Çoğu insan bağışıklık sistemlerinin sağlığını nasıl ölçebileceklerini merak ediyor. Bağışıklık sistemi dinamik bir yapıdır, sürekli değişir ve bir organ gibi olmadığı için tek bir testle kesin gücünü veya zayıflığını belirleyemezsiniz.
Ancak, bazı uyarı işaretleri zayıflamış bir bağışıklık sistemini gösterebilir. Kendinizde bu uyarı iaşretlerini görüyorsanız, bağışıklığınızı güçlendirmek için bazı alışkanlıklarınızı değiştirmeniz gerekir.
Bağışıklık sistemi nedir?
Bağışıklık sistemi, vücudun düzgün işleyişini ve hayatta kalmasını tehdit eden maddelere karşı kendini savunma yeteneğidir. Bu tehditler 3 tiptedir; mikroplar (virüsler, bakteriler, mantarlar, parazitler), kanserli hücreler ve yabancı bir cisim.
Yaş veya hastalıkla birlikte bağışıklığın zayıfladığı ve vücudun enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale geldiği bilinmektedir. Hastalıklar genellikle daha sık ve daha şiddetli hale gelir. Sıradan bir grip, pnömoniye dönüşebilir ve ölümcül olabilir.
Soğuk algınlığı ve grip gibi yaygın enfeksiyonlara karşı zamanında mücadeleyi ve aynı zamanda kansere karşı uzun süreli mücadeleleri sağlayan bağışıklık sistemidir. Bu nedenşe sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip olmak çok önemlidir.
Zayıflamış bağışıklık sistemi için risk faktörleri
Bazı risk faktörleri, zayıf bir bağışıklık sisteminin gelişimini tetikler. Bağışıklık sistemi için risk faktörleri şunlardır:
Yetersiz ve dengesiz beslenme, bağışıklık zayıflamasının en önemli nedenidir ve vücudu çeşitli bulaşıcı hastalıklara karşı savunmasız hale getirir. Bunun haricinde hareketsiz yaşam tarzı, uyku eksikliği, kronik stres, aşırı kilo ve toksinlere maruz kalma da bağışıklığı zayıflatır.
Bağışıklık sisteminizin zayıf olduğunu gösteren 3 işaret
Zayıflamış bir bağışıklık sistemi belirli sorunları ortaya çıkarabilir. Bağışıklık sisteminin zayıfladığını gösteren en yaygın 3 belirti şunlardır:
Sık sık hastalanmak ve uzun sürede iyileşmek
Yılda bir veya iki kez soğuk algınlığı yaşıyorsanız panik yapmayın. Çoğu hasta bir haftadan daha kısa sürede iyileşir. Ancak haftalarca süren semptomlarla sürekli olarak soğuk algınlığı veya nezle yaşıyorsanız veya sık sık gıda zehirlenmesi yaşıyorsanız, bunun nedeni bağışıklık sisteminizin yavaş tepki vermesi olabilir. Bağışıklık sistemi zararlı maddelerin vücudunuza girmesini engeller. Bunu tüm hastalık yapıcı maddelere ve yaralanmalara karşı ilk savunma hattı olarak düşünebilirsiniz.
Sürekli stres halinde olmak
Zayıf bir bağışıklık sistemine sahip olan insanlar genellikle diğer insanlardan daha fazla strese girerler. Kronik stres vücut için oldukça kötüdür. Bağışıklık düzensizliğine ve bağışıklık baskılanmasına neden olarak enfeksiyonların artmasına ve iyileşme süresinin uzamasına neden olur. Ayrıca kolit, egzama ve astım gibi alerjik reaksiyonların tetiklenmesine neden olabilir.
Sık sık uçuk yaşamak
Uçuklara neden olan virüsler, herpes virüsleri ailesine aittir. Bir kez uçuk virüsü kaptığınızda vücutta uyku durumuna geçer. Stresli olduğunuzda ya da hücresel bağışıklığınız zayıfladığında virüs, çoğalabilir ve kendini yeniden etkinleştirebilir.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek için ipuçları
Zayıf bir bağışıklık sisteminin önlemek için bazı tedbirler alabilirsiniz. İşte güçlü bir bağışıklık sistemini korumak için en iyi yaşam tarzı alışkanlıkları.
Sağlıklı beslenme
Yetersiz beslenme, zayıf bağışıklık sisteminin ana nedenidir. Tüm dünyada mikro besin eksikliği giderek yaygınlaşmaktadır. Abur cuburların popülaritesi nedeniyle bunun olduğu düşünülmektedir. Yetersiz beslenme vitamin ve mineral eksikliğinden kaynaklanır.
Çalışmalar çinko, selenyum, demir, bakır, kalsiyum, folik asit ve A, B6, C ve E vitaminlerinden sadece birindeki eksikliğin bağışıklık fonksiyonunu bozduğunu göstermiştir.
Her gün yeterince meyve ve sebze, protein ve sağlıklı yağlar tüketilmesi önemlidir.
Egzersiz
Düzenli fiziksel aktivitenin birçok faydası vardır. Kalp ve damar sağlığını iyileştirir, kas kütlesinin korunmasını sağlar, tansiyon seviyelerini normalleştirir, kilo kontrolünü sağlar ve kronik hastalıklarla ilişkili çeşitli risk faktörlerini azaltır.
Genel sağlığı geliştirmenin yanı sıra egzersizin bağışıklık üzerinde de doğrudan etkisi vardır. Egzersiz, kan dolaşımını iyileştirerek bağışıklık sistemi hücrelerinin vücutta daha kolay dolaşmasını sağlar. Bu iyi dolaşım, örneğin bir yaranın daha hızlı iyileşmesini sağlar. Ayrıca bazı bağışıklık hücrelerinin fiziksel aktivite ile uyarıldığı gözlemlenmiştir.
Stres yönetimi
Stres sürekli veya uzun süreli olarak mevcutsa, sağlık üzerinde zararlı bir etkiye sahiptir. Stres, kortizol ve adrenalin gibi stres hormonlarının salınmasına neden olur. Bu hormonlar kısa vadede faydalı olabilir, ancak uzun bir süre boyunca üretilirlerse zararlıdır. Bu hormonlar uzun vadede sitokinlerin üretimini engelleyerek doğrudan bağışıklık sistemine zarar verirler.
Bağışıklık için diğer önemli faktörler
– İhtiyaçlarınıza göre yeterli uyku saatini ayırın (ortalama 7 ila 9 saatlik bir gece uykusu). Ayrıca, yeterli miktarda dinlenin.
– Sigara içmeyin.
– Sağlıklı bir kiloda olun.
– Uygun önlemleri alarak gıda zehirlenmesi riskini en aza indirin.
– Yaşınıza ve özel risklerinize göre uygun tıbbi testleri yaptırın.
– Antibiyotikleri sadece kesinlikle gerekliyse kullanın ve uygun dozu takip edin. Antibiyotiklerin neden olduğu ishali önlemek ve bağırsak florasını güçlendirmek için probiyotikleri kullanın.
– Mümkün olduğunca az kimyasal içeren ev ürünleri kullanın, meyve ve sebzelerinizi akan su altında yıkayın.
– Enfeksiyon kapmamak veya bulaştırmamak için temel hijyen önlemlerini alın.
– Özellikle yemek hazırlamadan önce ve tuvaleti kullandıktan sonra ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın.
– Hapşırırken yüzünüzü dirseğinizin içine doğru çevirin.
– Yaralarınızı temizleyin ve pansuman yapın. İyileşme sürecinde kabukları çıkarmayın ve sivilceleri patlatmaktan kaçının.
– Enfeksiyon semptomlarının (ishal, ateş vb.) varlığında evde kalın.
– Mutfak ve banyo yüzeylerini çamaşır suyu gibi bir temizleyiciyle düzenli olarak dezenfekte edin.