Karar Gazetesi muharriri hukukçu Figen Çalıkuşu, başörtüsü ile ilgili anayasa değişikliği teklifinde referanduma götürülmesinin Anayasa’ya karşıt olduğunu savunuyor.
Başörtüsü referanduma mı gidecek?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Malatya’da, “Başörtüsü konusundaki anayasa değişikliğini Meclis’e gönderdik. Sapkın akımlara karşı ailenin de korunmasını içeren bir anayasa değişikliğinin hazırlığına başladı. Kabul edilirse değerli bir kazanım olmuş olacak. Şunu da yapabiliriz: Sıkıyorsa gel, referanduma gidelim. Parlamentoda bu iş çözülmüyorsa millete götürelim, kararı millet versin” demişti.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu da Erdoğan’a, “Macaristan Başbakanı Viktor Orban” benzetmesinde bulunarak “Tek parti devrinde bile bayanın kılık kıyafetiyle uğraşılmamıştır. Bizim söylediğimiz kanun teklifi bu ideolojiyi taşıyor” diye cevap verdi.
“Referanduma götürülmesinin tümü öncelikle Anayasa’ya aykırıdır”
Karar Gazetesi müellifi avukat Figen Çalıkuşu, başörtüsü için referandum teklifinin Anayasa’ya ters olduğunu lisana getirdi. Çalıkuşu, başörtüsü hürriyetinin Anayasa’nın 13 Maddesi’ndeki temel hak ve özgürlüklerin özlerine muhakkak dokunulamaz bendine atıfta bulunarak, ‘Başörtüsü ve aile kavramı insanın temel hak ve hürriyetlerine temas eden mevzulardır. Bu türlü bir değişiklik talebi, kabulü ve referanduma götürülmesinin tümü öncelikle Anayasa’ya aykırıdır’ yorumunda bulundu.
Çalıkuşu ilgili hususta değişiklik yapılabilmesi için lakin kanunla sınırlanabilme koşulunun arandığını bunun da tekrar anayasanın kelamına ve ruhuna, demokratik toplum nizamının ve lâik cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük unsuruna ters olamayacağını şu tabirlerle hatırlattı;
‘Anayasa 13. Unsuru temel hak ve hürriyetlerin özlerine mutlaka dokunulamayacağını, Anayasanın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve fakat kanunla sınırlanabileceğini ve bu sınırlamaların da tekrar Anayasanın kelamına ve ruhuna, demokratik toplum nizamının ve lâik cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük prensibine karşıt olamayacağını kabul eder. Başörtüsü ve aile kavramı insanın temel hak ve hürriyetlerine temas eden hususlardır.Temel hak ve hürriyetlerle ilgili olarak Anayasa değişikliği teklifinin getirilmesi, teklifin referanduma götürülme ihtimaline ve hatta seçimlerde referandum sandığının da konulabilecek olmasına dair tartışmalarda unutulan bu türlü bir gerçek var. Bu türlü bir değişiklik talebi, kabulü ve referanduma götürülmesinin tümü öncelikle Anayasa’ya aykırıdır’
“Konu temel hak ve hürriyetler olduğunda ölçü çoğunluk değil”
Çalıkuşu, temel hak ve özgürlüklerin referandum konusu yapılamayacağını da şu sözlerle savundu;
‘Referandum halkın, demokratik ve siyasal bir iştirak aracıdır. Temel hak ve hürriyetler, hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti, demokrasi üzere prensipler, referandumu tanıyan demokrasilerin olmazsa olmaz temel unsurlarıdır. Demokratik devlet sistemi var ise hiçbir şartta bu prensiplerin yok sayılması kelam konusu olamaz. Bunların ihlali halinde devlet, demokratik hukuk devleti olmaktan çıkar. Demokrasi, hukuk devleti ve insan hakları birlikte yaşar. Herkes için kabul edilen temel hak ve özgürlükler referanduma husus yapılamaz. Demokrasi halkın elbette ki çoğunluğunun idaresidir. Lakin husus temel hak ve hürriyetler olduğunda ölçü çoğunluk değil kapsayıcılıktır ve her bir insanın temel hak ve hürriyeti başkasından farklı değildir. Çoğunluk yahut azınlığa nazaran temel hak ve hürriyetlerin belirlenmesi ve hele ki referanduma götürülerek belirlenmesi kabul edilemez.’