Bosna Hersek’in güneyinde Mostar kentinde düzenlenen Red Bull Cliff Diving’i (uçurum atlayışı) izlemek üzere yola çıkıyoruz. Ortalama 1 saat 45 dakikalık uçuşla İstanbul’dan Saraybosna’ya vizeye gerek olmadan, yalnızca pasaportumuzla giriyoruz. Saraybosna Havaalanı’na ayak basıp Bosna Hersek’e birinci selamımızı verdikten sonra, 2.5 saatlik otomobil seyahatiyle birbirinden görkemli dağların ortasından Mostar’a varıyoruz. Ulaşım için tren ve otobüs seçenekleri de var. Bosna Hersek, birçok kişinin aklında 90’ların başlarında yaşanan iç savaş anılarıyla kalsa da gittiğinizde bir Balkan cennetiyle karşılaşıyorsunuz.
Mostar mükemmel tabiatı, Osmanlı’dan günümüze kalan bozulmamış mimarisi, gelenekleri ve bize çok aşina olan yemeklerinin yanı sıra Mostar Köprüsü atlayışlarıyla da ilgi çekiyor. 2009’dan bu yana gerçekleştirilen Red Bull Cliff Diving’de atletler, 30 metre yükseklikteki platformdan Neretva Nehri’nin buz üzere sularına atlıyorlar. Uçurum atlayışı aslında Mostar’da 456 yıldır süregelen bir gelenek. Her yıl temmuzun son pazar günü gerçekleştirilen bu aktifliğin sebebi, kentin erkeklerinin düğünden evvel nişanlılarına cüretlerini ispatlamak istemeleri.
Uçurum atlayışı Mostar’da 456 yıldır süregelen bir gelenek.
Sinan’ın öğrencisi yaptı
Mostar Köprüsü’nün özgünü Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566’da inşa edilmiş. Uzun yıllar ırmağın iki kıyısında yaşayan Hırvat ve Müslümanları birbirine bağlayan köprü, birinci olarak 1992’de Bosnalı Sırplar tarafından iç savaşta taarruza uğramış. 1993’te Yugoslavya iç savaşı sırasında da Hırvatlar tarafından yıkılmış. 1997’de köprü UNESCO ve Dünya Bankası’nın dayanağıyla eski haline uygun olarak tekrar inşa edilmiş. 2005’te de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenmiş. Irmaktan çıkarılan taşların kullanıldığı köprüde yürürken Osmanlı mimarisinin izlerini hâlâ görebiliyorsunuz. Boşnakçada ‘most’ köprü, ‘stari’ ise bekçi demek. Evliya Çelebi ise Seyahatnâme’de Mostar’ın ‘köprülü şehir’ manasına geldiğini belirtir. Mostar, dünyanın her yerinden hem sportmen hem turist çeken bir kent. Mostar Köprüsü’nden atlamayı bekleyen sportmenler evvel ısınma hareketlerini yapıp akabinde sırası geldiğinde ırmağa atlıyor. Havada taklalar atanlar, iki elinin üstünde havaya kalkıp kendini suya bırakanlar var. Akrobasi hareketi yaparak atlayan kadın-erkek tüm atletleri izlerken nefesiniz kesiliyor.
Aşk üzere bir spor
Heyecan dolu uğraşın sonunda, bayanlar klasmanında dördüncü birinciliğini kazanan Yeni Zelandalı Rhiannan Iffland’la sohbet etme bahtı elde ettim. Bayanlarda doruğun sahibine atlarken neler hissettiğini sordum: “Her şey güya otomatik pilotta gerçekleşiyor. Atladıktan sonra bedeniniz sizi ele geçiriyor ve her şey çok süratle gelişiyor. Birden fazla vakit suya düştüğümde ne olduğunu fark ediyorum. En sevdiğim kısım da suya daldığım andaki o sessizlik ve bir anlık huzur.” 30 yaşındaki Iffland birinci kere 21 yaşında atlayış konusunda bir meslek yapmak istediğinin farkına varmış. Adrenalinin de tesiriyle bu spora âşık olduğunu söylüyor. Tarihi köprüyü ve kentin kültürünü çok sevdiğini anlatan Iffland, “Mostar’a her geldiğimde kahve içmeyi, Bosna yemekleri yemeyi ve kenti gezmeyi ihmal etmiyorum” diyor. Hayatını uçurum atlayışı ve sponsorluklarla kazandığını belirten atletin hobileri ortasında sörf, kayak üzere su sporları var.
Sokaklarında kaybolun
Bosnalılar sofralarında erdeme yerine ‘yaşayalım’ manasına gelen ‘ziveli’ (jiveli) demeyi tercih ediyor. Yeme-içme kültürümüz de epeyce yakın. Çabucak her yerde ‘Burek’ yazan tabelalar görebiliyorsunuz. Boşnak böreğinin porsiyonu 5 Bosna Hersek markı yani kısaca ‘5 KM’ (46 lira). Bizim bildiğimizden biraz daha az yağlı ve hamuru daha ince açılmış. Mostar’da Boşnak böreğini yiyebileceğiniz en uygun yerlerden biri Buregdzinica Musala. Klasik Bosna kıyafetleri giymiş garsonların çalıştığı Şadrvan Restoranı da tam bir turist durağı. Bosna’da bildiğimiz Türk kahvesine ‘Bosanska kahva’ deniyor. Fakat yapılışı biraz farklı: Evvel su kaynatılıyor, sonra kahve ekleniyor.
Bakırcılar Çağrısı
Fiyatı 1-1.5 euro. Siz de benim üzere fotoğraf tutkunuysanız, Mostar Köprüsü’nün en güzel açısını yakalamak ve lezzetli yemekler yemek için Urban Grill Restoran’a uğrayabilirsiniz. Burada, cevapi (Boşnak köftesi 8.00 KM-74 lira), begova çorbası (5.00 KM-46 lira) üzere istek gören lezzetlerin yanı sıra vegan ve vejetaryen seçenekler de bulabilirsiniz. Mostar’da yapılacak en hoş aktivitelerden biri kalabalıktan sıyrılıp kentin sokaklarında kendinizi kaybetmek. Biz de Yunus Emre Enstitüsü’nden başlayıp Mostar Atlama Kulübü’ne hakikat ırmağın kıyısında keşfe çıkıyoruz. Osmanlı’dan miras Bakırcılar Çarşısı’nı, el sanatları tezgâhlarını, dizi dizi küçük armağan dükkânlarını gezerek kentin sinema setini andıran otantik havasını soluyoruz. Bektaşi Tekkesi, Koski Mehmet Paşa Mescidi ve Mostar Köprüsü’nün minyatür versiyonu Eğri Köprü kentin değerli yapılarından. Bu tarihi kenti siz de görülmesi gerekenler listenize ekleyin.
