Türkiye, Çiftlik Bank ve Thodex’in akabinde son haftalarda yeni bir dolandırma olayıyla çalkalandı. Süleyman Kocabaş’ın kurduğu ve birçok ünlü ismin reklamlarında yer aldığı Deterjan Pazarı isimli şirketin binlerce vatandaşa ‘Bu tozu bu fiyata alın, yoğurup banyo topu yapın. 95 gün kuruttuktan sonra bize 3 katı fiyatına satın’ dediği ve eserleri getiren vatandaşlara paralarını vermediği sav edilmişti. Şikayetlerin artmasıyla birlikte Kocabaş’ın da bulunduğu 8 kişi gözaltına alınmıştı ve Süleyman Kocabaş tutuklanmıştı. Biz de bu yaşananların akabinde uzun vakittir banyo topu yapan ismini vermek istemeyen bir mağdurla röportaj yaptık. Mağdur, bizlere bütün süreci ayrıntılarıyla anlattı.
NOT: BU İÇERİK ONEDİO.COM KAYNAK GÖSTERİLMEDEN YAYINLANAMAZ.
Geçtiğimiz günlerde paklık eserlerinin satışının yapıldığı Deterjanpazarı.com sitesinin binlerce insanı mağdur ettiği ortaya çıkmıştı ve yaşananları tüm ayrıntılarıyla sizlere anlatmıştık.
“Bu tozu bu fiyata alın, yoğurup banyo topu yapın. 95 gün kuruttuktan sonra bize 3 katı fiyatına satın” kelamlarıyla eserin ham unsurunun satışını yapan Deter Pazarı’nın vatandaşlara fiyatlarını ödemediği argüman edilmişti.
Ünlü isimler Onur Büyüktopçu, Berke Üzrek, Melek Baykal ve Hikaye Çelik’in iş birliği yaptığı şirketin kurucusu Süleyman Kocabaş’ın ortadan kaybolduğu söylenmişti ve şirketin sitesi Deterjanpazari.com kapatılmıştı.
Daha sonra da Süleyman Kocabaş’ın ortalarında bulunduğu 8 kişi gözaltına alındıktan sonra Kocabaş tutuklanmıştı.
Biz de yaşananların akabinde paralarını alamayan vatandaşların neler düşündüğünü merak edip Telegram kümesine girmiştik ve sizlere dikkat çeken yorumları aktarmıştık;
Şimdi ise uzun vakittir Deterjan Pazarı firmasıyla çalışan ve parasını alamayan bir mağdurla görüştük.
Deterjan pazarı şirketiyle nasıl yolunuz kesişti? Bu işe nasıl dahil oldunuz? Nereden duydunuz?
‘Bir tanıdığım, bir ablam pazara gidiyor. Pazarda bir broşür dağıtıldığını görüyor. ‘Eve ek iş olarak banyo topu üretimi: 150 TL depozito veriyorsunuz, 800 TL kazanıyorsunuz’ halinde. Tanıdığım bunu görüyor, gereksinimimiz olduğunu düşünerek bizle paylaşıyor. Geçtiğimiz sene Ağustos ayında daima birlikte gidip baktık. Bir yıldır bu işin içindeyiz. Birinci yapanlardanız. Ankara Etimesgut’ta çok küçük bir dükkanları vardı. 20-30 metrekare olarak. Bu dükkana gittiğimizde Süleyman Kocabaş bu işi bize anlattı, üretimini gösterdi. Yani koli olarak piyasaya sürdüler. Bu koli için de o sıralar yaklaşık “8-9 kiloluk mineralli tuz” dediler. Amerikan İngiliz tuzu karışımı. Ayrıyeten lavanta yağı, solüsyon. Bir de üretimi için kalıp olduğunu gösterdi bize. Kendisi bize başlarken “Gidin lavanta yağını sorun litresi ne kadardır? Aldığımız para, depozito, bunun maliyetini bile kurtarmıyor neredeyse. Biz yalnızca karşı taraf eserimizi yapsın eserimizi getirsin manasında bu depozitoyu alıyoruz” dedi. Araştırdık, vergi levhası POS aygıtı vs. her şey vardı. Sonra biz bu eserleri aldık.’
Size eserin ham unsurunu teslim ederken ne vadettiler? Size ne dediler de ikna oldunuz? Bize biraz para sisteminden bahseder misiniz?
‘Bize dediler ki; “Bu eser mineralli, rahatlatıcı tuz. Banyo ve jakuzilerde kullanılıyor. Banyo topu diye geçiyor. Burada yapıldıktan sonra İstanbul’da farklı bir süreçten geçiyor. Ondan sonra paketlenip yurt dışına satılıyor. Tanesi ‘2,12 dolar’ dendi. Ödemelerimizi yaparken Süleyman Kocabaş’ın Anakim Kimya şirketi üzerinden ödedik. Yani Anakim Kimya yazıyordu dekontlarda. Elden de bir makbuz verdiler. Vergi levhalarında da Anakim Kimya olarak geçiyor.’
Bu iş için cebinizden ne kadar çıktı ve ne kadar ziyan ettiniz?
‘Bu iş için benim cebimden 900 TL çıktı. 900 TL’nin karşılığında ilerleyen ayda 6000 TL’ye yakın bir para aldım. Ana paramı aldım içinden, 1 ay sonra 5000’i tekrar yatırdım. Yatırdıktan sonra bunu da çevire çevire 1 sene boyunca paramı katladım.’
Bu eseri bizler banyo topu olarak biliyoruz. Sihirli tablet mi yoksa banyo topu mu?
‘Bu eser için bize birinci evvel banyo topu dediler. Yani 2.12 dolardan yurt dışına satılacak dediler. Hatta ben birkaç sefer de Süleyman Kocabaş’ın yanına çıkmıştım. O sıralarda yanına gelip “Afrika’yla görüşmeler yarın olacak” demişti. Bilmiyorum yalnızca benim gözümü boyamak için tezgahlamış olamazlar ancak yurt dışıyla bu eserlerin satışı için görüşmeler yaptığı söyleniyordu. Sonra da bize eserin yurt dışına gitmediğini gümrükte sorun çıktığını dediler. Bu süreç içerisinde de biz eserlerin yığıldığının ve eserlerin bir yere gitmediğinin farkındaydık aslında. Oysa eserleri farklı bir tıra yükleyip farklı bir depoya kaldırıyorlarmış. Birinci evvel küçük dükkan sonra ortanca bir fabrika ortanca fabrikadan da şu an çalıştığı büyük fabrikaya geçtiler. Sonradan biz artık bu işi yapan iş ortakları olarak bütün canlı yayınlarda “Bu eserler ne olacak?” diye soruyorduk. Kendisi ‘Sürpriz yapıyoruz, reklam çekimleri devam ediyor’ dedi bize. Reklam çekimlerinin sonunda da bize ‘Biz banyo topu işini bitirdik artık sihirli tablet olarak bunlar paklık gereci olacak’ dedi. İmal seti var esasen 4 tane boş şişe yanında ekstra bizim yaptığımız eser. Bizim yaptığımız eser promosyon olarak gözüküyordu. İçinde bir tane solüsyon ve bir tane de tuz üzere bir şey vardı. Bu formda sihirli tablete çevirdiler aslında birinci ismi banyo topuydu.’
Ürünü nerede ve bu vakte kadar toplan ne kadar eser ürettiniz?
‘Ürünü birinci başta meskenin bir odasında üretmeye başladık. Yaklaşık 13-14 paket dediğimiz biçimde eser vardı, bir odaya sığdı. İlerleyen süreçte bir tanıdığımızın dükkanını kiraladık. Daha sonrasında bir de kuzenimin dükkanının bir kısmını kullandık. Meskeni bıraktık, artık iki dükkanda çalışıyorduk bu iş için. Son teslimatımda yaklaşık 30 bin adeti geçkin eser teslim ettik. Set olarak toplama vurduğunuzda yaklaşık 1500 set civarında alım yaptık. 1500 set yalnızca bizim değildi. Etrafımızdan “Biz yapamayız, siz yapın paramız sizde bulunsun” diyen beşerler vardı onların da parası bizdeydi. Yaklaşık 500 bin TL’ye yakın da bir ödeme alacaktım son partiden.’
Deterjan pazarı şirketinin sizleri dolandırdığını düşünüyor musunuz? Düşünüyorsanız dolandırıldığınızı ne vakit anladınız?
‘İlk günden beri yani ben ana paramı çıkarıp karıyla yaptığım için ‘Ortada kaçsa bile kaçacak bir para yok.’ gözüyle bakıyordum. Aslında günün sonunda da bu türlü. Ortada kaçacak para yok. Nereye kaçabilir diye düşünüyordum. Ben karıyla yapıyorum. Ben kimi tanıyorsam bu işi karıyla yapıyordu. Ana parasını basmış. Bir ay sonra karını almış, karını çeviriyor olarak bu işi yapıyor görüyorduk. Herkes öyleydi. O yüzden biz bir batış, kaçış düşünmedik yani. O denli bir durum olma riski var mıydı? İllaki vardı. Kendisi şunu diyordu: “Ben beşerim, yarın öbür gün ölebilirim. Fabrikam yanabilir yahut batabilirim. Fabrikam da daha evvel Istanbul’da yandı” diyordu. Biz o yüzden güveniyorduk. Hala etrafımdaki birçok insan güveniyor. Bizim içeride çalışan, Süleyman Kocabaş’ın akrabaları da hala güveniyor. Ödeyecek, kaçmadı” diyorlar. Ocak, Şubat ayı üzere çok aşırı ölçüde alımlar oldu. Yani beşerler, arbede ediyordu eser almak için. O kadar sıkışık bir durum vardı. Fabrikaya gidiyordunuz, eser alamıyordunuz.
Randevuyu bir ay sonrasına atıyorlardı. Kendisi de “Kaçsaydım bu aylarda kaçardım” diyor. Başımızı bulandıran hususlardan biri de bu. Ben şu an güveniyor muyum? Resmi bir garantim kalmadı zira kendisi artık çıkıp konuşamıyor. Onu geçtim, yanlışsız düzgün bir açıklama gelmiyor firma tarafından. Tutuklanmadan evvel bir canlı yayın yaptı. Dedi ki “Üç ay içinde ödeyeceğim.” Şu an bu paraları ödeyeceği gözükmüyor lakin bir yandan da ticari sicil gazetesine bakıyorum. Süleyman Kocabaş’ın ismine 3 tane şirket var. Şu an bir inancımız kalmadı. En azından biz karıyla çeviriyorduk. Yalnızca son yaptığımızda 40 gün geceli gündüzlü uğraşmıştık. Konutun salonunu boşalttık mesela. Ben koltuk ekiplerini para gelecek diye attırdım.’
Sistem nasıl işliyordu? Bugüne nasıl geldi?
‘İlk başlarda 150 TL veriyordunuz 800 TL olarak alıyordunuz. Eser koliyle birlikte veriliyordu. Birinci süreçlerdeki eserler biçim olarak çok berbattı. Saymadan, kolinin üstüne bakıp paramızı direkt yatırıyorlardı. Sonra bunu 800 TL’den 600 TL’ye düşürdüler. + 150 TL ana paranız biçiminde. Akabinde eserlerde bozuk biçimler aramaya başladılar. “Şurası kırık, burası çatlak” üzere. Fakat birinci süreçte “Bunlar pressten geçiyor, İstanbul’da farklı bir süreçten geçiyor” üzere telaffuzları vardı. Bu telaffuzlarını de yıkıp ‘bozuk ürün’ seçmeye başladılar. Mesela 100 bin TL’lik bir eser teslim ediyorsunuz 50 bin TL ödeme alıyorsunuz. Yarısını “fire” seçiyorlardı. Buna çaba mi gösteriyorlardı bilmiyorum lakin günün sonunda baktığınızda bizim titiz davrandığımız eserler atılarak, yığılarak dizilmişti. Kenara köşeye atılıyordu. Bizden alırken kenarı çatlamasın, parmak izi var dedikleri eserleri kendileri yağmurun altında tutuyorlardı. Daha sonra Kasım üzere 600’ü 400 TL’ye düşürdüler. Meblağ niyet eserin gramajı da azalıyordu. 600 TL’yken ortalama 6 kilo çıkıyordu. 4 kiloya düşürünce 40 tane eser çıkıyordu. 3,5 kilolara kadar düştü. 27-28 tane eser çıkan torbalar bile vardı. Ocak ayında “Yeni sisteme geçiyoruz. Bunu kontratla vereceğiz” dediler. Yeni eserleri kontratla aldık. İmzaladık. Mukavele sonunda eserleri veriyorlardı. Kontrat şunları içeriyordu: “Ürün adeti başına 10 TL ödenecek + ana paranızı alacaksınız” yazıyordu. Sonra 96 gün sistemine geçtiler. 96 gün 200 koliden fazlaysa eseriniz “randevuyla biz sizi çağıracağız” dediler. Lakin 96 gün doldu, 200 koliden aşağıdaysa anında getirip teslim edeceksiniz diyorlardı. Lakin sistem gitmedi…’
Son olarak ne söylemek istersiniz?
‘2 teorim var. Birincisi ‘Batış teorisi’: Kendisi bu işi yapmak için yola çıktı. Bu parayı işini büyütmek ve reklam yapmak için kullandı. Televizyona reklam vermek yerine insanlara vererek ‘Referans yoluyla satacağım’ diyordu. Limon ruhu diye bir eseri vardı. Biz meskende kullandık çok hoştu. Bize birinci aldığımızda ikram etmişti mesela. Sonrasında eserleri veriyordu fakat ben gelen parayı düzgün değerlendiremediğini, takımının tecrübesiz olduğunu düşünüyorum. Toplumsal medya, web tasarım. Düşünsenize milyonlarca lira vererek televizyon reklamları çekti. Bu reklamlar sonucunda düzgün bir web sitesi yoktu. Kendisi ‘4 bine yakın eserim var’ diyordu. Bugün 4 bin eserinizi online satış platformlarına ekleseydiniz, 20 milyon TL verip reklam yapsaydınız, çatır çatır eser satıyordunuz. Milletin de parasını çatır çatır ödüyordunuz. Kendisi sistemi oturtmadan reklam verdi. Reklam sonucunda bir dönüş olmadı zira ortada hazır bir sistem yoktu. Satış sistemi hazır değildi. Kara sistem bir sistemle sipariş veriliyordu. Birinci teorimde diyorum ki battılar, idare ve grubu uygun değildi.’
Peki öteki teoriniz nedir?
‘Teorinin başkası ise bu işin siyasi ayağı olduğu. Birkaç milletvekilinin aşikâr partilerden birkaç vekilin bu işin içinde olduğu. Birinci yani ponzi sistemi olsa bile ponzi sistemine başlamak için bir ölçü para gerekiyordu. Bu sisteme ön ayak olduklarını, ilerleyen süreçte bu parayı yedirmediklerini, Kocabaş’ı öne sürüp paraya kondukları doğrultusunda… Buna kaynak verilmez ancak ailesinden yahut bir tanıdığından değil dışarıdan araştırmalarım sonucunda, nüfuslu bireyler bunu söyledi. Tekrar öğrendiğim kadarıyla Süleyman Kocabaş’ı içeriden çıkarmayacaklar zira çıkarırlarsa konuşur. Sistemi ya da o milletvekillerini ifşa eder. Bu da partileri karıştırır. Ne olur ne biter onu da bilmiyorum. Enteresan bir halde bekliyoruz… Partilerden bu sistemi eleştirenleri görmedim. Ortaya bir şeyler çıkacak mı onu da bilmiyoruz. Bugüne kadar kardan ziyan diye kenara çekildim lakin sıfırdan bu işe girip, kredi çekerek giren çok büyük ziyanı olan beşerler var. Emek, vakit olarak ziyan edenler var. Ben istiyorum ki kimsenin ahı kimsede kalmasın, emek de verdik. Direkt ponzi üzere para bize yatmadı. Bu iş için hakikaten ter akıttık. Geceli gündüzlü bu eseri yaptık. Benim isteğim sistem ortaya çıksın. Neymiş, ne bitmiş… Battıysa hakikaten çıksın. İnsanların parası ödensin.’