Hırvatistan’ın ana kara topraklarını tarihî Dubrovnik kentinin bulunduğu dar kıyı şeridine bağlayan Peljesac Köprüsü merasimle araç trafiğine açıldı. Yüzde 85 oranında Avrupa Birliği’nin finanse ettiği 2,4 kilometre uzunluğundaki köprü, 343 milyon dolar bedelle Çin’in resmî inşaat konsorsiyumu olan Çin Yol ve Köprü Şirketi (CRBC) tarafından yaklaşık iki yılda inşa edildi. Çin hükümeti, projeyi hem Avrupa Birliği ile bağların geliştirilmesi hem de dünya çapında uygulamaya koyduğu Yol-Kuşak İnisiyatifi bağlamında değerli bir teşebbüs olarak pahalandırıyor. Hırvatistan hükümeti de, köprüyle birlikte ülke topraklarının fizikî entegrasyonunun tamamlandığı açıklamasında bulundu.
Peljesac Köprüsü, daha proje evresindeyken, ihaleye katılan Avusturyalı inşaat şirketi Strabag’ın açtığı bir davaya husus oldu. Strabag, Çin’in projeyi gerçek pahasının çok altında bir meblağla kazandığından şikâyet ederek, sıkıntıyı mahkemeye taşıdı. Hırvatistan mahkemesi, davayı temelden reddetti.
BOSNA’NIN KAYGILARI
Hırvatları sevindiren Peljesac Köprüsü, komşu ülke Bosna Hersek’te ise kimi tasaların doğmasına yol açtı. Öncelikle, köprünün trafiğe açılmasıyla birlikte, Bosna’nın Adriyatik Denizi’ne tek erişim noktası olan Neum kenti memleketler arası turizm açısından devre dışı kaldı. Neum’un uğrayacağı zararın telafi edilemez boyutta olduğu belirtilirken, bölgede çok sayıda tesis şimdiden kapısına kilit vurdu.
Bosna idaresi ayrıyeten Peljesac’ın olması gerekenden çok daha alçak olarak inşa edildiğini vurgulayarak, bu durumun gelecekte Neum’un nakliye emelli bir limana sahip olma talihini ortadan kaldırdığını kaydediyor.
SAVAŞ ÇIKARSA?
Peljesac Köprüsü’yle alakalı senaryoların en ürkütücüsü, mümkün bir savaş durumunda Hırvatistan’ın Bosna’nın açık denizlere erişimini büsbütün engelleme ve Boşnakları denizden abluka altına alma ihtimali. Balkanlar’da tansiyonun sık sık yükseldiğini hatırlatan uzmanlar, böylesi bir senaryonun da göz gerisi edilmemesi gerektiğini kaydediyor.
Haritalar, sorun sebebi
Yugoslavya’nın kanlı bir savaşlar silsilesi sonucu dağılmasının akabinde oluşan bugünkü Balkanlar haritasında, en büyük handikaplardan birini haritalar teşkil ediyor. Ülkeler ortasındaki bölünmeler ve hudut çizgileri, 1945’te İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra üzerinde uzlaşılan noktalarla belirlendi. Lakin yeniden de birtakım önemli uyuşmazlıkların ve haksızlıkların ortaya çıkması önlenemedi. Bosna Hersek’in Adriyatik Denizi’ne yalnızca 20 kilometrelik bir kıyı şeridiyle komşu olması, bu durumun en açık sonuçlarından biri. Hırvatistan’la 1999’da süreksiz bir mutabakata varan Bosna, sonrasında kelam konusu haksızlığı milletlerarası platformlarda gündeme taşımaya çalıştıysa da, başarılı olamadı.