Temmuz ayında emeklilere yapılan artırımın akabinde bankalar promosyon yarışına girdi. Birçok banka 7500 liralık promosyon ödemesini 10 bin TL’ye çıkardı. Pekala bankalar her geçen gün neden fiyat artışı sağlıyor? İşte ayrıntılar…
MAAŞ PROMOSYONU ALMAK İSTEYEN BİR EMEKLİ NEYE DİKKAT ETMELİDİR?
Konuyla ilgili CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan TÜKONFED Genel Lideri Aydın Ağaoğlu şu sözleri kullandı: “Çalışanlara verilen promosyonlar kamu çalışanları için kamu kurumlarınca çalışanlara intikal ettiriliyor. Ancak çok sorulan sorular için de özel kesim için yatırılan promosyonların çalışan hesabına yatırılma hakkının olup olmadığıdır. Maalesef bu türlü bir yasal hak yok. Bankayı seçen orada çalışan değil patrondur. Geçtiğimiz gün bir patron bana yazdı. 2 bin çalışanımız var. X bankasıyla 66 milyon promosyonla maaşları oraya taşıdık. Bunu çalışanlara dağıtmak zorunda mıyız? dedi. Bende maalesef değilsiniz yazdım. Bu vicdan sorunudur.
Çalışanlarla ilgili bu türlü bir durum varda emeklilerle ilgili durum biraz çetrefilli. Emekli maaşının ölçüsü, ortalama bankada paranın ne kadar kaldığıdır. Kimi emekli daha yüksek maaş alıyor uzun mühlet bekletiyor parayı. Bankalar parayı çalıştıran kurumlardır. Ne kadar kaldığına bağlı. Emeklinin parası ne kadar mühlet bankada tuttuğu skorlanıp ona nazaran her emekliye bir promosyon belirlenmiyor.
En çok sorulan soru şu: 1-ben kontrat imzaladım bundan vazgeçebilir miyim? evet vazgeçebilirler. Örnek 3600 lira alıp 36 ay kalma kelamı vermiş lakin 2 ay kaldıktan sonra ayrılıyor. 2 bin lirayı kesip geri kalan iade edilebilir. Bankanın iade aldığı paraya tüketici kredisine uyguladığı faizi uygulamak hakkaniyete karşıt olmaz.
2. olarak sen bizim bankamızda kredi kullandık öbür bankaya taşıyamazsın biz de promosyon vermiyoruz biçiminde bu büsbütün hukuka karşıttır. Yargıtay Hukuk Genel Heyeti bir karar verdi. Emekli maaşları haczi kabil olmayan varlıklar olmadığı için emeklinin kendi isteği olsa dahi bloke konulamaz.
Emekli maaşları haczedilemez. 2 öge hariç, SGK ve nafaka alacağı olarak. Promosyon ve bayram ikramiyeleri hacze kabildir. Haciz kararı alındıysa haciz yoluyla alacaklarından düşürülebilir.”
BANKALAR NEDEN PROMOSYON ÖDEMESİNDE BİRBİRİ İLE YARIŞIYOR?
Yeminli Mali Müşavir Muhammet Bayram ise mevzuyla ilgili şu sözleri kullandı: “Aslında hem bankalar hem ücretliler yarış halindeler. Banka neden müsabaka halinde banka promosyonuna tabi fiyatları şahsî hesaba birkaç gün evvelden yatıyor. Bankalar da bu oluşan parayı gecelik faiz, repoya yatırarak gelir elde ediyor. Birebir formda ücretliler, çalışanlar ve emekliler banka promosyonu alarak enflasyon ortamında nefes almak istiyor. Daha evvel de 2-3 yıllık muahede yapılıyordu. Haziran ayında emeklilere ve memurlara yapılan maaş artışı ile birlikte maaşlar arttı.
Burada yüksek dengeli banka promosyonu almalarının sebebi şahısların yüksek maaş aldıkları daha yüksek bir para alabiliyorlar. 3 yılın toplu bir biçimde alınmasıyla birlikte promosyon yatıyor. Emekliden emekliye değişebiliyor.
EMEKLİLER MUKAVELELERİ BİTMEDEN ÖBÜR BANKAYA GEÇİŞ YAPAMAZ MI?
Burada iki konu var. Birincisi özel bölüm çalışanları kendi hesaplarına diret yatsın istiyor bu yatamaz. Direkt yatarsa gelir vergi kanuna nazaran vergi alınır. Burada kendi patron değil de bankadan alınırsa gelir vergisinin 7. unsuruna nazaran husus olmuyor. O yüzden çalışanların kendi çalıştıkları yerden almasının yerine bankadan alması vergiyi devre dışı bırakır.
KAMU ÖZEL KESİM ÇALIŞANLARININ MAAŞ PROMOSYONUNDAN YARARLANMASININ YOLU NEDİR?
Özel kesim çalışanları 1-3 yıl ortası kontrat yapıyorlar. Taahhütname içerisinde kredi kartını benden alacaksın diye konu var. Orada taahhüdün içindeki bankalara bakmak lazım. Birtakım bankalar sende kredi var kredini kapat diyor. 14 milyon emeklimiz var.
Bankalar SGK sistemine bir şerh koymuş durumda. Bankalar o ipoteği kaldırmadıkça emekliler süreci yapamazlar. 3 yıl için 150 TL aldıklarını varsayalım 100 yılını 2 yıl boyunca kullandılar 50 TL kaldı. Kullandıkları kısmı faizi ile bir arada geri iade ederlerse değiştirebilirler.
Şu anda emekli çalışanları promosyon taahhüdünü bozsa dahi gecelik faizden daha fazla promosyon alacaklar. “