7’den 77’ye tüm Türkiye’nin Barış Ağabeyi, Barış Manço kimdir? Biz onu Uzun Saçlı Dev Adam ve Barış Çelebi olarak da tanıdık. Gelin, vefatının 24. yıl dönümünde; 40 yıllık sanat hayatında ismini tüm dünyaya duyuran Anadolu rock müziğinin efsane ismi Barış Manço’yu yakından tanıyalım.
Belki de daha evvel hiç duymadığınız taraflarıyla Barış Manço:
Şarkı söylemeye şimdi 1,5 yaşındayken başladı!
Barış Manço 1978 yılında annesi Rikkat Uyanık ile birlikte TRT ekranlarında yayınlanan bir televizyon programına katıldı.
Manço’nun annesi Rikkat Hanım, 2 Ocak 1943 yılında dünyaya gelen Barış Manço’nun 1,5 yaşında müzik söylemeye başladığını anlattı.
Sanat aşkı ve müzik yeteneği annesinden geliyordu.
Tam ismi ‘Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço’ olan Anadolu Rock müzik efsanesi Barış Manço, müzik yeteneğini; annesi, Devlet Konservatuvarı klasik Türk sanat müziği hocası, sanatkarı ve müellif Rikkat Uyanık’tan aldı.
Barış Manço’nun Savaş isminde bir ağabeyi, İnci ve Oktay isminde iki de kardeşi vardı.
İlk müzik kümesini 1958 yılında Galatasaray Lisesinde okurken kurdu.
1958 yılında birinci müzik kümesi ‘Barış Manço ve Kafadarlar’ı kurdu ve birinci bestesi olan ‘Dream Girl’ü yaptı. Birinci bestesi ‘Dream Girl’ ile Ankara’da birinci müzik ödülünün de sahibi oldu.
Barış Manço, öğrencisi olduğu Galatasaray Lisesi’ne ilişkin konferans salonunda müzik hayatının birinci konserini verdi.
İkinci müzik kümesi “Harmoniler” ile birlikte birinci 45’lik plağını çıkardı.
Barış Manço’nun Harmoniler ile birlikte çıkardığı ilk 45’lik plağı ‘Grafson Plak’ etiketiyle 1962 yılında yayınlandı.
Barış Manço, üniversite hayatına yurt dışında devam etmeye karar verdi. Böylece 1963 yılında grup dağıldı.
Belçika Kraliyet Akademisi’nde fotoğraf, grafik ve iç mimarlık eğitimi gördü.
On parmağında on beceri vardı. Ağabeyi Savaş’ın yanında, Belçika’da eğitim gördüğü sırada; garsonluk ve araba bakıcılığı üzere işlerde çalıştı.
1964 yılının Eylül ayında dört şarkılık Fransızca iki plak çıkardı.
1964 yılında müzik hayatına devam etmek için Rigola plak şirketi ile anlaştı. ‘Jacques Danjean Orkestrası’ ile birlikte çalıştı. Twist’ten Rock and Roll stiline döndü ve Eylül ayında Fransızca iki plak çıkardı. Barış Manço’nun Fransızca plaklarında yer alan o müzikler;
-
Baby Sitter,
-
Quelle Peste
-
Jenny Jenny
-
Un Auire Amour Que Toi
1966 yılında “The Folk 4” kümesi ile birlikte katıldığı bir şenlikte Türk müziğinden örnekler sergiledi.
Avrupa’ya sesini duyurdu! Türkiye’deki birinci psychedelic rock müziklerine imza attı.
1966 yılında Les Mistigris isimli Belçikalı kümeyle birlikte Fransa, Belçika, Çekoslovakya, Almanya ve İsveç’te konserler verdi.
Les Mistigris müzik kümesi ile birlikte, ‘Il Arrivera / Une Fille’ ve ‘Aman Avcı Vurma Beni / Bien Fait Pour Toi’ isimli 45’lik plaklarını çıkardı.
Barış Manço ve Les Mistigris topluluğu, Türkiye’deki birinci psychedelic rock müziklerine imza attılar.
Bıyık bırakmasına sebep olan bir kaza geçirdi!
1967 yılında Hollanda’da kaza geçirdi. Kazada dudağında bir yarık oluşan Barış Manço, bıyık bırakmaya karar verdi.
1968 yılında “Kaygısızlar” kümesinin bir modülü oldu.
Biz, ‘Kaygısızlar’ kümesini daha sonra MFÖ olarak tanıdık. Barış Manço, ‘Bizim Gibi’ ismiyle kaydettikleri şarkıyı bu kez Mazhar Alanson ve Fuat Güner’in yanı sıra baterist Ali Serdar ve bas gitarist Mithat Danışan’la birlikte, ‘Kol Düğmeleri’ ismiyle yayınladı.
Barış Manço, 1969 yılında birinci altın plağını kazandı!
Kaygısızlar kümesi ile birlikte hazırladığı ‘Ağlama Değmez Hayat’ 45’liği ona birinci altın plağını kazandırdı. ‘Ağlama Değmez Hayat’, 50.000’in üzerinde satıldı.
Belçika Kraliyet Akademisi’ni birincilikle bitirdi ve 1969 yılının Haziran ayında yurda döndü.
Doğu – Batı sentezi oluşturduğu kendine mahsus müziğinde Anadolu motiflerine de yer verdiği eşsiz eserler ortaya çıkardı. Artık onu orijinal bir hayat bekliyordu…
1970 yılında Platin Plak Ödülü’nü kazandı!
Kasım 1970’te o artık bir stardı. ‘Dağlar Dağlar’ plağı 700.000 sattı ve ona Platin Plak Mükafatını getirdi.
Moğullar kümesi ile güçlerini birleştirdi. Barış Manço ve Moğullar kümesi “MançoMongol” ismi ile birinci kere 1971 yılının Nisan ayında Türkiye’de konser verdiler.
MançoMongol ismi altında;
-
İşte Hendek İşte Deve
-
Katip Arzuhalim
-
Binboğanın Kızı
şarkılarıyla ses getirdiler.
MançoMongol’a dinamitli hücum:
Moğullar kümesi ve Barış Manço çıktıkları Anadolu turnesinde, Kütahya’da dinamitle hücuma uğradılar.
Barış Manço’ya nazaran taarruzun sebebi, onun uzun saçlarıydı. Bu yüzünden tehdit edilen kümenin cins otobüsüne dinamitle atak düzenlendi. Konser sonrası düzenlenen hücumda kimse yara almadı.
1969 yılı Türkiye Hoşluk Kraliçesi seçilen Azra Balkan ile nişanlandı.
1971 yılında nişanlanan Türkiye Hoşluk Kraliçesi (1969) Azra Balkan ve Barış Manço, Mayıs 1972’de ayrıldı.
1972 yılında Kurtalan Ekspres’i kurdu!
Askere gitmeden evvel pek çok müzisyenle birlikte Kurtalan Ekspres’i kurmak için çalışmalara başladı. Bu periyotta dikkat çeken müzikleri ise ‘Ölüm Allah’ın Emri’ ve ‘Gamzedeyim’ oldu.
Topçu Batarya Grup Kumandanı Asteğmen olarak Balıkesir’in Edremit ilçesinde askerlik yaptı.
Nisan 1972’de altı ay sürecek olan Ankara Polatlı Topçu ve Füze Okul Komutanlığı’nda yedek subay öğrenciliğine başladı. Buradaki eğitiminin ardından Topçu Batarya Ekip Kumandanı Asteğmen olarak Balıkesir’in Edremit ilçesinde askerlik yaptı. Manço, toplam 19 ay 26 gün askerlik yaptı.
1973 yılında “Hey Koca Topçu” müziği için Kurtalan Ekspres ile birlikte kamera karşısına geçti.
Klip tüm Türkiye’nin dikkatini çekti! Klipte Kurtalan Ekspres üyeleri Yeniçeri ve Mehter kıyafetleri giydi. Barış Manço ise Mülâzim-i Önce Barış Efendi olarak asker kostümüyle klipteki yerini aldı.
70’li yılların ortasında uzun bir müddet ülkücü olduğu düşünüldü.
İlk olarak 1973 yılında yayınlanan Küheylan isimli yapıtıyla ismi ‘sağcı’ olarak anılmaya başladı. ‘Hey Koca Topçu’ modülü ve ‘Genç Osman’ plağının bir serhat türküsü olması Manço’nun ülkücü olarak eleştirilmesine neden oldu.
70’li yılların ortasına gelindiğinde Cem Karaca solun, Barış Manço ise sağın sembolü olarak görülüyordu. Ancak bu devir gerçekleştirdiği bir konserde kendisine bozkurt işareti yapanlara ‘Biz yalnızca sizin için değil, buradaki herkes için buraya geldik’ dedi. Akabinde ‘Hey Koca Topçu’ müziğini isteyenleri, sol yumruğunu kaldırarak protesto etti.
1974 yılında “Hey Dergisi” tarafından yılın erkek müzikçisi seçildi!
1974 yılında yılın erkek müzikçisi seçilen Manço, birebir yıl içerisinde ‘Nazar Eyle / Gülme Ha Gülme’ isimli 45’lik plağını kaydetti.
Kurtalan Ekspres ile birlikte Avustralya turnesinden döndükten sonra 27 Haziran 1974 tarihinde İnönü Stadı’nda ‘Hey Müzik Festivali’ kapsamında sahneye çıktı.
1975 yılında müzik mesleğinin birinci albümü olan “2023” piyasaya çıktı.
2023 albümünde, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı için yazılmış senfonik bir eser olan ‘Kayaların Oğlu’ ile ‘2023’ dikkatleri üzerine çekti!
“Baba Bizi Eversene” sineması ile Yeşilçam’a da imzasını attı!
Barış Mançı, direktör koltuğunda Oksal Pekmezoğlu’nun oturduğu sinema sinemasında periyodun ünlü isimlerinden; Meral Zeren, Hulusi Kentmen, Sinan Ecer, Diler Saraç, Bilge Zobu, Serpil Parıltı ve Ali Cağaloğlu ile birlikte yer aldı.
Baba Bizi Eversene sinemasında Barış Manço ile birlikte Kurtalan Ekspres üyeleri de yer aldı.
1976 yılının sonlarında “Baris Mancho” ismiyle dünyaya açıldı.
Dünyaca ünlü plak şirketi CBS ile muahede yapan Manço, 1976 yılında ‘Baris Mancho’ ismiyle dünyaya açıldı. Albüm, 2 milyon TL’ye maloldu ve Avrupa’nın pek çok yerinde satışa sunuldu.
Tamamı İngilizce müziklerden oluşan ve Türkiye’de 1977 yılında yayınlanacak olan ‘Nick The Chopper’ albümü için Kurtalan Ekspres, 30 Belçikalı müzisyen ve 4 bayan vokalistten oluşan ‘Georges Hayes Orkestra’sıyla birlikte çalıştı.
1977 yılında Anadolu turnesinde hücuma uğradı.
45 günlük Anadolu turnesinin Balıkesir durağında, kendilerini sağcı olarak tanımlayan bir kümenin saldırısına uğradı. Atakta Kurtalan Ekspres üyelerinden Oktay Aldoğan ve Caner Bora yaralanarak hastaneye kaldırıldı.
18 Temmuz 1978 yılında biricik eşi Lale Manço ile dünya konutuna girdi.
İlk görüşte aşkı bulan Lale ve Barış Manço çiftinin Doğukan ve Batıkan Manço isminde iki oğulları var.
1988 yılında “7’den 77’ye” programı ile tüm çocukların “Barış Ağabey”i oldu.
8 Ekim 1988 yılında birinci kısmı ile TRT ekranlarında seyirci karşısına çıkan ‘Çocuk ve aileye yönelik eğitici ve eğlendirici bir dünya belgeseli’ olan ‘Barış Manço ile 7’den 77’ye’ programı 10 yıl boyunca yayınlandı.
6 Aralık 1998 yılında 378. kısmıyla ekran veda eden ‘7’den 77’ye’ TRT 1, TGRT ve ATV ekranlarında rekora imza attı.
1994 yılında Kadıköy Belediye Lideri Adayı oldu.
1994 yılı mahallî seçimlerinde Hakikat Yol Partisi’nden Kadıköy Belediye Lideri Adayı oldu. Fakat rahatsızlığı nedeniyle seçimden evvel adaylıktan çekildi.
28 Şubat 1995 yılında “Müsaadenizle Çocuklar” albümüyle 90’lı yılların en ünlü popçularını bir ortaya getirdi.
Barış Manço’ya Ajlan, Burak Kut, Hakan Peker, Jale, Mine, Nalan, Soner Arıca, Tayfun, Ufuk Yıldırım ve Küme Vitamin’in eşlik ettiği görüntü klip ise Taksim Meydanı’nda çekildi.
1995 yılında imza attığı Japonya turnesinde büyük bir coşku ile karşılandı.
Bugün hâlâ Japonya’da Türkiye eşittir Barış Manço’dur. Konserde izleyicilerle Japonca konuşması, esprileri ve stili gönüllere taht kurmasına neden olmuştur. Konser kayıtlarının bir kısmı ise ‘Barış Manço Live In Japan’ albümü olarak yayınlanmıştır.
Son konserini sanat mesleğinin 40. yılında, 9 Eylül 1998 tarihinde İzmir’in Karşıyaka ilçesinde verdi.
1998 yılında mesleğinin 40. Sanat yılını anlattığı özel bir müzik hazırladı. Bu çok özel müziğin ismi “40. Yıl” olacaktı lakin daha sonra “Mançoloji” olarak değiştirildi.
Mançoloji’nin kayıtları tamamlandıktan sonra Barış Manço, Star TV’ye verdiği özel bir röportajda ‘Mançoloji’ albümünü tanıttı. Röportajında, başarılarla dolu 40 yıllık sanat ömrünü kıymetlendirdi.
1 Şubat 1999 tarihinde Moda’daki meskeninde geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
Gelin, Barış Manço’yu vefatının 24. yıl dönümünde bir kere de kendi kelamları ile analım.
Barış Manço, 200’den fazla müziğiyle gönüllerimize taht kurdu. Hafızalara kazınan yapıtlarıyla 12 altın, bir platin albüm ve kaset mükafatına layık görüldü. 3000’in üzerinde plaket ve mükafatın sahibi oldu.
Barış Manço, 56 yıllık ömrüne gibisi görülmemiş ve başarılarla dolu 40 yıllık sanat hayatını sığdırdı. Milyonların Barış Ağabey’i, Anadolu Rock müziğinin efsane ismi, müzikçi, bestekar, kelam muharriri, TV programı imalcisi, sunucusu, köşe muharriri, Devlet Sanatkarı ve kültür elçisi oldu. Lakin yeniden de kendisine sanatçı demedi.
‘Ayrıca sanatçı olduğumu da tez etmiyorum. Ben öldükten sonra torunlarım ansiklopedilerde Barış Manço’yu ‘sanatçı’ diye okurlarsa, galiba sanatçı olduğum da tescil edilmiş olacak. Geleceğe ne bıraktığınız kıymetli. Yoksa insan yaşarken kendi kendine ‘Ben sanatçıyım’ dememeli.’ Barış Manço