TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, bugün Sıhhat Bakanlığı, Türkiye Hudut ve Kıyılar Sıhhat Genel Müdürlüğü, Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu, Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı’nın 2023 bütçeleri görüşülüyor.
Görüşmelerin başında kelam alan HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, bakanlıklara sordukları soruların karşılığını alamadıklarını belirterek, “Siz bir mühlet verdiniz. Bu süreyi de her bir bakana bir hafta olarak ilan ettiniz. Fakat yarın bütçe görüşmeleri bitiyor, bakanlıklardan sadece Ulusal Eğitim Bakanlığı’ndan bana yanıt olmayan bir karşılık geldi. Bir de çikolata geldi. Bir de Dışişleri Bakanlığı’ndan yanıt geldi. O da eksik olarak geldi. Başka bakanlıkların hiçbirinin yanıtı ulaşmadı” dedi. Komite Lideri Cevdet Yılmaz ise Paylan’a “Siz odanızı gereğince denetim etmiyor olabilirsiniz” karşılığını verdi.
2022 yılında 2 bin 239 uzman tabip, bin 955 tabip istifa etti
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın sunumunda; ekrana yansıtılan slaytta yer alan bilgilere nazaran 2022 yılında 2 bin 239 uzman doktor ve bin 955 doktorun istifa etti. Koca, “Sağlıkta Islahat kapsamında almayı planladığımız 85 bin yeni çalışma arkadaşımızla, 115 bin ek işçi istihdamı sağlamış olacağız” dedi.
Konuşmasına müellif Nurettin Topçu’nun “Merhametin olmadığı yerde insan yoktur” kelamlarıyla başlayan Koca şu bilgileri paylaştı:
“OECD ortalamasının hayli gerisindeyiz”
“Başta tabipler olmak üzere sıhhat işçisi sayısında OECD ülkelerine kıyasla süratli bir artış göstermemize rağmen artan talepler karşısında açığımız hala sürmektedir. Hemşire ve ebe sayımızı daha yüksek bir süratle artırıyoruz; lakin hala OECD ortalamasının hayli gerisindeyiz. Son 4 yıl özel bölüm sıhhat harcamaları yüzde 1 oranıyla sabit seyrederken kamu sıhhat harcamalarında istikrarlı bir artış olmuştur.
Son 20 yılda kamu cari sıhhat harcamasının oranı Amerika’da 2,5 kat, OECD’de neredeyse 1,5 kat artarken, sıhhatteki bütün gelişmelerle birlikte bizde bariz bir artış olmamıştır. 2023 yılında Bakanlık yatırımlarının kamu içindeki artışına kendi imkanlarımızla inşa ettiğimiz kent hastaneleri de dahildir.
“Geriye dönüp birçok konuda özeleştiri yapabiliriz”
Dünyanın hiçbir yerinde vatandaşlarımızı yalnız bırakmadık. Salgının kaynağı olan Çin’in Wuhan kentinden vatandaşlarımızı tahliye ederek başladık. Ambulans uçaklarımızla kıtaları aşarak 185 hasta vatandaşımızı ülkemize getirdik. Birçok ülkenin tersine vatandaşlarımıza farklı teknolojiyle üretilen aşı alternatifleri sunduk. Kısa müddette kendi aşımız Türkovac’ı ürettik. Geriye dönüp birçok konuda özeleştiri yapabiliriz. Fakat baştan itibaren bilgiyi-bilimi rehber edinmemiz, güçlü sıhhat alt yapımız, vatandaşlarımızın fevkalâde dayanışması ve tüm gücüyle seferber olup birlik halinde hareket eden sıhhat çalışanlarımız sayesinde örnek bir global salgın idaresi ortaya koyduğumuza inanıyorum.
Şehir hastaneleri
Bu ortada, 4 bin 50 yatak kapasiteli Türkiye’nin en büyük kent hastanesini iki ay evvel başkentlilerimizin hizmetine sunduk. Kamu-özel paydaşlığı modeliyle tamamlanan 14 kent hastanemiz bugün 22.675 yatak kapasitesiyle hizmet vermektedir. Tıpkı modelle inşaatı devam eden 4 hastanemizle birlikte 5.755 yatak daha ek edilecektir.
Şu ana kadar genel bütçe kaynakları ile yapılan 6 kent hastanemiz 6.730 yatak kapasitesi ile hizmet sunmaktadır. Genel bütçe kaynaklarıyla 7 bin 450 yatak sayısına ulaşan 7 kent hastanemizin üretimi devam etmektedir.
“Hekim artışına hala muhtaçlığımız olduğunu söz etmeliyim”
Sağlık çalışanlarının süreç içinde kayba uğrayan özlük hakları, maruz kaldıkları şiddet olayları, onları gitgide riskli hastalardan uzaklaştıran malpraktis davaları bu mevzuda harekete geçmeyi kaçınılmaz hale getirmişti. Sıhhat ailemizle birlikte vatandaşlarımızın sıhhatini teminat altına almak için yeni bir ıslahat başlatmalıydık. Bu sayede sıhhat çalışanlarımıza yönelik şiddet kabahatleri, katalog kabahatler kapsamına alındı. Uygun hal indirimi kalktı. Yüzde 50 oranında ceza artırımı geldi.
İki yıllıklar dahil yükseköğretim mezunu tüm sıhhat çalışanlarının 3600 ek göstergeden faydalanması sağlandı. İntörn tabipler ve diş hekimliği fakültesi son sınıf öğrencilerine yapılan ödemeler minimum fiyat seviyesine çıkarıldı. Temel yükü çeken asistan doktorlarımızın aylık nöbet sayıları sınırlandı. Nöbet sonrası müsaade mecburî hale getirilerek daha insani bir çalışma ortamı sağlandı. Bununla birlikte birtakım branşlarımızda doktor artışına hala gereksinimimiz olduğunu söz etmeliyim.
“Arındırma ve rehabilitasyon merkezlerini hayata geçiriyoruz”
Geçtiğimiz yılsonunda evlenecek çiftlerde, yeni doğan bebeklerde ise bu yıl mayıs ayında SMA taramasını başlattık. Taramanın başlangıcından bu yana 118 yavrumuza SMA tanısı koyduk. Bağımlılıkla uğraş kararlılığımız sürüyor. Sıhhat tesislerimizde Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezlerini hayata geçiriyoruz.
“85 yeni personel”
Sağlık çalışanlarımızın sayısı, 777 bini Bakanlığımız bünyesinde olmak üzere 1 milyon 359 bine ulaşmış durumdadır. Buna karşın, konuşmamın başında da değindiğim üzere, yeni insan kaynağına muhtaçlığımız var. Artan talepler karşısında 7 gün 24 saat kesintisiz verilen hizmetlerin çalışanlarımız üzerindeki yükünü takdir edersiniz. Sıhhatte Beyaz Islahat kapsamında almayı planladığımız 85 bin yeni çalışma arkadaşımızla, 115 bin ek işçi istihdamı sağlamış olacağız. Bu ortada son günlerin kıymetli bir polemik konusu olan konuya da değinmek isterim. Global salgınla birlikte tüm dünyada sıhhat işçisine artan talep çok değişmiş, kıymetli oranda sıhhat çalışanı hareketliliği yaşanmıştır. Yıllar içinde öbür kurumlara geçmek de dahil istifaen Bakanlığımızdan ayrılan tabip ve uzman tabip sayılarını tabloda görüyorsunuz. Birebir formda kamuda yeni vazifeye başlayan tabip sayıları da görülmektedir. Beyaz ıslahatın hayata geçmesiyle birlikte kamuya dönüşte ani artış olmuştur.
“Hıfzısıhhayı tekrar inşa ediyoruz”
Yerli aşımız Turkovac 22 Aralık 2021 tarihinde Acil Kullanım Onayı almış, ülkemiz, COVID-19 aşısı üretebilen 9 ülkeden birisi olmuştur. Turkovac, gerek hatırlatma dozu olarak, gerek birincil aşı olarak klinik çalışma sonuçları memleketler arası bilim mecmualarında yayımlanarak kabul görmüş ulusal aşımızdır. Sayıştay Başkanlığı’nca hesap verme sorumluluğu çerçevesinde gerçekleştirilen kontroller Bakanlığımızdaki eksikliklerin görülmesi ve görülen bu eksikliklerin giderilmesi açısından Bakanlığımızca bir fırsat olarak kıymetlendirmektedir. Aşı ve biyoteknolojik eserleri üretmek üzere Hıfzıssıhha’yı tekrar inşa ediyoruz.
“Merhametle hizmet etmekten diğer gayemiz yoktur”
Bağımlı hastalarımızın yaşama sarılmasını kolaylaştıracak tam donanımlı Bağımlılık İstişare Arındırma ve Rehabilitasyon (BAHAR) merkezlerini yaygınlaştırıyoruz. Özel çocuklarımızın sıhhat temas noktasını oluşturacak Çok Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh Sıhhati Merkezlerini (ÇÖZGEM) her vilayette açıyoruz. Binlerce şahsa yeni istihdam oluşturacak, yerli ve ulusal sıhhat teknolojilerinin merkezi halini alacak Sıhhat Vadisi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”