Bağımsız Maden İş Sendikası Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, Bartın’ın Amasra ilçesinde maden faciasının yaşandığı bölgede açıklama yaptı.
Aksu, şunları söyledi:
“Öncelikle hayatını kaybeden madenci kardeşlerime başsağlığı diliyorum, ailelerine, yakınlarına ve bütün madencilere… Zira yolda gelirken de çok sayıda maden personeli, değişik işletmelerden aradı herkes. Yaslı, acılı bekleyiş içerisinde ülke. Bir karmaşa var, bilhassa içeride yakını olan aileler hastanelere ulaşamama, hastanede var mı yok mu, öldü mü kaldı mı filan üzere tasa yüksek, tansiyon de yüksek. Bir taraftan da arama kurtarma çalışmaları başlamıştı esasen birinci andan itibaren.
“Arama kurtarma çalışmaları konusunda Türkiye’de gelişkin bir seviye var”
Arama kurtarma ve tahlisiye çalışmaları konusunda Türkiye’de gelişkin bir seviye var artık. Ben sarsıntılarda de çalıştım, sellerde de çalıştım, maden kazaları ya da madenlerde yaşanan toplu emekçi vefatları, katliamlarında da bulundum, gözlemledim. Bunda bir gelişkinlik var, resmi sayılar açısından. Madenciler dünyada zati en güzel kurtarmacalarıdır, bu türlü eğitim görürler. İçeride olan arkadaşlarımız da yeterli emniyet eğitimi almış madenci arkadaşlarımız.
“Yeraltından yeterli gelecek haberleri bekliyoruz yer üstünde”
Bir grizu patlaması, taşkömürü madenciliğinde sık karşılaşılan bir olgu. Ne yazık ki çok emekçi vefatlarına neden oluyor. Tedbirler konusunda kamuoyunda bir tartışma var. Kuşkusuz önümüzdeki günlerde de bunlar tartışılmaya devam edecek. Biz şu an -350 kotunda bulunan temel patlamanın ve metaın yükseldiği, yangının olduğu yerdeki arkadaşlarımızdan haber bekliyoruz. Buna alışılmış ulaşmak da güç teknik olarak. Süratlice ulaşılabilecek bir şey değil. Karşıt hava yapılması ve baraj kurulması lazım. Yani metan oranının düşürülmesi lazım. Tahlisiye ve arama kurtarma grupları bir ambulansın bir yere süratlice yetişmesi üzere yetişemiyorlar. Münasebetiyle vakit alıyor. Vaktin uzaması da kuşkusuz yerin altında bulunan madenci kardeşlerimizin aleyhine işleyen bir şey. Biz tekrar de umutlu bir bekleyiş içindeyiz. Yeraltından yeterli gelecek haberleri bekliyoruz yer üstünde.
“Bu bölgenin emekçileri yurdun değişik maden bölgelerine sürgün edilmek zorunda kaldı geçinmek için”
Hiçbir kaza, mukadderat değil ve önlenebilir. Artık şöyle tabir edilir: ‘Bu çeşit kazaların yüzde 85’i insan faktörü nedeniyle oluşur’ diye. Düzeltmek lazım. İnsan faktörüyle kuşkusuz, fakat bir işletme mantığı çerçevesinde gerçekleşiyor. Bunda kabahat güya işçilerdeymiş üzere bir kanaat de gelişebilir bu tip yorumlarda. Ben emekçilerde bu işin binde birlik bir oranda emekçilere ilişkin olabileceğini; temel olarak işletmelere ilişkin olduğunu düşünüyorum. Bu bölgede, TTK bünyesinde 45 bin madenci çalışıyordu 1990’lı yıllarda. Beşerler özelleştirilmesin diye bütün Zonguldak birleşti, itiraz ettiler. Bugün bu sayı 8 binlerde, burada da 400 kişi çalışıyordu Amasra İşletmesi’nde. Artık bir yandan madenlerdeki personel sayısı azaltılırken, bu bölgenin çalışanları, Bartın’ın, Zonguldak’ın personelleri Trakya’ya, Soma’ya, Ankara’ya yurdun değişik maden bölgelerine sürgün edilmek zorunda kaldı geçinmek için. Münasebetiyle oralardan da artık meraklı bekleyişler var madenci kardeşlerimizden.
“Daha az emekçiyle daha çok üretim, az personel sıhhati ve güvenliği sarfiyatı, hasebiyle bütün bu maliyetlerinden kısma içeriğini, Türkiye’de maden bölümünde sık gözlemliyoruz”
Madenler özelleşirken ya da kamudaki personel sayısı azaltılırken kamu işletmeleri de özel bölüm mantığıyla yönetilmeye başlandı. Devletin bütün kamu kesiminde temel işleyişi özel dalın mantığı. Daha az emekçiyle daha çok üretim, az emekçi sıhhati ve güvenliği sarfiyatı, hasebiyle bütün bu maliyetlerinden kısma ve bunu yaparken de kontrol olgusunun da boşaltılması içeriğini, Türkiye’de maden bölümünde sık gözlemliyoruz. Sendika ismine daima Bakanlıklara, CİMER’e bunların düzeltilmesi için yazılar yazıyoruz. Bunların risk doğurduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Bunlar nedeniyle yargılanıyoruz. Şirketler bize cürüm duyurularında bulunuyorlar. Lakin bu uğraşımız de sürüyor. Münasebetiyle grizu baht değil, önlenebilir, öngörülebilir ve çaba edilebilir bir şey. Bunu da personeller yapamaz. Yani sonuçta onu planlayanlar, yönetenler ve denetleme düzenekleri yaparlar. Burada yaşanan olayda bu üç olguda boşluk görüyoruz. Yani artık arkadaşlar çıktıktan sonra daha açık ve net hem sendika ismine hem kendimiz ismine daha itidalli değerlendirmeler yapacağımıza inanıyorum.”