Gıda zehirlenmesi, çeşitli organizmalar yahut toksinler ile kontamine olmuş besinlerin yenilmesi ve sindirim sistemine girmesinden kaynaklanan hastalığa verilen isimdir. Ortalarında bakterilerin, virüslerin ve parazitlerin bulunduğu bulaşıcı organizmalar ve ve bu organizmalardan kaynaklanan toksinler besin zehirlenmesinin en yaygın nedenleri ortasında bulunur. Bulaşıcı organizmalar yahut toksinleri, besinleri sürece ya da üretim evrelerinin rastgele bir noktasında kirletebilir. Besinlerin yanlış saklanması, hazırlanması, kullanılması yahut pişirilmesi durumunda meskende de kontaminasyon meydana gelebilir.
Kontamine yiyecekleri yedikten sonra bir kaç saat içinde başlayabilen besin zehirlenmeleri birçok vakit meskende kolay mide bulantısı, ishal, kusma üzere ataklarla atlatılmakta olup durumun neyden kaynaklandığı bile fark edilmeden geçirilir lakin bu bazen ileri boyutta hastanede yatacak hatta mevte neden olacak tehlikelere ulaşabilmektedir. Besin zehirlenmesinden daha kolay etkilenebilecek ve bu nedenle önemli formda hastalanabilecek yüksek riskli kümeler: Bebekler, çocuklar, yaşlılar, gebeler ve hasta şahıslardan oluşur.
Gıda zehirlenmesi bir çok olayda hafif seyreder ve tedavi olmaksızın düzelir. Lakin kimi olaylarda tıbbi yardım için hastaneye gidilmesi gerekli olabilir. Ekseriyetle besin zehirlenmeleri bulaşmalar sonucu mikrop üremesinden kaynaklanır.
Mikrobiyal gelişim ve nedenleri
Yetersiz el ve besin yıkama
Yanlış çözündürme
Bazı besinler donuk olarak pişirilebilirken, kimilerinin büsbütün çözündürülmesi gerekebilir. Şayet besin çözünmemiş ise besinin dışı pişerken içi yalnızca oda sıcaklığına ulaşabilir. Bu da besin içindeki rastgele bir bakterinin tehlikeli düzeylere ulaşmasına neden olabilir. Besinler yalnızca soğuk dolaplarda çözündürülebilir ve çözündürüldükten sonra yine dondurulmaz.
Gıdaların ayrılmaması
Pişmiş besinleri çiğ besinlerden dolapta bile olsa farklı ayrı koruma edin. Çiğ besinleri tüketime hazır besinlerden farklı alanlarda farklı ekipmanlarla hazırlayın.(farklı bıçak,kesme tahtası,bez kullanın mümkün değilse 2 başka kümesi hazırlarken geçişlerde bu ekipmanları yeterlice yıkayın.)
Yetersiz Pişirme
Ülkemizde etlerin ve sebzelerin doğal floralarında içerdikleri mikrop oranları avrupaya nazaran çok yüksektir o yüzden kültür olarak çok pişmiş et yada yemek yeriz aslında, yemeklerin uygun piştiğinden emin olmalıyız.Pişme sıcaklığının 85 dereceyi geçtiğinden emin olun.
Soğutma hataları
Pişmiş bir yemeğin dolaba girmesi müddeti 1,5 saati aşmamalı, donuktan çıkardığımız bir et vb. eser çözünmesi için gereken müddet 1 saati geçmemeli marketten aldığımız ya da meskende dolaptan çıkardığımız bir ürününsoğutucu dışında geçirdiği vakit 30 dakikayı geçmemelidir.
Sıcaklıklara nazaran mikrop gelişimi
Gıdaların 5 ile -18 derece ya da 65 derece üzeri bir sıcaklıkta kalmalı aksi sıcaklıkta 30 dakikadan fazla ve üstteki kuralları ihlaİ ederek yaptığınız her şey mikrop üremesi ve besin zehirlenmesine neden olabilir.
Gıda Zehirlenmesi Belirtileri ve Tipleri Nelerdir?
Gıda zehirlenmesinin belirtileri kontaminasyon kaynağına ve tipine nazaran değişir. Birçok besin zehirlenmesinde yaygın olarak görülen belirtiler arasında
Ateş,
Karın ağrısı ve krampları,
Kusma,
Mide bulantısı ,
Sulu yahut kanlı ishal bulunur.
Bu belirtiler ve semptomlar, kontamine yiyecekleri yedikten sonra saatler içinde başlayabildiği üzere, kimi olaylarda günler hatta haftalar sonra başlayabilir. Besin zehirlenmesinin neden olduğu hastalık ise çoklukla birkaç saatten birkaç güne kadar sürer.
Gıda zehirlenmesi kuşkusunun olduğu durumlarda aşağıda listelenen belirti ve semptomları gösteren bireylerin tıbbi yardım için bir tıp merkezine başvurması gereklidir:
38.4° C’den yüksek ağız içi sıcaklık
Aşırı ağrı yahut şiddetli karın krampları
Aşırı susama, ağız kuruluğu, idrara az çıkma yahut hiç çıkmama, şiddetli halsizlik, baş dönmesi ve sersemlik üzere su kaybı ya da dehidrasyon, yani susuzluk belirtileri:
Bulanık görme, kas güçsüzlüğü ve kollarda karıncalanma üzere nörolojik semptomlar
Kanlı kusma yahut dışkı
Sık kusma atakları ve içilen sıvıların tutulamaması ya da
Üç günden fazla devam eden ishal üzere semptom ve belirtiler
Gıda Zehirlenmesine karşı Ömür Usulü Değişiklikleri ve Konutta Bakım
Birçok olayda besin zehirlenmesi 48 saat içinde bizatihi ve tedavi gereksinimi olmadan düzelir. Hasta birey kendisini daha rahat tutmak ve düzgünleşme sürecinde dehidrasyonu engellemek için çeşitli adımları atabilir. Hastalık ve dehidrasyon bireyi zayıflatacak ve yoracaktır. Bu nedenle dinlenmeye vakit ayırmak gereklidir.Birkaç saat boyunca yeme ve içmenin bırakılması mideyi sakinleştirebilir. Kırık buz parçacığı emmenin yahut küçük yudumlarla su içmenin dehidrasyona karşı yararlı olabildiği gözlemlenmiştir.Bununla birlikte şeffaf soda çeşitleri, et suyu ve kafeinsiz spor içeceklerinin de yararlı olduğu görülmüştür. Şiddetli dehidrasyon belirtileri yahut ishal durumunda oral rehidrasyon solüsyonları da tesirli olabilir. Olağan kurallarda gereğince sıvı alan bireylerin idrarlarının şeffafa yakın bir renkte olması gerekir.
Doktor, besin zehirlenmesinin belirtilerine nazaran probiyotik kullanımını tavsiye edebilir fakat probiyotik kullanmadan evvel doktora danışmak gereklidir.Bireyin yavaş yavaş yemek yemeye geri dönmesinin daha yararlı olduğu gözlemlenmiştir. Kuru kraker stili besinler, hafif tostlar, muz yahut pirinç üzere az yağlı ve sindirimi kolay yiyecekler ile başlanılması uygun görülürken, bulantının geri geldiği durumlarda yemek bırakılmalıdır.Bütün semptomların büsbütün geçtiğinden ve ziyanlı unsurların bedenden büsbütün atıldığından emin olana kadar belli yiyeceklerden ve unsurlardan kaçınılmalıdır. Bunlar ortasında süt eserleri, kafein, alkol, nikotin ve yağlı yahut çok baharatlı yiyecekler bulunur.
https://www.acibadem.com.tr/