Anayasa Mahkemesinin (AYM) ferdi müracaatlar nedeniyle artan yargı yükünü hafifletmek için yeni bir hazırlık yapılıyor. Bu doğrultuda AİHM’de uygulanan ‘Dostane çözüm’ düzeneğinin iç hukuk sistemine uyarlanarak, hak ihlalleri ile ilgili ferdî müracaatlarda da bu sistemin uygulanması planlanıyor.
Türkiye gazetesinden Yücel Kayaoğlu’nun haberine nazaran, Eylül 2012’de birinci uygulaması başlayan ‘Bireysel başvuru’ sistemi ile her türlü hak ihlali tezinin AYM’ye taşınması, yüksek mahkemenin iş yükünün artmasına neden oldu. AYM’ye bugüne kadar 430 bin civarında ferdî müracaat yapıldı. Bu müracaatların 320 binden fazlası sonuçlandırıldı. Sonuçlanan müracaatların yüzde 86’sı ise “kabul edilemezlik kararı” verilerek temele dahi girilmeden reddedildi. Ferdi müracaat için öteki bütün hukuk yollarının tüketilmesi, hukuksal fayda, kamu gücü tarafından mağdur edilme üzere koşulların yerine getirilmesi gerekiyor. AYM’ye yapılan ferdî müracaatların büyük kısmını uzun yargılamalarla ilgili hak ihlalleri oluşturuyor. Bu taraftaki şikâyetlerin AYM’ye yapılacak ferdi müracaat öncesinde kurulacak bir orta sistem ile ele alınarak, ferdi müracaatlardan kaynaklı yargı yükünün hafifletilmesi planlanıyor.
Adalet Bakanlığının hazırlıklarını sürdürdüğü yeni çalışma ile AİHM’de uygulanan ‘Dostane çözüm’ uygulamasının iç hukuk sistemine uyarlanarak, hak ihlalleri konusunda AYM’ye yapılacak ferdi müracaat öncesinde, orta bir düzenek kurulması hedefleniyor. Bakanlık kaynakları “Bu sistem ile yargılama süreci de hızlanacaktır. Pek çok vatandaşımız kişisel müracaat hakkı olup olmadığı değerlendirmesini yapmadan çok sayıda müracaat yapıyor. Her şey AYM’ye gidiyor. Burada önemli bir badire var. Dostça tahlil adabı benimsenirse, bu müracaatların büyük kısmı mahkemeye gitmeden çözülecektir. Çok sabit olan bahisler var. Mesela beraat almış, haksız tutuklu kalmış. Bu sabit bir şey. Bunu AYM’nin incelemesine gerek yok. Somut, sabit bir şey. Tartışmaya açık olmayan, somut olan, net olan mevzularda AYM’ye gitmektense, AİHM’de olduğu üzere dostça tahlil yolu ile bunların çözülmesine yönelik bir düzenleme üzerinde duruluyor” dedi. AYM Başkanı Zühtü Aslan da, Adalet Bakanlığı bünyesinde kurulacak bir kurulun uzun yargılama şikâyetlerini inceleyebileceğini, böylelikle AYM’nin yükünün hafifleyeceğini açıklamıştı.