Basın İlan Kurumu, TBMM tarafından 195 sayılı BİK Teşkiline Dair Kanunun “Müeyyide” başlıklı 49. unsurunda değişiklik yapılana kadar Basın Ahlak Temelleri kapsamındaki müracaatların toplantı gündemine alınmamasına karar verdi.
BASIN İLAN KURUMU’NUN AÇIKLAMASI
Basın İlan Kurumu’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 10 Mart 2022 tarihinde oy çokluğu ile aldığı 2016/5903 müracaat numaralı kararı, Resmi Gazete’nin 10 Ağustos 2022 tarih ve 31919 sayılı nüshasında yayımlanmıştır. Kurumumuzca, gerekçesiyle birlikte bugün öğrenilen AYM kararına ait; kamuoyunun bilgilendirilmesi ismine aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek duyulmuştur. En başta vurgulamak isteriz ki, 02 Ocak 1961 tarih ve 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanunun “Müeyyide” başlıklı 49. hususu, bugüne kadar hiç değişmemiştir. Genel Konseyimiz, kelam konusu hususa dayanarak 1961, 1964, 1994 ve 2022 yıllarında Basın Ahlak Asıllarını belirlemiştir. Bütün bu mevzuat kararları birçok mahkeme kararında türel kaynak olarak kabul edilmiştir. Hatta AYM’nin 2016/5653, 2016/73997 ve 2017/30597 müracaat numaralı kararlarında, anılan kanun kararının yasallık ölçütünü karşıladığı açıkça vurgulanmıştır. Bu tespitin akabinde Anayasa Mahkemesi, basın ahlak temelleri ile ilgili olarak kendisine yapılan müracaatları münferit olarak ele almış ve müeyyide kararının ölçülülük unsuruna uygun olup olmadığını temelden incelemiştir.
Ancak bu son kararıyla AYM, 195 sayılı Kanunun 49. hususunda yapısal bir sorun tespit ederek, evvelki görüşünden ayrılmış ve anılan kanun kararının temel hak ve hürriyetlerin sınırlanmasında yasallık ögesini taşımadığı sonucuna varmıştır. Bugün, AYM’nin görüş değişikliği içeren bu kararı, kanun unsurunun iptali kararı değildir. AYM, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) ilgili kanun hususu kararının; kararda bahsi geçen dengeleme ölçütleri göz önüne alınarak tekrar düzenlenmesini önermektedir. Değerle belirtmek isteriz ki, AYM kararında, kişilik haklarına atak mahiyetinde olan ve tenkit hudutlarını aşan ve/veya kanunlarında yaptırıma bağlanan hata kapsamında yer alan haberlerin, yaptırıma tabi tutulmasının hukuk devletinin bir gereği olduğu tabir edilmektedir. Kararda, basının niteliklerini artırma ve basının bilhassa ekonomik özgürlüğünün tesisini sağlama gayesiyle kurulan bir kuruma, müeyyide uygulama yetkisinin verilebileceği karara bağlanmaktadır. Münasebetiyle AYM, Basın İlan Kurumu’nun müeyyide uygulama yetkisinin bulunduğunu açıkça tabir etmektedir” denildi.
49. HUSUSTA DEĞİŞİKLİK TALEBİ
Açıklamada, inanılmaz gündemle toplanan ve AYM’nin kararını bu çerçevede pahalandıran İdare Konseyinin, TBMM tarafından 195 sayılı Kanunun 49. hususunda değişiklik yapılana kadar Basın Ahlak Temelleri kapsamında yapılan müracaatları toplantı gündemine almamaya karar verdiği belirtildi.