Ticaret Bakanı Mehmet Muş, dünyada yaşanan çip kriziyle ilgili konuştu. “Çipteki üretim yavaşladığı vakit elektronik aygıtların ve arabaların üretimini yavaşlatıyor. Tabi bu telefon ve bilgisayarlara kadar kullanılabilen bir eser. Burada Tayvan çok kıymetli bir üretici” diyen Bakan Muş, bununla ilgili Türkiye’nin yatırımları olduğunu belirterek, “Hatta Ankara’da muhakkak bir yer bunun için ayrılmış durumda” dedi.
Bakan Muş, “Türkiye yatırım yapmak istiyor. Türkiye burada yatırımları da ağırlamak istiyor. Türkiye bu işin içine girmek istiyor. Gelecek artık daha da teknolojikleşecek ve dijitalleşecek. Tabi dijitalleşecek her alanda bu çipe muhtaçlık olacak. Buna olan talep artacak. Bu manada biz Türkiye olarak üretici güç olmak istiyoruz. En değerli muhtaçlığımız su. Çipte su çok kullanılıyor. Çipin kullanılması için suya muhtaçlık var. Bununla ilgili bir hazırlığımız var” tabirlerini kullandı.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, kentte bir otelde düzenlenen ‘Türkiye İhracat Seferberliği Doruğu’na katıldı.
Programda Rusya ile Ukrayna ortasında yaşanan savaşa değinen Bakan Muş, “Tabi Ukrayna ve Rusya krizi ister istemez bizi, ticari bağlantılarımızı etkiliyor. Tabi 900 milyar dolar amacı, bu krizler olmadan evvel konulan hedeflerdi. İster istemez bu gayeler etkilenecektir. Münasebetiyle bunların yakalanması biraz daha gecikebilecektir. Bu türlü bir ihtimal kelam konusu. Bir de dünyada bir yavaşlama var. Bu yavaşlama yalnızca Rusya ile olan ticari bağlarımızda değil, dünyanın başka ülkelerindeki bu talepteki azalma burada da var. Hasebiyle buradaki ticaretin büyüklüğünde bir yavaşlama olacak. Sizin bahsettiğiniz 100 milyar dolarlık maksat tahminen gecikmeli olarak yakalanacaktır. Cumhurbaşkanımız hem Rusya önderi hem de Ukrayna önderiyle konuşabilen, bağ geliştirebilen tek önder. Münasebetiyle bu iki ülkeyle ilgilerimizi sürdürmeye çalışıyoruz, sürdürmek istiyoruz, muhakkak noktada düzeyimizi korumak istiyoruz. Çalışmaların bu bağlamda kıymetlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.
“Türkiye her vakit sağduyudan yana olan bir ülke”
Rusya ve Ukrayna tarafından yetiştirilen tahıl konusuna değinen Bakan Muş, “Rusya ve Ukrayna tahıl üreten değerli ülkelerin başında geliyor. Ukrayna’daki sorunla ilgili Cumhurbaşkanımızın çabalarıyla, Birleşmiş Milletler’in de devreye girmesiyle bir sistem kuruldu. Bundan sonra bu düzenek bu türlü çalışır. İstanbul’da bir ofis var. Bizim bakanlığımızdan da çalışanlar var. İlgili bakanlıklardan da var. Sistem orada ilerliyor. Rusya ile alakalı savaşın çıktığı birinci devirde orada bir duraksama yaşandı. Rusya tahıl konusunda ve başka eserlerle ilgili dünya piyasalarına tahıl gönderebiliyorlar. Rastgele bir kısıtlama yok. Türkiye her vakit sağduyudan yana olan bir ülke oldu. Türkiye bütün bağlantılarında milletlerarası kurallara daima riayet eden ülke oldu. Savaşın bitirilmesi konusunda Türkiye’nin çok önemli çabaları oldu. Burada rol üstlenebilecek bir ülke varsa Türkiye’nin dışında diğer bir ülke gözükmüyor. Türkiye prestiji olan bir ülke” sözlerini kullandı.
“Sürekli taşıma suyuyla değirmen dönmez”
Dünyada yaşanan çip meselesiyle ilgili soruya karşılık veren Muş, şöyle konuştu:
“Çipteki üretim yavaşladığı vakit elektronik aygıtların ve arabaların üretimini yavaşlatıyor. Tabi bu telefon ve bilgisayarlara kadar kullanılabilen bir eser. Burada Tayvan çok değerli bir üretici. Bununla ilgili bizim de yatırımlarımız var. Hatta Ankara’da muhakkak bir yer bunun için ayrılmış durumda. Şu an bu yatırımla alakalı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın çalışması kelam konusu. Burada Türkiye yatırım yapmak istiyor. Türkiye burada yatırımları da ağırlamak istiyor. Türkiye bu işin içine girmek istiyor. Girmemizin gerektiğini düşünüyorum. Zira daima taşıma suyuyla değirmen dönmez. Bunun çok farklı düzeyleri var. Bütün düzeyleri yürütmeseniz de kimi düzeyleri yürütmeniz gerekiyor. Gelecek artık daha da teknolojikleşecek ve dijitalleşecek. Tabi dijitalleşecek her alanda bu çipe muhtaçlık olacak. Buna olan talep artacak. Bu manada biz Türkiye olarak üretici güç olmak istiyoruz. En değerli muhtaçlığımız su. Çipte su çok kullanılıyor. Çipin kullanılması için suya gereksinim var. Bununla ilgili bir hazırlığımız var.”
“Ülkedeki gereksinim karşılanmadan ihracat düşünülemez”
Gıdanın temel gereksinim olduğunu belirten Muş, “Ülkeler kendi iç pazarlarındaki muhtaçlığa binaen ithalat ve ihracatı belirleme hakkına sahipler. Münasebetiyle içeride teme besin hususlarındaki gereksinim karşılanmadan bunun ihracatını hiçbir ülke istemez. Bu sene de rekolte çok yeterli gidiyor. İçeride bir sorun olmadığı sürece daha fazla satış yapmanın arayışı içindeyiz. Birtakım kısıtlamalara gittik. Akabinde onda gevşemeye gittik. Çok fazla kısıtlama yok. Türkiye 85 milyonluk bir ülke. Ülkedeki muhtaçlık karşılanmadan ihracat katiyen düşünülemez” dedi.
“Enerji fiyatlarında harika artış oldu”
Türkiye’nin ortalama 35- 40 milyar dolar güç gereksinimi olduğunu söyleyen Bakan Muş, “Önümüzde güçte 100 milyar dolar üzere bir güç faturası çıkması beklenen. Klasik sayının üzerinde bir güç faturası çıkacak. Türkiye şayet güçteki çok artış olmasaydı bugün Türkiye cari fazla vermeyi konuşuyor olacaktı. Beklenmedik bir biçimde güç fiyatlarında fevkalâde artış oldu. Türkiye makine, ekipman ithal ediyor. Bunlar da üretimi artırmaya yönelik ithalatlar. Türkiye’nin 1 trilyon dolara yakın bir iktisadı var. Bir kısmını ihraç ederken, bir kısmını da iç piyasaya vermek zorunda kalıyorsunuz. Bu ülkenin 4 kat daha büyüme potansiyeli var. Türkiye’nin dış ticaret istikrarında güçte bu kadar artış olamasa yeniden cari fazla verme mümkünlüğü var. Doğal kaynak ihraç eden bir ülke değil. Kimi maden ihracatımız var ancak çok kısıtlı. Türkiye imal ederek bugün buralarda. Türkiye imalat endüstrisi üzerine heyeti bir ülke. Üretimin bir kısmını firmalar iç piyasaya 3’te 1’ini de ihracata veriyor. Hizmet ihracatımızda da 100 milyar dolarlık bir gaye kelam konusu. Yılın ikinci yarısında emtia ve güç fiyatlarındaki gevşeme bizim cari açık fiyatlarına olumlu tarafta yansıyacaktır” diye konuştu.
“İkinci elden sıfır olmaz”
Araç konusuna değinen Bakan Muş, “Sıfır araçla öteki şirketlere ya da galerilere gidiliyor. Zira bayilerde satış sayıları belirli. Münasebetiyle bu ikinci bir siteye niyet şöyle bir ilan görüyorsunuz, ikinci el sıfır araç. İkinci elden sıfır olmaz. Hasebiyle bu araç alınıyor, üzerine daha büyük bir sayı konularak satılıyor. Birbirini tetikleyen bir yükseliş kelam konusu oluyor. Biz şunu yapacağız, galeri ve ‘rent a car’lara birinci tescilden sonra 6 ay geçmeden ve 6 bin kilometreyi geçmeden bunun satışına kısıtlama getireceğiz. Münasebetiyle gerçek manada muhtaçlığı olanlar gidip alsın. Şayet bunu alıyorsanız sıfır kilometre değil ikinci el olacaktır. Fiyatların üzerinde bir baskı oluşturmasının önüne geçileceğini düşünüyoruz. İşin ana noktası bu. Olağan sistem bu türlü işliyor. Buna da ‘ortak fiyat belirleme’ yahut ‘manipüle etti’ üzere hususlar varsa o da esasen Rekabet Şurası’nın misyon alanı. Rekabet Konseyi aslında kendi alanıyla ilgili bir soruşturma açtı, bunu inceliyor. Varsa bir yanlışlık gereğini yapar. Yoksa belgesini kapatır” tabirlerini kullandı.
TIKLAYIN – Araba satışında yeni düzenleme yolda
“Kimseyi suçlamayı hakikat bulmuyoruz”
Sözlerini sürdüren Bakan Muş, şöyle konuştu:
“Zorla kimseye bir şey yapamazsınız. Hukukun içerdiği kural içerisinde kalma kaydıyla incelemesini yapar. Burada kimseyi suçlamayı da hakikat bulmuyoruz. Burada işini çok düzgün yapan esnafımız, tacirlerimiz ve iş dünyamız var. Münasebetiyle yapılan incelemelerde rastgele bir şey yoksa o evraklar kapanır. Tıpkı vakitte varsa bir eksiklik onları da düzeltirsiniz, kendinizi düzeltmiş olursunuz. Biz bunu gözlemliyoruz. Bu gelen şikayetleri biz inceledik ve bundan ötürü bir kural koyuyoruz. Bundan sonra yapacağınız satışlar da bu biçimde olacak diyeceğiz. Alıp da sıfır arabaya erişimde sorun yaşayan vatandaşın daha fazla erişim imkanına sahip olacağını düşünüyoruz.” (DHA)