Hazine ve Maliye Bakanı ve AKP Mersin Milletvekili Adayı Nureddin Nebati, Mersin’den yapılan Habertürk yayınında gündeme ve iktisada dair soruları yanıtladı.
Sunucunun “Dolar tarafında da 19,50’ler var. Kapalıçarşı’da da 20.40, değişiyor. İki tane dolar. Yaptığınız açıklamada da dediniz onu ‘İkili sistem var, bir halde düzeltilecek’ diye. Fiyatlar konusundaki yorumunuzu merak ediyorum açıkçası. Bir dengesizleştik zelzele sonrası. Et, süt fiyatı vs…” sorusuna Bakan Nebati şu cevabı verdi:
“Ekonomi de beşerler dışında bir şey değil. İnsan içerisinde de sabah kalkıyorsunuz, memnunsunuz. Bugün Mersin’e gelmişsiniz, keyifli gelmişsiniz. Lakin bugün tersinizden de gelebilirdiniz. Vazifenizi yaparken bile gülümsemek zorunda kalırsınız. Lakin şu an içten bir rahat duruşunuz var, değil mi? İktisadın tüm istikrarları de bazen dışsal koşullardan, memleketler arası konjonktürden, bazen Türkiye üzere mevsimsel kurallardan çok önemli formda etkilenen bir ülke. Bazen oluşan yapılar, yani seçime gidiyorsunuz. Seçime giderken birtakım dengesizliklerin olması olağan. Herkes bir biçimde durum almaya çalışıyor. Durum alırken seçim sonuçlarına nazaran hareket ediyor. Artık dövizle ilgili de bunun kaynağı var, seçime gidiyoruz, ufak bir dengesizlik olması olağan. İki, dünyanın her tarafında döviz kurlarında merkez bankası ile bankalar ve piyasa ortasında mutlak suretle bir fark vardır. Buradaki merkez bankası, bankalar ve hür piyasa ortasındaki fark çok da rahatsız etmiyor. Kıymetli olan alımla satım ortasındaki makasın çok yüksek olmaması. Bu da seçimden sonra çabucak toparlanacaktır.”
“DEPREMİ HİSSETMEMEMİZİN NEDENİ, ÇOK GÜÇLÜ BİR BÜTÇEYLE GİRMEMİZ”
“31 Aralık’tan 1 Ocak’a varsayımların ötesinde çok güçlü bir kasayla girdik. Bu kasa EYT’yi de memur emeklilerine yapılan artırımı da karşıladı. Birebir vakitte asrın zelzelesini hissetmememizin sebebi sarsıntının büyük olmaması değil, bilakis bizim çok güçlü bir bütçeyle girmemizden kaynaklı olarak anında müdahale edebilecek kaynakları oluşturmamız. Bütün bunlar bir gerçeği değiştirmiyor. Sabah uyandığımız vakit 100-10 milyar dolar servet kaybına uğradık. Sabah uyandığımız vakit 1.5 trilyon liralık bütçenin üstüne en az 1 trilyon liralık bir yük geldiğini gördük. Bir formda karşılanması lazım. Bunun için de biliyorsunuz çok küçük bir ek vergi yaptık. 96 milyar liralık bir gelir bekliyoruz.”
“TARIM BAKANI’NA GEREKSİNİMİ OLAN PARANIN ‘4 KATINI GÖNDERECEĞİM’ DEDİM, BİR KAHKAHA ATIŞI VARDI Kİ”
“Bir tarafta enflasyonun getirmiş olduğu vergi gelirlerindeki artışlar, öbür tarafta bizim almış olduğumuz önlemler bir ortaya gelince, Aralık ayına geldiğimizde, tarihimizde birinci sefer olmuştur. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığı en çok bütçeyi çekerler. Tarım Bakanı’nı şahsen ben kendim aradım, ‘Sayın bakanım paraya gereksinimin var mı?’, Tarım Bakanı dedi ki ‘Ya sana dua edeceğim şu kadar para gönderirsen.’, ‘Olur’ dedim ‘Ama ben sana bunu 4 katını göndereceğim’ dedim. Emin olun bir kahkaha atışı vardı ki ‘Şaka yapıyorsunuz’ diye. Hayır, öylesine önemli bir kasayı oluşturduk ki biz onu gönderdik. Ulaştırma Bakanı’mız birebir biçimde tıpkı espriyi yaparak söylediği sayının 3 katını gönderdik. Gerçek piyasayı biliyorsunuz, kamuyla iş yapan rastgele birine açıp sorarsınız kamudan alacağını bırakın geciktirmeyi erken bile alıp teşekkür edenler var. Şunun için bu örnekleri veriyorum, biz 31 Aralık’tan 1 Ocak’a varsayımların ötesinde çok güçlü bir kasayla girdik.”
“BİZ ZİHİNSEL BİR İHTİLAL GERÇEKLEŞTİRDİK”
Sunucunun “Kur muhafazalı mevduat sona erecek mi? Seçim sonrası girişler devam edecek mi? Buradaki dönüşüm nasıl planlanıyor? 100 milyar doları geçmiş durumda, bunun dönüşleri nasıl olacak?” sorusuna Bakan Nebati şu cevabı verdi:
“Kur muhafazalı mevduat 2021’in 20 Aralık’ında Cumhurbaşkanımız tarafından piyasayla paylaşılan önlemlerin içindeki en kıymet saç ayaklarından bir tanesiydi. Bu araç bir tarafta dövize olan talebi azaltırken öbür tarafta görüldüğü üzere döviz kurlarındaki oynaklığı çok süratli bir formda ortadan kaldırdı. Öngörülebilirliği arttırdı. Biz bunu süreksiz olarak getirmiştik, hala süreksiz olarak görüyoruz. Lakin şunu argümanlı bir formda söyleyebilirim ki biz zihinsel bir ihtilal gerçekleştirdik. Türkiye üzere ülkelerde altın ve döviz yastık altına itilen ve bilhassa kar hissesi ve faizle ilgili olmayan kesitlerin buraya yönelerek iktisat içerisinde talep oluşturmasını sebep olan davranış çeşidi sergiliyorlar. Biz bu tavırlarını değiştirdik. Türk lirasını götürdü bankaya yatırdı, bunun dövize çevrilmesi noktasında talebini bankalar karşıladı. Bunun karşılığında da hem kendisi dövize bağlanmış oldu, yastık altına gidecek para sisteme gelmiş oldu.”