Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, yılın birinci 6 ayının sonuçlarına ait iktisat kurmayları ile toplantı yaptı. Aliyev, toplantıda, “Bu yılın 6 ayında Azerbaycan-Ermenistan ilgilerinin olağanlaşmasına yönelik birtakım adımlar atılmış olsa da, ne yazık ki şimdi gerçekçi sonuçlar yok. Vatan Muharebesi’nden 1 yıl 8 ay geçmesine karşın ne yazık ki Ermenistan hâlâ yükümlülüklerini yerine getirmiyor” dedi. Bu istikamette olumlu konuların da olduğunu vurgulayan Aliyev, sonların belirlenmesine ait çalışma kümelerinin birinci toplantısının yapıldığını vurgulayarak şu tabirleri kullandı:
“Bunu olumlu bir adım olarak kıymetlendiriyoruz. Bu da ülkemizin teşebbüsüyle gerçekleşen bir olay. Zira Azerbaycan, hudutların belirlenmesine yönelik adımların en kısa vakitte atılmasına çalışıyordu. Ermeni tarafı buna pek sıcak bakmıyordu. Lakin birinci görüşme yapıldı. Olağan ki, bu görüşme daha çok tanışma niteliğindeydi. Önümüzdeki ay ikinci bir görüşme planlanıyor. İkinci görüşmede pratik hususların müzakere edileceğini düşünüyorum. Elbette biz bu formattaki işbirliğinden şimdilik süratli sonuçlar beklemiyoruz zira hudutların belirlenmesi uzun bir süreç. Ama bu süreç başladı ve biz bunu başarılı bir gelişme olarak kıymetlendirebiliriz.”
Süreçte olumsuz noktaların daha fazla olduğuna değinen Aliyev, şöyle konuştu:
“Bu yükümlülükler orada açıkça belirtilmiştir. Bunlardan biri de Ermeni silahlı kuvvetlerinin Karabağ’dan çekilmesidir. Bugüne kadar bu sorun çözülmedi. Mevzuyu tekraren lisana getirdik lakin Ermenistan uzatıyor. Birebir vakitte, bu mevzuyu Rus askeri idaresi önünde gündeme getirdik. Birkaç ay evvel, Rusya Savunma Bakanlığı’nın üst seviye bir yetkilisi, Azerbaycan’ı ziyaret ederken, savunma bakanlığımıza Ermeni Silahlı Kuvvetlerinin Haziran’a kadar çekileceğine dair kelam verdi. Fakat temmuz ortasına geldik lakin bu sorun çözülmedi. Ermenistan, 10 Kasım bildirisine karşıt olarak bu yükümlülüğünü yerine getirmemektedir. 10 Kasım bildirisini imzalayan Rus tarafı da onları buna zorlamıyor. Elbette bu kabul edilemez bir durum. Zira Ermeni Silahlı Kuvvetleri’nin Azerbaycan topraklarında kalması muhakkak kabul edilemez. Biz galip bir ülkeyiz, toprak bütünlüğümüzü geri kazandık. Ermenistan Silahlı Kuvvetlerini Azerbaycan topraklarından çekmek istemiyorsa, bunu bize açıkça söyleyin, biz de işimizi bilelim. Karşılığımız ne olacak? Tahminen de artık söylemek uygun olmaz. Lakin bu, 10 Kasım bildirisinin ağır bir ihlalidir.”
Ermenistan idaresinin statülerden bahsetmeye başladığını belirten Aliyev, şu sözleri kullandı:
“Savaş sona erdiğinde ve Ermenistan kapitülasyon dokümanını imzaladığında Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan ortasında statü konusuna değinilmeyeceği konusunda kelamlı bir muahedeye varıldı. Ermenistan bir mühlet bu mutabakata uydu. Fakat bir müddettir buna uyulmuyor. Bazen başbakanları bazen de dışişleri bakanları Karabağ’ın statüsünden bahsediyor. Statüye ne olduğunu, savaştan sonra söylemiştim ve tekrarlamak istemiyorum. Ermenistan’da biri bunu unuttuysa, tekrar edebilirim. Ancak bence şimdilik gerekli değil. Bu nedenle, statü hakkında konuşmanın Ermenistan için çok tehlikeli bir husus olduğunu düşünüyorum. Zira statü hakkında biz de konuşabiliriz, Zengezur için statü talep edebiliriz. Zengezur Kasım 1920’de elimizden alındı. Konuşmuyoruz ancak konuşabiliriz bakalım sonuç ne olacak. Buna emsal birçok olumsuz nokta var.”
‘5 temel unsurun kabul edilmesi olumlu’
Azerbaycan’ın teşebbüsüyle barış mutabakatının temelini oluşturacak 5 temel unsurun Ermenistan tarafından kabul edilmesini bir başka olumlu konu olarak belirten Aliyev, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ermenistan idaresi bu 5 ilkeyi resmen kabul etmiştir. Azerbaycan halkı bu 5 prensibin ne olduğunu yeterli biliyor, tekrar bundan bahsetmek istemiyorum. Lakin temas halinde olduğum tüm mevkidaşlarımla yapılan görüşmelerde, Azerbaycan’ın bu teşebbüsü takdirle karşılandı. İhtilafın bu unsurlar temelinde çözülmesi doğrulandı diyebiliriz. Ermenistan bunu kabul etti ve resmen itiraf etti. Bu mevzuyu birkaç komşu ülke – Türkiye, Rusya ve İran – ile görüştük ve bu tavır destekleniyor. Avrupa Birliği, ABD üzere ortaklarla da biz bu mevzuyu görüştük ve fiili olarak artık barış müzakerelerinin başlaması için temel oluşturuldu. Tekrar Azerbaycan teşebbüste bulundu. Bu 5 ilkeyi oluşturan da tekrar biziz ve şayet biz bu inisiyatifi almasaydık bugüne kadar bu istikamette de bir gelişme olmazdı.”