Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nın akabinde gazetecilerle bir ortaya geldi. NATO Karargahı’nda Savunma Bakanları Toplantısı’nın yanı sıra Ukrayna Savunma Temas Kümesi Toplantısı’nın da gerçekleştirildiğini anımsatan Akar, “Bu toplantılarda Türkiye olarak yaptıklarımızı, hangi noktada olduğumuzu paylaştık. Katkılarımızı, takviyelerimizi söz ettik” diye konuştu.
Rusya-Ukrayna savaşı
Ukrayna konusunda Türkiye’nin çalışmalarına dikkati çeken Akar, “Sayın Cumhurbaşkanımızın, ilgili bakanların, bizlerin yaptığı şey bir an evvel ateşkesin sağlanması. Tarafların barışçıl yol ve formüllerin bulunmasına yönelik çalışmalarını artırması. Zira orada berbatlaşan bir insani durum var. Bu duruma bir an evvel son verilmesi konusundaki girişimlerimizi sürdürüyoruz. Diplomasinin önünün açılmasının değerli olduğunu gündeme getirdik, getiriyoruz” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin diplomatik gayretlerinin sonuçlarının tahıl muahedesi ve esir değişimi ile görüldüğünü vurgulayan Akar, “Bunlar Türkiye olarak bizim göğsümüzü kabartan hususlar oldu. Buradaki toplantılarda, ikili görüşmelerimizde bakanlar kendi ülkeleri ismine Türkiye’ye takdirlerini, teşekkürlerini söz ettiler” dedi.
Akar, görüşmelerde Türkiye ile ilgili bahisleri da lisana getirdiklerini belirterek, “Bunların en başında terörle çaba geliyor. Terörle gayret konusundaki önemli çabalarımızı muhataplarımıza anlattık. Dostlarımızdan, müttefiklerimizden terörle çaba konusunda dayanak beklediğimizi, bahsin objektif halde kıymetlendirilmesi gerektiğini gündeme getirdik” diye konuştu.
Toplantılarda, Türkiye’nin NATO’nun 70 yıllık üyesi ve ikinci büyük ordusu olarak Avrupa-Atlantik güvenliğine sağladığı büyük katkıya da vurgu yaptıklarını aktaran Akar, “Türkiye’nin dünya, bölge barışı için yapılabilecek ne varsa yaptığını tabir ettik” dedi.
Görüşmelerde kimi müttefikler tarafından uygulanan ihracat sınırlamaları konusunu da gündeme getirdiklerini belirten Akar, şunları söyledi:
“Bunların hem mevcut durumla hem müttefiklik ile uyumlu olmadığını, zira Türkiye’nin NATO için yapması gereken değerli vazifeler olduğunu, bu misyonlar için de materyale gereksinim duyulduğunu, bu çeşit tahditlerle mevcut sistemin idamesinin çok güç olacağını, bunların gözden geçirilmesi gerektiğini muhataplarımıza söyledik. Bu türlü bir uygulamanın müttefiklik ruhuna uygun olmadığını da dikkatlerine sunduk. Türkiye’nin NATO’nun sağlam, aktif, saygın müttefiki olduğunu, bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da dünya, bölge barışı için yapılması gereken ne varsa yapacağını tabir ettik.”
“Hem İsveç hem Finlandiya’nın somut adımlar atmasını bekliyoruz”
Bir gazetecinin görüşmelerde İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunun gündeme gelip gelmediğini sorması üzerine Akar, şu karşılığı verdi:
“Biz alışılmış ki NATO’nun güçlenmesini, kuvvetlenmesini, genişlemesini istiyoruz. NATO’nun açık kapı siyaseti ile ilgili bir ıstırabımız yok. Ancak bizim hassasiyetlerimize hürmet gösterilmesi gerektiğini belirtiyoruz. NATO bir güvenlik örgütü. NATO’nun en büyük uğraş alanlarından biri terörizm. Terörizm şu anda tüm ülkeler için önemli bir sorun. Birden fazla terör örgütü ile uğraş eden tek ülke Türkiye. Bunun görülmesi, bu hususta yaptıklarımızın farkındalığının artırılması gerektiğini muhataplarımıza belirttik.”
Haziran ayında Madrid Tepesi sırasında İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yönelik imzalanan üçlü memorandumu hatırlatan Akar, şöyle konuştu:
“Memorandum açık. Bizim de tavrımız, siyasetimiz bu manada açık ve net. Orada İsveç ve Finlandiya tarafından imza altına alınan taahhütler var. Biz bunların yerine getirilmesi gerektiğini tabir ediyoruz. Bu memorandumun bir son değil bir başlangıç olduğuna dikkati çekiyoruz. Bunların yapılmasının akabinde TBMM kararını verecek. Biz de İsveç ve Finlandiya’ya yardımcı olmaya çalışıyoruz. Birebir vakitte İsveç ve Finlandiya’daki durumu da yakından takip ediyoruz. Hala bu ülkelerde maalesef bir kadro provokatif hareketlerin, imajların devam ettiğini üzülerek görüyoruz. Hem İsveç hem Finlandiya’nın somut adımlar atmasını bekliyoruz.”
“Ne Karadeniz’in içine, ne Karadeniz’den dışarı savaş gemisinin girmesine müsaade etmedik”
Ukrayna’daki gelişmelere yönelik soru üzerine Akar, Türkiye’nin bahisle ilgili çok taraflı uğraşlarını sürdürdüğünü söyledi. Başlangıçtan beri Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ehemmiyet verdiklerini belirten Akar, şöyle konuştu:
“Son olarak yapılan dört bölgenin ilhakına karşı olduğumuzu da açıkça ortaya koyduk. 2014’ten beri biz bu kararımızı, siyasetimizi sürdürüyoruz. Biz hiçbir formda Kırım’ın ilhakını da kabul etmedik. Bu bahiste Türkiye’nin karnesinin, duruşunun çok güzel olduğunu söyleyebiliriz. Zira biz Kırım’ın ilhakını tanımadık. Kimileri 2014’te neredeydi? Bu mevzuda Türkiye’nin açık ve net siyasetini herkesin anlaması lazım.”
Karadeniz’in stratejik bir çaba alanı olmamasında, sakin kalmasında Türkiye’nin değerli rolü olduğunu vurgulayan Akar, “Ne Karadeniz’in içine, ne Karadeniz’den dışarı savaş gemisinin girmesine, çıkmasına müsaade etmedik, etmiyoruz. Orasının bir gayret alanı olmasını engelledik. Karadeniz’in sakin olması Türkiye’nin farklı bir başarısı” diye konuştu.
“7 milyon tondan fazla tahıl taşındı”
Hafta içi Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini anımsatan Akar, “Bir an evvel ateşkesin sağlanması konusunda Sayın Şoygu’nun bizim yaklaşımımıza emsal bir yaklaşımı olduğunu da büyük bir memnuniyetle müşahede ettik” sözünü kullandı.
Türkiye’nin eforlarının akabinde oluşturulan tahıl koridorundaki son duruma ait soru üzerine Akar, “BM ile koordineli olarak İstanbul’da, tahıl eserlerinin inançlı transferi için kurulan Müşterek Uyum Merkezi faaliyetlerini sürdürüyor.Merkezin ağır çalışmaları sonucu 7 milyon tondan fazla tahıl Ukrayna limanlarından taşındı. Çalışmalar muvaffakiyetle devam ediyor. Burada Türkiye sağlam bir muhatap olduğunu hem Ukrayna’ya hem Rusya’ya gösterdi. Türkiye’nin itibarından ötürü yaptığı bu başarılı çalışma ister ateşkes ister güç yahut öbür bahislerde model olarak kullanılabilir” karşılığını verdi.
Yunan mevkidaşı ile görüşme: Sorunlarımızı kendimiz çözmeliyiz
Ege’de tansiyonun yükseldiği bir devirde Yunanistan Savunma Bakanı Nikolaos Panagiotopoulos ile görüştüğü belirtilerek, bu görüşmeye yönelik değerlendirmesi sorulan Akar, “Biz meselelerin milletlerarası hukuk, güzel komşuluk alakaları, barışçıl yol ve yollarla, diyalogla çözülebileceğini belirtiyoruz. Görüşmede daha sık bir ortaya gelinmesinin ve âlâ komşuluk bağları çerçevesinde diyaloğun artırılmasının değerine vurgu yaptım” diye konuştu.
Sorunun tahlilinde diyaloğun kıymetine değinen Akar, şunları söyledi:
“Kapsamlı ve kalıcı bir tahlil için karşılıklı görüşmemiz lazım. Sorunun tahlilinde uygun komşuluk bağları, milletlerarası bağlantılar temel. Biz NATO içinde iki müttefik ülkeyiz. Sorunlarımızı kendimiz çözmeliyiz. Bunun için diyalog bizim için olmazsa olmaz bir araç olarak ortaya çıkıyor. Gerginliğe neden olmayacak formda bağlantılarımızı sürdürmenin iki ülke için de faydalı olduğunu kıymetlendiriyoruz. Türkiye-Yunanistan ortasındaki problemin rastgele bir biçimde üçüncü tarafların müdahalesine gerek kalmadan çözülmesi temel olmalıdır. Türkiye’nin de Yunanistan’ın da olumlu bir gündeme odaklanarak olayları çözmek için görüşmesi kıymetlidir.”
İki ülke ortasında istişari, ayrıştırma metotları ve inanç artırıcı tedbirler görüşmelerinin olduğunu hatırlatan Akar, “Bu üç kanalın da şu anda durduğunu görüyoruz. Bu görüşmelerin, bu alanlarda çalışmaların başlaması lazım. Önümüzdeki periyotta bu çalışmaların başlayabileceğini kıymetlendiriyoruz. İnanç Artırıcı Tedbirler Toplantısı kapsamında iki kez heyetlerimiz Atina’ya gitti. Yunanistan’ın heyeti bir defa Türkiye’ye geldi. Hasebiyle dördüncü toplantı için Yunanistan heyetini Ankara’ya beklediğimizi lisana getirdik. Önümüzdeki günlerde bu çeşit diyalogların başlamasını umuyoruz” tabirlerini kullandı.
Türkiye’yi bölgesinde barış ve istikrarın teminatı olarak nitelendiren Akar, şu açıklamalarda bulundu:
“Barış ve istikrar için elimizden gelen çabası göstermeye devam edeceğiz. Türkiye dostlar, müttefikler için tehdit değil, inançlı, güçlü ve aktif bir müttefiktir. Bunun herkes tarafından bilinmesi lazım. Temennimiz Ege’nin, Doğu Akdeniz’in bir dostluk denizi olması, tüm zenginliklerin adil bir halde paylaşılması, huzurlu, inançlı bir ortamın ortaya çıkması. Barış için ebediyen biz bir adım önde olacağız. Biz barış istiyoruz, diyalog yoluyla barışın temininin mümkün olduğuna inanıyoruz. Meselelerin tahlili konusunda üçüncü ülkelerden beklentimiz memleketler arası hukuka uygun, haklı, mantıklı tezlerimizi görmeleri, bahse yalnızca AB dayanışması penceresinden bakmamaları, olaylara objektif, adil bakmalarının değerli olduğunu belirtiyoruz. Taraf tutulması durumunda olayların tahliline değil, çözümsüzlüğe katkı sağlanacağını herkesin bilmesi lazım.”
“Alternatifler mevcut”
Başka bir gazetecinin ABD’den F-16 tedariki ve modernizasyonuna ait sorusu üzerine Akar, “Süreç devam ediyor. Basına da çeşitli gelişmeler yansıyor. ABD Savunma Bakanlığı ile temaslarımızı sürdürüyoruz. Şu ana kadar 4 heyetler ortası toplantı yapıldı. Temaslarımız devam ediyor. Bu mevzunun, stratejik ortağımız, müttefikimiz ABD ile temasımızı sürdürerek çözülmesini bekliyoruz” diye konuştu.
Pentagon’un bu bahiste Türkiye’yi destekleyen açıklamalarını hatırlatan Akar, “Bu hususun çözülmesiyle bağlarımızın daha da uygun bir etaba geçeceğini kıymetlendiriyoruz. F-16’ları almakla hem bölgesel hem de global barış ve güvenliğe de kıymetli katkılar sağlanacağını hepimiz görüyoruz. F-16 tedariki konusunda uygun bir tahlil bekliyoruz” dedi.
Bölgesel istikrar ve NATO’nun güçlü olması için Türkiye’nin güçlü bir hava kuvvetlerine sahip olmasının kıymetine değinen Akar, “F-16 konusunun bir an evvel olumlu halde sonuçlandırılmasına uğraş gösteriyoruz. Lakin alternatifler de mevcut” diye konuştu.
ABD’nin terör örgütüne yönelik dayanağına ait soru üzerine Akar, “Tüm toplantılarımızda bununla ilgili reaksiyonumuzu lisana getiriyoruz” dedi.
ABD’nin Güney Kıbrıs Rum İdaresine uygulanan silah ambargosuna yönelik kararına ait soruya da Akar, “ABD’nin tarafsızlık ve istikrarlı siyasetlerinden vazgeçmemesi gerektiğini muhataplarımıza tabir ediyoruz” cevabını verdi.