Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, bayanların iktisadın içinde faal yer almasıyla üretilen refah ortasında direkt bağ bulunduğuna işaret ederek, “Güçlü, sürdürülebilir, istikrarlı ve kapsayıcı kalkınma için bayanların eğitim ve ekonomik teşvikler ile desteklenmesi kaçınılmazdır. Bu tarafta atılan adımlar umut vericidir, fakat kâfi değildir.” dedi.
Yanık, Türkiye MIKTA (Meksika, Endonezya, Kore, Türkiye, Avustralya) devir başkanlığı kapsamında gerçekleştirilen “Kadın Girişimcilerin Desteklenmesi ve Kız Çocuklarının Eğitimi” temalı çevrim içi toplantıya katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Yanık, MIKTA ülkeleri olarak bölgesel ve global meselelere yapan tahlillerin üretilmesi için iş birliğinin çok manalı olduğunu belirtti.
Kadınların çalışma hayatında hak ettiği yeri alması, iş gücüne faal bir biçimde katılması ve üretimde kelam sahibi olmasının ülkelerin kalkınmasında anahtar bir role sahip olduğunu vurgulayan Yanık, “Bugün artık bayanların iktisadın içinde etkin yer almasıyla üretilen refah ortasında direkt ilgi bulunmaktadır. Güçlü, sürdürülebilir, istikrarlı ve kapsayıcı kalkınma için bayanların eğitim ve ekonomik teşvikler ile desteklenmesi kaçınılmazdır. Bu istikamette atılan adımlar umut vericidir, fakat kâfi değildir.” ifadelerini kullandı.
Yanık, sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirebilmek için ekonomik paha yaratan bayan teşebbüsçü sayısını artırmanın, var olan bayan girişimcileri güçlendirmenin büyük kıymet arz ettiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Kadın teşebbüsçüler gerek işletmelerini kurarken gerekse işletmelerinin faaliyetleri sırasında birçok meseleyle karşı karşıya kalmaktadır. Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de bayan girişimcilerin karşılaştığı sıkıntıların başında finansal kaynak bulmakta yaşanan zahmetler ile sermaye yetersizliği gelmektedir. Öte yandan iş tecrübesi ve öz itimat eksikliği, pazara erişimde yaşanan ıstıraplar, koçluk ve danışmanlık muhtaçlığı, teşvik sistemlerine erişememe ve teknolojiye hudutlu erişim bayan girişimcilerin bu süreçte karşı karşıya kaldığı öteki meselelerdir.
Bu durum bayanların işe başlama ve ilerleyen süreçte işin sürdürülebilirliği konusunda sorunlar yaşamalarına neden olmaktadır. Bayanların başta eğitim olmak üzere sıhhat, siyaset, girişimcilik ve yer aldığı tüm öteki faaliyetlerde bir farkındalık oluşturulması, hayata ve süreçlere etkin iştiraklerine takviye verilmesi ve bu süreçlerin tesirli ve şeffaf bir biçimde yönetilmesinde tüm ülkelere sorumluluk düşmektedir.”
Kadınların güçlendirilmesine yönelik siyasetlere yük verilmesi gerektiğine işaret eden Yanık, “MIKTA ülkeleri olarak, bayanların ferdi ve toplumsal güçlenmelerine ivme kazandırmak üzere bu sorumlulukla hareket etmek zorundayız. Gerek eğitim gerekse girişimcilik noktasında tüm tarafların takviyesini alarak bayanların girişimcilik potansiyellerini ortaya çıkarmak üzere siyasetler geliştirmeliyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Tüm eğitim kademelerinde kız çocuklarının net okullaşma oranları arttı”
Kadınların finansal kaynaklara erişimini artıracak, onların gereksinim duyacakları maharetlerle donatılmasını sağlayacak ve toplumsal statülerini yükseltecek en değerli aracın örgün ve yaygın eğitim olduğunu işaret eden Bakan Yanık, “Bu sebeple ülkemizde bayana yönelik hazırlanmış kıymetli siyaset dokümanlarından biri olan Bayanın Güçlenmesi Strateji Dokümanı ve Aksiyon Planı’nın 5 ana ekseninden birini de eğitim oluşturmaktadır. Hükümetimiz, bayanların ve kız çocuklarının eğitim seviyelerini yükseltmek için öncelikli amaçlar benimsemiştir. Uğraşlarımızın bir sonucu olarak da tüm eğitim kademelerinde kız çocuklarının net okullaşma oranları kıymetli ölçüde artmıştır.” sözlerini kullandı.
Bakan Yanık, 11. Kalkınma Planı’nda bayan girişimcilere iş geliştirme süreçlerinde danışmanlık ve rehberlik hizmeti sunulması gayesinin yer aldığını aktararak, “Bu çerçevede bizler, bayan girişimcilerin e-ticarette güçlenmelerini sağlamaya yönelik eğitim programları ve seminerler düzenliyoruz. Bayanların internet sitesi, portal, aplikasyon üzere dijital ortamlardaki ekonomik faaliyetlerinin geliştirilmesini hedefleyen sistemler oluşturmak üzere çalışıyoruz. Bayanlar tarafından kurulan kooperatiflere yönelik, eğitim, girişimcilik ve danışmanlık üzere alanlarda sunulan dayanakları yaygınlaştırıyor, bayanların kooperatif kurmaları için gerekli tüzel düzenlemeleri kolaylaştırıyoruz.” açıklamasında bulundu.
Türkiye’de gelecek periyotta bayan eliyle fark oluşturan bir üretim ve ticaretin yayılmasında bayan kooperatiflerinin öncü rol oynamasını öngördüklerine işaret eden Yanık, şöyle devam etti:
“Bakanlık olarak bayan kooperatiflerinin güçlendirilmesi, sürdürülebilirliklerinin sağlanması, kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi ve görünürlüklerinin artırılması hedefiyle çeşitli çalışmalar yürütmekteyiz. Bu kapsamda Bakanlığımız uyumunda, Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliğinde 2018 yılında imzaladığımız Bayan Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi İşbirliği Protokolü kapsamında 81 vilayet müdürlüğümüz uyumunda çalışma kümeleri oluşturduk. Kelam konusu çalışma gruplarımızla tüm vilayetlerde gerçekleştirdiğimiz 840 çalıştay, eğitim, bilgilendirme toplantıları ile yaklaşık 40 bin bireye ulaştık ve 862 yeni bayan kooperatifi kurulmasına dayanak sağladık.
Kadın kooperatifleri alanında iş birliği ve diyaloğu geliştirmek ile uygun uygulamaları yaygınlaştırmak hedefiyle gerçekleştirdiğimiz 10 bölgesel buluşma ile yaklaşık 4 bin bireye ulaştık. Eylül 2021’de ülkemiz ve Avrupa Birliği finansal takviyesi ile başlattığımız Bayanların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi ile de bayanların kooperatifleşmesinin teşvik edilmesi, istihdamın artırılması ve bayanların güçlenmesini hedefliyoruz.”
“Geleceğini Kuran Genç Bayanlar Projesi’ni hayata geçirdik”
Yanık, bayan teşebbüsçü potansiyelinin geliştirilmesi ve daha donanımlı hale getirilmesi hedefiyle 2007 yılında TOBB Bayan Teşebbüsçüler Şurası kurulduğunu söz ederek, konsey tarafından Türkiye’nin Teşebbüsçü Bayan Gücü Buluşmaları, Geleceği Yazan Bayanlar Projesi, Kız Kardeşim Projesi, Geleceğin Gücü Teşebbüsçüler Forumu, Bedel Katan Bayan Teşebbüsçüler Toplantıları üzere kıymetli faaliyetler gerçekleştirildiğini belirtti.
2021 sonu itibariyle Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı iş birliğinde, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve özel bir vakfın finansman dayanağıyla yeni bir proje başlattıklarını da anlatan Yanık, “11 vilayetimizde, ne eğitimde ne istihdamda olan genç bayanların sıkıntıları ve muhtaçlıklarını belirleyip bu muhtaçlıkları karşılayacak düzenekler oluşturmak emeliyle Geleceğini Kuran Genç Bayanlar Projesi’ni hayata geçirdik. Bu projeden de genç bayanlar için kıymetli kazanımlar beklemekteyiz.” dedi.
Moderatörlüğünü Türkiye’nin Cakarta Büyükelçisi Aşkın Asan’ın yaptığı toplantıya MIKTA ülkeleri temsilcileri de katıldı.