV oranı ise artmaya devam ediyor. Almanya’da satılan araçların ’i BEV kategorisindeyken Birleşik Krallık ve Fransa’da , İspanya’da ise %6 düzeyinde bulunuyor.
İlk beş pazardaki PHEV araçların durumuna bakıldığında ise geçen yılla paralel olduğu görülüyor. İngiltere ve Fransa PHEV araç pazarları sırasıyla %62 ve %49 büyümüş olsa da Almanya’daki %42’lik düşüş toplam PHEV satışlarının çok değişmemesine neden oldu.
Avrupa’daki elektrikli araç dönüşümünün oran bazında en yüksek olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde ise bu araçlara olan ilgi gücünü koruyor. 2023 üçüncü çeyrek prestijiyle BEV araçlardaki duruma bakıldığında, geçen yılın birebir devrine nazaran Hollanda’da %68, İsveç’te ise %56’lık artış yaşandı. 2023 yılı tüm araç satışlarında %83’lük BEV satışları pazar hissesiyle oran olarak dünya liderliğini elinde bulunduran Norveç’te ise satışlar doygunluk noktasına ulaşıldığı için bir evvelki çeyreğe oranla %5 geriledi.
ABD’de BEV toplam pazardan daha süratli büyüdü
ABD’deki tabloya bakıldığında ise BEV pazarının, tüm araçlardan daha süratli büyüdüğü görülüyor. 2023 yılının üçüncü çeyreğinde 2022’nin birebir periyoduna nazaran BEV satışlarında %62’lik büyüme yaşanırken tüm araç satışlarında ’lik bir yükseliş yaşanması, BEV pazarının artan gücünü onaylayan bir gösterge.
Diğer yandan, 2023 yılı tüm araç satışlarında BEV araçların pazar hissesi yalnızca %7 düzeyinde bulunuyor. Oran düşük görünmekle birlikte 2021’in üçüncü çeyreğindeki oranın %2 olması üç kattan fazla bir artış yaşandığını gösteriyor. Hükûmet teşvikleri, tanınan yeni modeller ve ülkedeki şarj altyapısının genişlemesi BEV araçlara olan talebi canlı tutmaya yardımcı oluyor.
Uzak Doğu’da Çin etkisi
BEV araçların hem adet hem model bazında en ağır olduğu ülkelerden olan Çin’de ise, 2023’ün üçüncü çeyreğinde, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran ’lık artış yaşanmış durumda. Bu oran, tıpkı devirdeki toplam araç satışlarının %6’lık yükselişini basitçe geride bırakmış olmakla birlikte, 2021 ve 2022’de yaşanan 2 ve %85 üzere oranların bir epey gerisinde bulunuyor. Büyüme oranlarındaki bu yavaşlamada Çin’in zayıflayan ekonomik görünümü ve PHEV araçlara olan talebin artması faktörleri öne çıkıyor.
Elektrikli araçlarda marka ve model bazında öbür ülkelere nazaran geride kaldığı düşünülen Japonya’da ise hibrit araçların öne çıktığı görülüyor. Ülkedeki elektrikli araç pazarının neredeyse tamamı, 2023 yılı tüm araç satışlarında pazar hissesi %54 olan hibrit araçların hakimiyetinde bulunuyor. BEV özelinde bakıldığında ise 2023’ün üçüncü çeyreğinde bir evvelki yılın birebir periyoduna kıyasla %42’lik bir yükseliş yaşansa da BEV pazarı toplamda sırf %2’lik bir hisseye sahip.
Otomotiv kesiminin değerli üreticilerinden biri olan Güney Kore’de ise BEV satışları genel küresel görünümün bilakis düşüş gösteriyor. 2023’ün üçüncü çeyreğinde, 2022’nin tıpkı devrine kıyasla yaşanan %28’lik gerileme, Güney Kore’yi, tahlile dahil edilen ülkeler ortasında düşüş yaşanan tek ülke yapıyor.