Batuhan ALKAN / HERKES DUYSUN (BURSA İGFA)
Piyasa kaidelerinin, piyasa şartlarının ve rekabetin önemli manada küçük esnafı hırpaladığını vurgulayan Esnaf Odası Lideri Muhammed Nuri Örs, “Özellikle üç harfli olarak nitelendirdiğimiz firmalarla rekabet etmekte zorlanıyoruz. Siyasal otoriteler, kendi elleriyle büyütmüş oldukları canavarı artık denetim altına alamıyorlar. Enflasyona baktığımızda, 5 tane markanın tüm piyasa şartlarını bilhassa besin bölümünde ve paklık kesimindeki piyasa şartlarını ortak karar alarak belirlediğini görüyoruz. Münasebetiyle bu koşullarda küçük sermayesi olan küçük şirketler yahut aile ticarethaneleri sermayeleri küçük olduğu için alım güçleri daha düşük olduğundan rekabet etmekte zorlanıyorlar. Tüm sorun, rekabet yahut piyasa şartlarının vergi sistemi, SSK sistemi ve BAĞKUR sisteminin önemli manada küçük esnafa yük getirmesi.” tabirlerini kullandı.
“CAN DAMARIMIZ KOPUYOR”
Devletin küçük esnafa yönelik kimi teşviklerinden de bahseden örs, “KOSGEB’in girişimcilik takviyeleri var yeni açılan iş yerleri için. Bunun yanında da ben teşekkür ediyorum, mevcut iktidar bu hususta sahiden başarılı işler yapıyor. Yalnızca bakkallara değil tüm esnafa düşük oranlı önemli krediler veriliyor. Bu noktada avantaj sağlanıyor.” dedi.
Kredilerin rekabet için kâfi olmadığını ve daha kalıcı tahlillerin bulunması gerektiğinin altını çizen Örs, “Temel önceliğimiz Avrupa’daki üzere perakende yasası çıkarılması. Biz onlarla rekabet etmesini biliriz, yani ne demek bu? Gereksinimden fazla olan noktaların açılmaması. Bir mahallede bir firmanın yalnızca bir tabelasının olması. İsteyenin istediği yere dükkan açmaması, bunlar değerli şeyler. Bizim için kalıcı tahliller de bunlar. Bunlar olmadığında can damarımız koparılmışken parmağımıza batan dikeni çıkarmakla uğraşıyoruz. Hasebiyle, kıymetli olan bizim can damarımızı kurtarmamız, can damarımız kopuyor.” tabirlerini kullandı.
Bakkallarla zincir marketler ortasındaki rekabeti, sumo güreşçisiyle 50 kiloluk zayıf bir güreşçinin karşı karşıya gelmesi formunda yorumlayan Bursa Bakkallar Esnaf Odası Lideri Muhammed Nuri Örs, bu noktadaki adaletsizliğin giderilmesini talep etti ve bir örnekle de perakende yasasını açıkladı;
“Bu mevzuda eczaneleri düşünebilirsiniz. İsteyen istediği yerde eczane açamıyor. Bursa’da bin tane eczaneye muhtaçlık varsa bin bir tane açılmıyor. Zafer Mahallesi’nde 2 tane eczaneye muhtaçlık varsa fazlası açılmıyor. Biz bakkalların da berberlerinde kahvelerin de kafeteryaların, lokantaların da; hepsinin bu biçimde olmasını istiyoruz. Esnafın tek kurtuluş yolu budur.” sözlerini kullandı.
“TÜM DÜNYA BİZİ ÖRNEK ALMIŞ”
Örs, bu sistemin tarihte Osmanlı ve Selçuklu devletlerinde de kullanıldığının altını çizdi ve şöyle konuştu;
“Benim ceddim, dedem Osmanlı-Selçuklu’ya baktığımızda bu sistemi inşa ettiklerini ve kullandıklarını görüyoruz. Tüm dünya bunu örnek almış ancak biz öz evlatları bunu uygulamıyoruz. Elin gavuru bunu uygulamış. Ahilik teşkilatına bakın mesela, tam olarak bu sistem. Yalnızca kuruluş maksadı budur aslında. Bugün baktığımızda yan yana, taban dipe bakkal olur mu, market olur mu? Hatta bir tane örnek vereyim: Görükle Göçmen Konutlarında iki katlı bir bina var, iki katlı binanın bir tarafına üç harfli marketlerden biri, öteki tarafında da oburu. Bir adedinin kapısı kuzeye açılıyor, başkasının kapısı güneye. Bu türlü saçma sapan bir ticaret olur mu?
Avrupa’da bahsetmiş olduğumuz zincir marketlerden bir mahallede yalnızca bir tane açılmasına müsaade veriliyor, ikinciye müsaade edilmiyor.
Dönemin Gümrük ve Ticaret bakanıyla görüştüğümde bana şöyle dedi: ‘Ya lider ayak keseri üzere kendine mi yontacaksın, yoksa hızar keseri üzere bir sana, bir bana mı?’
Dedim ki ‘Sayın bakanım hızar üzere bir sana, bir bana.’
Ben yalnızca büyük marketlere bu düzenleme gelsin istemiyorum, bakkallara da gelsin. 3600 tane üyem var. Benim 3600 tane değil de 1500 tane üyem olsun lakin 1500 üyem aslanlar üzere parasını kazansın. ‘Yarın sanki ciro yapabilecek miyim? 3400 TL Bağ-Kur primi mi ödeyebilecek miyim?’ diye düşünmesin. Siz şayet benim karımı garantilerseniz, benim kayıt dışımı da ortadan kaldırmış olursunuz”