Düzce’de yaşanan sarsıntısının 4’üncü gününde vilayet genelinde incelemeler yapan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, toplumsal medya aracılığı ile Düzce’de 28 Kasım ve 2 Aralık tarihlerinde sarsıntı olacağı söylentisi yayıldığını ve durumun vatandaşları endişelendirdiğini tabir ederek, “Bu söylentiler büsbütün palavradır. Bu söylentileri yayanlar hakkında Siber Kabahatler Daire Başkanlığı tespitler başladı. Adalet Bakanlığımız ise gereğini yapacak” dedi.
Bakan Soylu, vatandaşlarla yaptığı görüşmelerde Düzcelilerin 17 Ağustos ve 12 Kasım sarsıntılarının travmalarını atlatamadığını gözlemlediğini söyledi. Soylu, “Bugün, Düzce’de meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki sarsıntının 92’nci saati. Bu vakit diliminden itibaren devletin bütün kurum ve kuruluşlarıyla birlikte, Düzceli vatandaşlarımızla birlikte, Düzce’deki kurum ve kuruluşlarla birlikte yaşanan bu zelzeleden sonraki hem karşı karşıya kaldığımız durumun rehabilitasyonu, bilhassa zelzelenin yol açtığı ziyanların tespiti ve bu hususta atılacak adımların kıymetlendirilmesi üzerine Düzce’deyiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı ile takip ettiğimiz çalışmalarda hem Etraf ve Şehircilik Bakanı arkadaşımız Murat Kurum, bugün burada bulunan Ulusal Eğitim Bakanımız, öbür bakanlarımız, kurumların genel müdürleri, müdürleri ve yöneticileri ile bilhassa Düzce valimiz, belediye liderimiz, milletvekillerimiz daima birlikte el birliği ile karşı karşıya kaldığımız süreci yönetmeye çalışıyoruz. Düzce’de farklı bir durum kelam konusu. Biz birçok afet görüyoruz. Zelzele, sel, yangın. Her doğal afetin kendine has bir yapısı var. Bunu burada söylemem gerekir. Düzce’de 17 Ağustos sarsıntısından sonra 12 Kasım sarsıntısının travması geçmiş değil. Benim 4 gündür gördüğüm tablo bu. Yani 5,9 büyüklüğündeki zelzeleden sonra yeni sarsıntı olacak mı telaşı Düzce’de var. Ben buraya geldiğimde bu türlü bir tasa ile karşılaşacağımı düşünüyor değildim. Lakin Düzceli hemşerilerimle karşılaştığımda bunun yüksek bir his olduğunu anladım.” diye konuştu.
Bakan Soylu, 17 Ağustos ve 12 Kasım travmaları üzerinden Düzcelilere dehşet salmaya çalışan bireylerin zelzele olacak söylentisi yaydığını belirterek şunları kaydetti:
“Bu duyguyu istismar edenler var. 28 Kasım’da sarsıntı olacağını, 2 Aralık tarihinde sarsıntı olacağını bunun yetkililer tarafından tabir edildiğini ortaya koyanlar var. Bu geçmiş travmanın tesirini istismar edenler var. Elbette ki özet olarak söyleyeyim. Hiçbir yetkili 28 Kasım ya da 2 Aralık’ta sarsıntı olacak kelamını paylaşmaz. İnsanları ürkütmenin manası yok. Bu dayanaksız ve mesnetsiz bir dedikodudur. Bu kelam, söylenebilecek bir kelam değildir. Düzce’de geçmiş sarsıntıların üzerinden Düzcelileri üzmeye ve korkutmaya gerek yok. Bunu yaşadığım için bilhassa gittiğim birçok yerde dinlediğim için söylemek istedim. Bunun tamamı palavra, dezenformasyon ve korkutmaya yönelik bir ahlaksızlıktır.
“Hemşerilerimiz hasarsız binalarda oturabilirler”
Çok doğal olarak vatandaşlarımız bilhassa çocuklar ve yaşlılar konutlarına girmekten ürküyorlar. Çocuklar ürktüğü için anneler de çocukları ya da yaşlıları ile oluyorlar. Bu kaygıyı üzerimizden atamamız lazım. Bunun için süratli hareket ediyoruz. Gerek hasar tespitleri olsun gerek ziyan tespitleri olsun bugüne kadar gördüğüm en süratli davranışı ortaya koymaya çalışıyoruz. Burada Etraf ve Şehircilik Bakanlığımızın çok değerli bakan yardımcıları, genel müdürleri var. Onlarda teknik olarak önemli bir davranış içindeler. Hasar tespitleri konusunda şu ana kadar toplam 23 bin 916 bina tarandı. 66 bin 726 bağımsız kısım, 56 bin 266 konut, bağımsız kısım derken buralarda depolar da, ahırlar da var. Bunlar tarandı. 4 bin 990 ticarethane tarandı. Acil yıkık 25, ağır hasarlı 263 bina, orta hasarlı yok. Bağımsız kısım olarak 43 acil yıkık, toplamda 478 ağır hasarlı ve acil yıkık bağımsız kısım var. Bunlar yıkılacaklar. Bu binalara girmek mümkün değil. Buralarda eşyaları almaları gerekenleri aldırıyoruz. Konut olarak 369 konut acil yıkık ve ağır hasarlı. Orta hasarlı yok. Yani ağır hasarlı ve acil yıkık binalar yıkılacak. Biz bunlara yaklaştırmıyoruz. Bugünden itibaren yıkmaya başladık. Az hasarlı 2 bin 548 bina var Toplamda 9 bin 446 kontu var. Şu ana kadar 56 bin 266 taramada. Az hasarlı derken de aydınlatmam gerekir. Az hasarlı yapısal bir sorun değildir. Az hasarlı boya, sıva çatlağı, kırık dökük üzere binanın kendi yapısal sürecinde olmayan ve onu zelzeleye dayanıksız hale getirecek bir sorun değildir. Doğal olarak bu 51 bin 925 bağımsız kısım var. 44 bin 71’de hasarsız konut var. Hasarsız 44 bin 71 daireye oturabilirler. Biz ağır hasarlılara sokmuyoruz. Orta hasarlı olsa da sokmuyoruz. Orta hasarlı yok aslında. Orta hasar güçlendirilmesi gereken bina var demektir. Düzce’de ya az hasarlı ya orta hasarlı var. Az hasarlı yapısal sorun değil. Dün ve bugün önemli çadır talebi geldi. Bunu karşılamaya çalışıyoruz. Bununda dertlerden, zelzele olacak mı derdinden kaynaklandığını düşünüyoruz. Hemşerilerimiz hasarsız binalarda oturabilirler. Az hasarlı binalar yapısal problemler olmayan binalardır. Ağır hasarlı binalara aslında vatandaşlarımızı sokmuyoruz.
“28 Kasım ve 2 Aralık’ta sarsıntı olacak söylentisi yalandır”
Özet olarak 28 Kasım ve 2 Aralık’ta zelzele olacak söylentisi palavradır. Bizim bunu bilmemiz mümkün değildir. Bu dedikodudur. Az hasarlı binalara girmekte bir sakınca yok. Biz imalinde onlara yardımcı olacağız. ‘Ben konutumdan kuşku ediyorum, siz bunun denetimini tekrar yapar mısınız?’ diyenler biz bunu tekrar yaparız. Gönül tatmin olana kadar yaparız. 1 sefer hasarsız deriz, 2 sefer hasarsız deriz. Biz yorulmayız. Bu süreci birlikte tamamlamamız lazım. Tekrar müracaat etsinler. Bunu daima birlikte sağlama kabiliyetine sahibiz. İsteyene tekrar tespit yaparız. Şu ana kadar 92 zelzele kaynaklı hastanelere müracaatlar kelam konusuydu. Çeşitli ameliyatı ve tedavisi devam eden 10 hastamız var. 4 bin 104 işçi hala çalışıyor. 951 araç şu anda mevcut ve var. Şu ana kadar 29 milyon ödenek geldi. Bugün sayın Ulusal Eğitim Bakanımız birtakım okulların tekrar yapılacağını söyledi. Onlar bunların içinde değil. Bu para yalnızca birinci ağızda gönderilen ödenekler. Birinci çalışmalarda gönderilen ödenekler.
“Şu ana kadar 317 artçı sarsıntı oldu”
Şu ana kadar 317 artçı sarsıntı oldu. Bunların en büyüğü 4,2 ve 4,1. Artçı zelzele aralığı 1 saate kadar düştü. Hem emniyet hem jandarma işçisi güvenlik ve lojistik için buradalar. Yeniden bilhassa çatı hasarları ile ilgili tespitler yapıldı. Daha fazla talep gelirse yapacağız. Yüzde 80’i tamir oldu. Yarın devam edecek. İlgili hasar sahiplerine ödenekleri gönderdik.
“Hiçbir çocuğumuzu tespiti olmayan okula sokmayacağız”
Tüm eğitim kurumlarında özel ve kamu tespitler yapılmaya devam ediliyor. Hiçbir çocuğumuzu tespiti olmayan okula sokmayacağız. 1 hafta boyunca okullar tatil oldu. Tatilin en büyük nedeni çocukların kapalı bir yere girmek istemiyor olması. Kimi okullarda öğrenciler öteki okullara taşınacak. Eşya hasarı konusunda 7 bin 143 talep geldi. Nerdeyse 6 binine gidilmiş oldu. 90 saat içinde bunlara gidilmesi çok büyük bir performans. 2 bin çadır kuruldu Ağır hasarlarda konteynır verildi. Gençlik ve Spor Bakanlığımızın gençlik merkezleri, yurtlar, spor salonları hizmetlerine devam ediyor. Bunun yanı sıra buradan Düzceli hemşerilerime söylemek istiyorum. Düzce’de 3 yurtta hemşerilerimize yönelik hazırlık devam ediyor. O yurtlarda kalabilirler. Çadırlarda kalabilirler. Yurtların konforu daha uygun diye söylemek istiyorum. Kızılay’ın beslenme kümesi üzerinden jandarma, AFAD, gönüllüler aracılığıyla 65 bin 216 öğün yemek verildi. 50 bin çorba ve ikramlar sağlanmış oldu.
Özellikle Siber Cürümler Daire Başkanlığımız, Emniyet Genel Müdürümüz burada bunu da değerlendirdik. Birinci günden itibaren gerekli tespitler yapılıyor. Adalet Bakanlığımız gereğini yerine getiriyor. Bizim buna taviz vermemiz mümkün değil. Burada gerçekten bir şarlatanlık üretiliyor. Ben biraz evvel kenara çekildim. Bir bilim insanı bir şeyler anlattı. Benim onunla ilgili görüş ortaya koymam mümkün değil. Lakin birisi ‘deprem olacak’ diyor. Bunun izahı mümkün değil. Bunun üzerinden bir istismar elde edip ya beni bağışlayın sapkın bir hazzını tatmin etmeye çalışıyor ya da toplumu farklı bir yere itmeye çalışıyor. Bizde gereğini yaparız.” (DHA)
Bakan Soylu’nun açıklamasının akabinde teknik bilgiler veren AFAD Sarsıntı ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, şunları söyledi:
“Şu ana kadar 317 artçı sarsıntı meydana geldi. Yaklaşık 150’si birinci günde meydana geldi. Bugün 5’inci güne girdik bugün 24 artçı sarsıntı meydana geldi. Her 1 saatte 1 ya da 1’in altında olacak sarsıntı var. Karadere fayı olarak isimlendirdiğimiz yaklaşık 35 kilometrelik fayın en kuzey doğuda kalan 10 kilometrelik kısmındaki güç ortaya çıktı. Bugüne kadar olan artçılar bunun da göstergesidir. Şunu söyleyebilirim bilhassa 17 Ağustos 1999 zelzelesinde Karadere fayı olarak isimlendirdiğimiz Gölyaka’nın kuzeyinden geçen ve Yayakbaşı köyünde son bulan bölgede yaklaşık 10 kilometrelik kısım kırılmamıştı. Bu son zelzelede bu güç boşaldı. Artçı sarsıntıların dağılımına baktığımızda bizim ön görülerimizi doğruluyor. Vatandaşlar ‘biz bu sarsıntısı 17 Ağustos ve 12 Kasım’dan fazla hissettik’ diyorlar. Doğrudur. Bu sarsıntının oluşturduğu ivme hayli yüksek. 592 bedelinde ivme kıymeti var. 82 ivme istasyonunun ölçtüğü ivme oranı bu. 5,9 sarsıntısı 67 sürat ölçer diye isimlendirdiğimiz istasyon ölçtü. Şiddetli hissetmeye neden olan şu. Bunun derinliği 6,8 kilometre deriliğinde, 17 Ağustos ve 12 Kasım’da olan sarsıntılar bunun 2 katı derinlikteydi. Onun ötesinde Düzce ovası ve Gölyaka’daki yer yapısıyla öteki bölgelerin yer yapısı farklı.”
‘TÜRKİYE’DE 500 FAAL FAY VAR’
Prof. Dr. Orhan Tatar, Bakan Soylu açıklama yaparken Datça’da 4,4 sarsıntı meydana geldiği bilgisini paylaşarak, “Türkiye’de 500 etkin fay var. Bu fayların zelzele tekrarlama aralığı farklıdır. Bugün 5,9 büyüklüğündeki fayın üzerinde güç kalmadı. Önümüzdeki hafta ve devirlerde gitgide sayısı azalacak bir ekip artçı sarsıntılar olabilir. Bu vatandaşlarımızı kaygılandırmasın. Türkiye’de 5 üzerinde zelzele üretecek faylar var. Bunun için kentlerimizi hazırlamamız gerekiyor.” ihtarında bulundu.