Haberi bizim portalda okudum. Birleşmiş Milletler, İran’ın bayan haklarına yönelik çalışmalar yapan BM organlarından çıkarılması için bugün oylama yapacakmış. Bizim portal habere “BM gerildi: Bayan haklarını İran’a mı soracağız!” başlığını uygun görmüş. Haberde bu tıp bir söz geçmemesine karşın son derece yerinde bir başlık bulmuş genç arkadaşlarım.
Gerçekten de bugün yapılacak oylamanın manası büsbütün bu. Birleşmiş Milletler bayanlar hakkında alacağı kararlarda bayanlara yönelik hak ihlalleriyle bilinen bir ülkeyle neyi paylaşabilir ki? Tavrı yanlışsız elbette BM’nin. Başlıkta da sorulduğu üzere “BM bayan haklarını İran’a mı soracak?”
BM’ye mi sorulacak yani?
İran’a da sorulmasın alışılmış lakin bayan hakları BM’ye mi sorulacak pekala? Cinsiyet eşitliği siyasetleri berbat bir kurum olarak BM‘nin nitekim bayan hakları konusunda konuşmaya yüzü var mı? Bayan – erkek eşitliğini bünyesinde sağlayamamış, buna niyeti de olmayan BM’nin İran’a laf etme hakkı yok, açık konuşalım. BM’nin üst seviye durumlarda ne kadar bayan olduğu düşünün bir. Bugüne kadar bir bayan Genel Sekreteri oldu mu kurumun?
Ban Ki-moon’un Genel Sekreterliği sırasında BM’ye atanan 108 kişisel/ özel temsilci, elçi ile danışmandan yalnızca 19’u bayandı, örneğin. Binlerce kişinin çalıştığı kurumda faal misyon alan bayanların sayısı bu kadardı işte. BM Güvenlik Konseyi’nin Ekim 2000’de aldığı bir karar vardır. Kararda çatışma bölgelerinde bayanların barış süreçlerine iştiraki, onlara yönelik şiddetin önlenmesi, bayanlarla çocukların korunması üzere unsurlar olmasına karşın bayanların barış sürecinde yer almalarına fırsat verilmedi. Ne kadar korundukları da ayrıyeten tartışılır. Anlaşılan o ki BM için bayanları korumak onları, örneğin müzakereci yapmaktan daha kolay.
BM Bayan Ünitesi tarafından yapılan bir araştırma 1992 – 2011 yılları ortasındaki 31 büyük barış sürecinde imzacıların yalnızca yüzde 4’ünün, baş arabulucuların yüzde 2.4’ünün, şahitlerin yüzde 3.7’sinin, müzakerecilerin de yüzde 9’unun bayan olduğunu ortaya koymuştu.
İkiyüzlü reziller
Bugün kelamım ona İran’ı bayanlarla ilgili çalışan ünitelerinden atmak için toplanan BM, geçen yıl bu ülkeyi bayan haklarıyla ilgili bir komiteye seçmemiş miydi? Geçen yıl bayanların durumu İran’da daha mı düzgündü? İran, BM’nin New York merkezli ünitesi olan, toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesiyle bayanların güçlendirilmesi hususları üzerinde çalışan “Kadının Statüsü” komitesine aday beş ülke ortasından seçilmişti. BM’nin Ekonomik ve Toplumsal Kurulu’ndaki 54 ülkeden 43’ü dört yıllık bir devir için bayan hakları kuruluna kabul etmişti İran’ı. BM İzleme Örgütü, saklı oylamada İran’a oy veren en az dört ülkenin Batı ülkesi olduğunu tespit etmişti.
Utanmadan rapor da hazırlattılar
İran’ın bu kurula alınmasından kısa bir müddet evvel, BM’nin İran’daki insan hakları durumuna ait Özel Raportörü Javaid Rehman’ın hazırladığı bir raporda, “İran İslam Cumhuriyeti’nde bir kız çocuğunun evlenmesi için yasal yaşın 13 olduğu, daha da küçük kızların babaları ile yargının izini vermesi durumunda evlenmelerine müsaade verildiği” istikametinde bilgiler yer alıyordu. Bu raporun yayınlanması üzerine BM “endişelerini” lisana getirmişti.
Yani utanmadan sıkılmadan, dünyanın gözünün içine baka baka İran İslam Cumhuriyeti’ni bayanların haklarını savunması için komitelere alan rezil bir kurumdur bu BM dedikleri. Ne kendi içinde kadın-erkek eşitliğini sağlamıştır, ne de dünyadaki bayanların koruyucusudur.
İran’a laf söyleyecek en son kurum olduğunu belirterek artık unutulmuş, unutturulmuş olan bir sloganı anımsatalım yeniden de: Bayanların kurtuluşu kendi ellerindedir.
BM’de falan değil.