Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran, birtakım kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanımı üst limitini 150,000 TL’ye kadar düşürdü. Benzeri formda kamu bankalarında şube bazlı kredi ölçüsü ve kredi sayısı uygulaması ile de kredi kullandırmayı azaltıcı tedbirler alınıyor.
Ekonomi idaresinin krediler üzerinden aldığı tedbirlerin maliyete yansımasıyla bir müddettir yükselişte olan mevduat ve kredi faizleri ise özel bankalarda daha da yükseldi.
Artan maliyetlerin yansıdığı TL mevduat faizleri yüzde 25’lere gerçek giderken, dolar mevduatlarda geçen aylarda yüzde 5 düzeyinde olan faiz kimi bankalarda yüzde 6.5’in üzerine çıktı, Euro mevduatlarda ise bu oran yüzde 5’e yaklaştı. Dalda ferdî ve ticari kredi faizleri de yükselişini sürdürüyor.
TÜKETİCİ KREDİLERİNDE BÜYÜME SURATI YÜZDE 60’A GELDİ
Bankacılar, 13 haftalık kurdan arındırılmış datalara bakıldığında tüketici kredilerinde büyüme suratının Nisan sonundaki yüzde 30’lardan Haziran sonu prestijiyle yüzde 60’a ulaştığına dikkat çekiyor.
Aynı devirde ticari kredilerde ise büyüme suratı yüzde 55’ten yüzde 40’a yanlışsız geriledi.
Hükümetin iktisat politikalasında cari açığı azaltmak ismine istihdam ve ihracat odaklı kurumsal krediler teşvik ediliyor. Lakin düşük faiz siyaseti nedeniyle TL’de bedelini koruyamayan kişiseller ise iç tüketimi canlandıracak halde yüksek kredi kullanımını tercih ediyor.
Amaçlanan kredi büyümesinden farklı olarak yüksek enflasyon ortamında ferdî kredilerde çok hızlanma trendi ise kamu bankaları tarafından BDDK adımlarına da paralel olarak son periyotta sınırlanmaya çalışılıyor.
Konu hakkında bilgi sahibi üst seviye bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150,000 TL’ye indirdi. Kimileri ise azamî 500,000 TL konut kredisi kullandırıyor” dedi ve ekledi:
“Bankalarda ayrıyeten bir likidite düşüncesi oluşmuş durumda. TCMB’nin son düzenlemeleri sonrası bankaların sabit faizli DİBS portföylerini artırmaları likidite sıkışıklığına neden oldu. TL’de sıkışıklığın artmasının da mevduat faizlerindeki yükselişte tesiri büyük” dedi.
Kamu bankaları bahisle ilgili bir yorum yapmadı.
TCMB, “liralaşma” kapsamında döviz mevduatı karşılığı TL sabit kuponlu tahvil tutulması tarafında adımlar atarken, teminat sisteminde TL’nin tartısını artırıcı adımları daha kuvvetlendirdi. Bu adımlar bankaları devasa fiyatlarda sabit kuponlu uzun vadeli tahvile yönlendirdi ve likitide bu alana kaydı.
Bir öteki bankacı ise, “Enflasyon nedeniyle bireyler krediye dayalı iç tüketime yönelmiş durumda. Faizler kademeli artıştaydı lakin enflasyon yüzde 80, kredi faizi yüzde 30 olunca son üç aydır ferdi başta olmak üzere tüm kredilerde önemli bir talep patlaması gördük. Maliyetler BDDK kararlarıyla yükseltildi” diye konuştu.
BDDK, 100,000 TL üzerindeki tüketici kredileri için vade hududunu 24 aydan 12 aya düşürürken, kredi kartı minimum ödeme meblağlarını yüksek ölçüler için Haziran başında artırmıştı. Ayrıyeten konut kredilerinde de 10 milyon TL üzeri bedel için kredi kullanımı yasaklandı, kıymete nazaran limitler getirildi.