Bakan Nebati, haber ajansları ve gazetelerin Ankara temsilcileri ve iktisat muhabirlerinin sorularını yanıtladı.
Nebati, 17 Şubat’taki İzmir İktisat Kongresi’nin 1923’teki birinci toplantısının gerçekleştirildiği binada yapılacağını söyledi. Bakan Nebati, kelam konusu binanın 1979’da CHP’li belediye tarafından yıktırılarak otoparka dönüştürüldüğüne dikkat çekerek, İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger’in teşebbüsleriyle binanın aslına uygun olarak tekrar inşa ettirildiğini belirtti. Binanın kısa müddette yetiştirilmesi için Vali Köşger ile irtibata geçtiklerini vurgulayan Bakan Nebati, “Şu anda inşaat devam ediyor. 17 Şubat’ta hem Kongre’nin hem de tekrar inşa edilen binanın açılışını yapacağız. Kongrenin açılışını Sayın Cumhurbaşkanımız ile yapacağız. Aslına uygun bir biçimde 100 yıl evvel Mustafa Kemal Atatürk devrinde nasılsa aynısına uygun olarak başlatacağız. Cumartesi, pazar günleri 30’un üzerinde oturum ile genel bir kıymetlendirme yapacağız. Kalan günlerde de 4 Mart’a kadar her gün programlar yapılacak. 21’nci yüzyılın Türkiye Yüzyılı olduğuna ait projeksiyona uygun bir yol haritası çizilecek. Her vilayetten sanayi, ticaret, tarım ile ilgili temsilciler, bayan temsilciler, akademisyenler, personel temsilcilerinin de olduğu 750 kişilik bir salonda bu Kongre’yi başlatacağız” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığının da bir İzmir İktisat Kongresi organize ettiğini belirten Nebati, “Rekabet hoş bir şey; fakat bir ülke iktisadını yöneten merkezi hükümettir, yani Ankara’dır. Bu bir ulusal program, rekabetten fazla burada birlikte hareket edilebilirdi. Bunun artısı şu; oteller dolacak, İzmir’in tanıtımı yapılacak, İzmir konuşulacak. Böylesi bir ortamda biz İzmir’i desteklemiş olacağız; lakin olağan ki maksadımız Türkiye ekonomisi” değerlendirmesinde bulundu. Bakan Nebati, Kongre’de Türkiye İktisat Modeli’nin de ele alınacağını kaydetti.
Bakan Nebati, EYT düzenlemesiyle ilgili soruları da yanıtlayarak, Türkiye bütçesinin güçlü bir bütçe olduğunu vurguladı. Aralık ayına kadar EYT düzenlemesi için 2023 bütçesine yönelik çok sıkı önlemler aldıklarını lisana getiren Nebati, “Bana Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanı olarak ‘bu ödemeyi yapacaksın’ dediklerinde benim hazır olmam gerekiyordu. 31 Aralık’ta biz EYT’nin bu yılki yükünü kasaya koyduk” ifadelerini kullandı.
Nebati, Türkiye’nin 20 Aralık’a kadarki döviz kuru ataklarını hak etmediğini, makroekonomik göstergelerin hiçbirisinin Türkiye’nin o duruma düşmesini gerektirecek bir altyapı sunmadığını belirtti. Bakan Nebati, mayıs ayından itibaren EYT ile ilgili hazırlıklarını sürdürdüklerini söz ederek, “Emekli ve memurlara 1 puanlık güzelleştirmenin maliyeti 19 milyar lira, 15 puana yakın bir maliyet eklendi 270 milyar lira. EYT düzenlemesi için 2023 bütçesine yönelik çok sıkı önlemler aldık. EYT’nin bütçeye maliyetini de bu yıl için 255 milyar lira olarak hesapladık, kasada hazır duruyor. Buna Kredi Garanti Fonu kefaletleri dahil değil” sözlerini kullandı.
Bakan Nebati, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Türkiye’nin ‘net yanılgı noksan’ ile ilgili tezlerinin sorulması üzerine de şöyle dedi: “Net yanılgı noksan suçlamalarıyla başladı, güya bu ülke kara para aklıyor, uyuşturucu parasıymış üzere söz eden cümleler kullandı. Türkiye Cumhuriyeti’nin muhalefet partisinin genel liderinin söylediği bu söz kendi ülkesine izan eden çok ağır suçlamalardır. Güya bir tek Türkiye’de net yanılgı noksan varmış üzere bir suçlamada bulundu, sahiden üzüldüm. Ülkesine azıcık hürmet duyan, azıcık seven, milliyetçilik hissini yaşatan birisi o sözleri kullanmazdı. 2021 bilgilerine nazaran ABD’deki net yanılgı noksan 137 milyar dolar, 2021’de GSYH’ye oranı binde 6, Almanya 60 milyar dolar net kusur noksan, GSYH’ye oranı yüzde 1,4, İngiltere 25,5 milyar dolar yüzde 0,8, Türkiye’nin net kusur noksanı 2002’de 1,4 milyar dolar binde 2, 2022’de bu sayı 21 milyar dolara çıkıyor, GSYH’ye oranı yüzde 1,5 civarında olacak. İngiltere’nin net kusur noksanı da bu periyotta 25 milyar dolardan 69 milyar dolara, Almanya’nın 60 milyar dolardan 88 milyar dolara çıktı” dedi.
Bakan Nebati, Kılıçdaroğlu’nun birtakım kamu ihaleleri ile ‘5’li çete’ olarak tabir ettiği kümelere haksız kar sağlandığı savlarına ait, “Nitelediği şahıslar yalnızca Türkiye’de iş yapmıyorlar, yurtdışında da iş yapıyorlar, kimi vilayetlerde belediyelere de iş yapıyorlar. Bir iş adamı nerede ticaret varsa oraya para kazanmaya sarfiyat. İhaleler şeffaf, süreçler şeffaf, ödemeler bankalar üzerinden yapılıyor. Bu 90’lı yıllarda ‘yeşil sermaye’ denilerek ötekileştirilen bir zihnin dışa vurumudur. Bu çeşit ötekileştirmeleri yapmak ve Türkiye’yi kara para cenneti olarak nitelendirmek yanlışsız değil. Bunlar ülkeye taammüden ziyan vermek için kullanılan cümlelerdir” diye konuştu.
Bakan Nebati, yapılandırma ile ilgili sorular üzerine, 40-50 yıldır tahsil edilemeyen kamu alacakları olduğunu, bunun da kamu üzerinde bir yükü bulunduğunu söyledi. Bu sebeple yapılandırmada 2 bin liranın altındaki alacakların temizlenmesi istikametinde düzenlemeye gittiklerini ve yalnızca bu düzenlemenin 7,9 milyon kişiyi ilgilendirdiğini belirtti.
Gıda enflasyonunun azaltılmasıyla ilgili soru üzerine de, enflasyona karşı sabit ve dar gelirlilere yönelik fiyat artışları yaptıklarını bildiren Nebati, “Gıdada fiyatlarını artıracak bir münasebet yok. Gübre, mazot fiyatları geçen yılın altında. İşçi sarfiyatları hariç rastgele bir yerde artış kelam konusu değil. Besin fiyatlarındaki artışın denetim edilebileceğini öngörüyoruz” açıklamasında bulundu.
Bakan Nebati, Türkiye’de seçimleri etkileyecek rastgele bir ekonomik operasyon riski görüp görmediklerinin sorulması üzerine de, “Türkiye’nin makroekonomik göstergeleri rastgele bir operasyona açık değil, yapılan operasyonların bir karşılığı olmaz. Biz ocak ayında borçlanmaya çıktık, 2 milyar 750 milyon dolar borçlandık. Borçlanmalarımızı devam ettiriyoruz. Merkez Bankası rezervlerimiz çok kuvvetli. Bizim makroekonomik göstergelerde bir ıstırabımız yok. Mali olarak operasyon çekebilecekleri hiçbir alan yok” dedi.
Muhalefetin açıkladığı ortak siyasetler metnine baktığını ve enflasyonu nasıl önleyeceklerine ait bir yol haritalarının olmadığını belirten Nebati, “6’lı Masa’ya da 6’lı Masa’nın ekonomistlerine de açıkça davette bulunuyorum. ‘Enflasyonu düşüreceğiz’ diyorlar, bunun için enstrümanlarınız nedir, açıklasınlar. Faiz artıracak mısınız, artırmayacak mısınız? Faiz artıracaksanız ne kadarlık bir artırım düşünüyorsunuz? Manşet enflasyonla bağlantısı nasıl olacak? Bunlarla işsizlik ve kapanan şirket sayısı ne kadar artacak? Dövizle ilgili de IMF’den borç almayı tasarlıyorsanız ne kadar borç alacaksınız? Buna ne kadar faiz vereceksiniz? Bu, ithalatı ihracatı ne kadar etkileyecek? Bunları hiç kullanmıyorlar” diye konuştu.