Tarım ve Orman Bakanlığı, Ulusal Hastalık Denetim Merkezi tarafından SAT-2 serotipi şap hastalığının yayılmasını önleyici tüm önlemlerin alındığını, kesim, ithalat ve ihracat hedefli yapılan sevkler dışında, şap hastalığına hassas tüm hayvan hareketleri (il içi ve vilayet dışı) ilkbahar şap aşılama kampanyası müddetince ülke genelinde durdurulduğunu bildirdi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, SAT-2 serotipi şap hastalığına karşı alınan tedbirlere ait bir açıklama yaptı.
Bakanlığın açıklamasında şu bilgiler verildi:
“Irak’ta şap hastalığıyla ilgili gelişmelerin ortaya çıkması üzerine, Avrupa Birliği Şap Hastalığı ile Çaba Kurulu (EuFMD) uyumunda Numune Gönderme ve Test Etme Protokolü çerçevesinde, Bakanlığımıza bağlı Şap Enstitüsü Müdürlüğümüze incelenmek üzere farklı mahallerden numuneler gönderilmiştir.
Enstitümüzce, bir numunenin, daha evvel ülkemizde rastlanmayan SAT-2 serotipi olduğu tespit edilerek etken izole edilmiş ve ülkemizde bu serotipe karşı aşı üretimi için çalışmalara acilen başlanmış, Vilayet Müdürlüklerimizin yanı sıra tüm paydaşlar hususla ilgili uyarılmıştır.
Bakanlığımızca, hastalığın ülkemize sıçramasının engellenebilmesi için ilgili kurumlarla derhal bağlantıya geçilerek, hudut nezaret ve yol denetim faaliyetlerinin artırılmasına ait gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır.
Sahada titizlikle yürütülen çalışmalar sonucunda, SAT-2 serotipi şap hastalığını taşıyan birinci olay tespit edilmiştir. Hâlihazırda hastalık görülen 8 işletmede kordon-karantina dâhil olmak üzere tüm önlemler alınmıştır. 8 Mart 2023 tarihinde de Dünya Hayvan Sıhhati Örgütüne gerekli bildirimde bulunulmuştur.
Şap Enstitü Müdürlüğümüz tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda ise SAT-2 serotipine karşı aşı üretilmiş ve 9 Mart 2023 tarihi prestijiyle kullanıma hazır hale getirilmiştir.
Bu gelişmeler üzerine toplanan Ulusal Hastalık Denetim Merkezi tarafından hastalığın yayılmasını önleyici tüm önlemler alınmış olup, kesim, ithalat ve ihracat gayeli yapılan sevkler dışında, şap hastalığına hassas tüm hayvan hareketleri (il içi ve vilayet dışı) ilkbahar şap aşılama kampanyası müddetince ülke genelinde durdurulmuştur.
SAT-2 serotipi şap hastalığına ait tüm gelişmeler birinci andan itibaren Bakanlığımızca yakından takip edilmekte olup gerekli tüm tedbirler alınmaktadır. Ülkemizde birinci kez görülen bu serotipe karşı acilen aşı üretimini tamamlayan Bakanlığımız, büyükbaş hayvan varlığımızın tamamının aşılanması için gerekli çalışmaları hızla yürütmektedir. “
AVRUPA’NIN EN BÜYÜĞÜ KAPATILDI
Türkiye’nin farklı vilayetlerinde hayvanlarda görülen SAT-2 tipi şap virüsü nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talimatı çerçevesinde, ülke genelinde hayvan pazarları kapatıldı. Bakanlık hayvanlarda görülen bu hastalığın yayılmasını önlemek emeliyle çeşitli tedbirler aldı. Alınan önlemler istikametinde ithalat, ihracat ve kesim niyetli sevkler dışındaki tüm hayvan hareketleri yasaklanırken Erzurum’da da Avrupa’nın en büyük hayvan pazarı olan Doğu Anadolu Canlı Hayvan Pazarında da sıkı tedbirler alınıyor. Erzurum’dan öteki vilayetlere yapılacak olan sevkiyatlar durduruldu ve hayvan hareketini önlemek için canlı hayvan pazarları kapatıldı. Yeniden birçok hayvanın bulunduğu canlı hayvan pazarlarında dezenfekte çalışmaları da yapılacak. Öte yandan, çok süratli bulaşma riski olan şap hastalığına önlem olarak Türkiye’de ikinci bir emre kadar veteriner tabip, veteriner sıhhat teknikeri ve teknisyenlerinin müsaadeleri de iptal edildi.
“BU HASTALIK EN SON 60 YIL EVVEL GÖRÜLMÜŞTÜ”
81 vilayetteki hayvan sevkiyatlarının durdurulmuş olduğunu belirten Ziraat Odası Lideri İslam Yıldırım, “Şuanda ülkemizin birçok yerinde hayvanlarda şap hastalığı görülüyor. Bu Hastalık şap çeşitlerinden bir tanesi ve en son bu tıp 1962 yılında ülkemizde görülmüş durumda. Bu hastalık için tarım bakanlığımız, vilayet ve ilçe müdürlüklerimiz aşı geliştirme etabında bulunuyor. Bu hastalık en son 60 yıl evvel görülmesi nedeniyle şimdi aşısı geliştirilmemiş durumdaydı şuanda bu istikamette aşı geliştirilme çalışmaları yapılıyor. Aşı tamamlanana kadar ülkemizdeki 81 ilin tamamında hayvan hareketleri durdurulmuş durumda. Şap hastalığı çok süratli yayılan bir hastalık olduğu için sevkiyatların durması, tüm hayvanların olduğu yerde kalması ve aşılamalar bitene kadarda bu biçimde bir çalışma yapılması gerekli” dedi.
“BİR GÜNDE BİR SÜRÜYE YAYILABİLECEK SÜRATTE BİR VİRÜS”
Gerekli aşılamalar yapıldıktan sonra bir ay içerisinde olağana dönülebileceğini de kaydeden Yıldırım, “Alınan kararları biz gerçek ve yerinde buluyoruz. Zira hayvan hareketliliği olduğu sürece bu hastalık çok süratli yayılmaya devam eder. 100 hayvanlık bir sürü içerisinde bir hayvanda görülse, bir gün içerisinde öteki yüz hayvana da bu hastalık bulaşmış olur. Hasebiyle bu durumun önüne geçmek için alınması gereken bir kadro önlemler var ve bu önlemler çerçevesinde hayvan pazarları, köylerde kent vilayet ve ilçe merkezlerine hayvan hareketleri ve şehirlerarası hayvan sevkiyatları durduruldu ve gerekli önlemler alınmaya başlandı. Ümit ediyorum ki 15-20 gün içerisinde her şey olağana dönmüş olur. Köylü, üretici, besici bu işi yapan beşerler yeniden eski ticari hayatına geri döner. Bu hastalık süratli yayıldığı üzere öldürücü sonuçları da var. Önüne geçilmesi içinde aşılamaların biran evvel yapılması gerekiyor” açıklamalarında bulundu.
“TEDBİRLER ALINSIN 1 AY İÇERİSİNDE SONA ERER”
Diğer vilayetlere oranla Erzurum’da ki olayların daha az olduğunu söyleyen Yıldırım, “Erzurum’da şuanda öbür vilayetlerde görüldüğü kadar yoğunluk yok. O kadar fazla hasta olan hayvanımız yok lakin önlem gayeli bu kapatmaların yapılması doğrudur. Erzurum’daki hayvan sayısının fazla olmasından ötürü ve Erzurum, Kars, Ağrı, Ardahan buralarda daima sevkiyatlar olduğu için bilhassa buralarda önlemlerin alınması lazım ki hastalığın önüne geçilsin. Bu hastalık tekrar de o kadar korkutucu bir hastalık değil vatandaşlarımızın telaşa kapılmaması gerekiyor. Önlemler alınıp aşılamalar yapıldıktan sonra 1 ay içerisinde her şey olağan nizamına dönmüş olur” diye konuştu.
“BUGÜN DEĞİL 1-2 AY SONRA HASTALIK GÖRÜLSE KURBANDA SORUN OLURDU”
Aşılamalardan sonra hayvanların kurban sevkiyatına da hazır durama geleceğini de belirten Yıldırım, “Kurban bayramına 4 ay üzere bir müddet kaldı. Şuanda bu formda kurban bayramı içinde önlem alınmış oluyor. Dediğim üzere aşılamalar yapılır hayvanlarımız kurban bayramında sevk edilecek duruma gelmiş olurlar. Şayet hastalık bugünlerde değil de 1-2 ay sonra çıkmış olsaydı kurbanlık konusunda da önemli badireler yaşanabilirdi. Şuanda çıkmış olması bu istikametten de yeterli olarak görülebilir. Şuanda hayvanlar tedavi edildikten sonra kurban bayramında her hangi bir sorun yaşamayacağız. Bizde bu hususta elimizden gelen ne varsa yapmaya çalışıyoruz. Bakanlığımızın vermiş olduğu kararlara uyuyoruz ve şuanda pazarlarımız kapatıldı. Hayvan giriş çıkışları da durduruldu. Gerekli dezenfektan çalışmaları da başlayacak. Bu mevzu hakkında bilgi sahibi olmayan vatandaşlarımızda bilgilendirilecek. Hastalığa yakalanan hayvanların tedavisi tarafında bilgilendirilecekler. Bu uygulamalarda Tarım Vilayet ve İlçe müdürlüğüne bağlı olan gruplar tarafından yapılacak” dedi.
“ÇOK DİKKATLİ DAVRANMALIYIZ, HAYVANLARIMIZ TELEF OLURSA ÖNEMLİ MESELELER YAŞANIR”
Hayvancılıkla uğraşan insanların ise sık karşılaştığı bir hastalık çeşidi olduğunu söz eden Yıldırım, “Bu hastalık hayvancılıkla uğraşan insanların çok sık karşılaştığı bir hastalık. Şap hastalığı 65 çeşide yakın çeşidi bulanan bir hastalık. Bunun nerde ne vakit ortaya çıkacağı belirli değil. Biz hayvancılıkla uğraşan beşerler bu hastalıkla iç içe yaşıyoruz. Akşam gidip hayvanlarını denetim ediyorsun bir sorun yok. Sabah gelip bir daha bakıyorsun hayvan bu hastalığa yakalanmış oluyor. Hayvanların bu hastalığa yakalanmasının birçok nedeni var. Hava aşı derece sıcak olur yakalanır, soğuk su içer yakalanır, araç üzerinde hayvan sevkiyatı olur, daha evvel taşınan hayvanın orada kalan enfeksiyonu bulaşır tekrar yakalanır. Hayvan 1-2 gün kuvvetli beslenemezse tekrar bu hastalığa yakalanma durumu olur. Yani her an her vakit hayvanların bu hastalığa yakalanma ihtimalleri bulunuyor. Şuanda ülkemizde hayvan sayısında da azalma sorunu var çok dikkatli olmalıyız. Bu hastalıkta da birçok hayvanımızı telef edersek daha makûs senaryolar yaşayabiliriz” formunda konuştu.
“VATANDAŞLARIMIZ BAKANLIĞIMIZIN TALİMATLARINA UYSUNLAR”
Şuanda karşılaşılan virüsün uzun yıllar öncede ortaya çıktığını söyleyen Yıldırım, “Bakanlığımızın yaptığı çok hoş bir uygulama var. Yıllardır bütün hayvanlara yılda 2-3 kere şap aşılaması yapıyor. Yapılan bu çalışma hayvanlarda ki bu enfeksiyonu büyük oranda durdurdu. Şuanda karşılaşmış olduğumuz çeşit en son uzun yıllar evvel görülmüştü. Hastalık belirli bunun aşısı yapılacak ve hayvanlar bu hastalığa karşı aşılanacak. Çiftçilerimiz ve hayvancılıkla uğraşan vatandaşlarımız bakanlığımızın aldığı kararlara uysunlar” diye konuştu.
Ülkemizde ilk defa görülen SAT-2 serotipi şap hastalığına karşı alınan önlemlere ilişkin basın açıklaması👇🏻 pic.twitter.com/yECP32Nxci
— T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı (@TCTarim) March 9, 2023