Alican Uludağ
Anayasa Mahkemesi, 2016 yılından bu yana kayıp olan eski MİT vazifelisi A.O.’nun bulunması için tesirli soruşturma yürütülmediğini belirledi, hak ihlali kararına imza attı.
Ankara’da 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde en az 11 kişinin “siyah transporter” ismi verilen araçlarla “kaçırılma” olaylarına ait yargıdan birinci sefer kıymetli bir karar çıktı. Anayasa Mahkemesi (AYM), bu isimlerden eski MİT vazifelisi A.O.’nun kaybolmasına ait yapılan kişisel müracaatta hak ihlali kararı verdi. Mahkeme, savcılığın A.O.’nun bulunmasına ait tesirli soruşturma yürütmediğini tespit etti. Kararda, Emniyet’in MOBESE manzaralarını ısrarla belgeye göndermemesi eleştirildi.
1990’lı yıllarda yaşanan kaçırılma olaylarının benzerinin, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde yaşandığı sav edildi. Bilhassa Ankara’da en az 11 kişinin, “siyah transporter” araçlarla kaçırıldığı teziyle yargıya başvuruldu. Kaçıran bireylerin ise kamu vazifelisi olduğu öne sürüldü.
Bu isimlerden biri de eski MİT vazifelisi A.O. oldu. MİT’te istihbarat uzmanı olarak vazife yapan A.O., 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde misyon yaptığı Yunanistan’dan geri çağırıldı ve ihraç edildi.
Hakkında Gülen yapılanması soruşturması yürütülen ve MİT’ten bilinmeyen telefon çizgisi kullanmakla suçlanan A.O., gözaltına alındıktan sonra isimli denetim ile özgür bırakıldı. Lakin A.O.’dan Kasım 2016’dan itibaren bir daha haber alınamadı. A.O., son olarak eşine Ankara’da Kızılay’da bir arkadaşıyla görüşmeye gideceğini bildirdi.
Kocasının kaçırıldığını sav eden eşi ise savcılığa başvurdu. Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı, yaptığı incelemede A.O.’nun telefonun evvel Eskişehir, akabinde ise Afyonkarahisar’da sinyal verdiğini tespit etti.
Emniyet MOBESE kayıtlarını göndermedi
Ancak Emniyet, savcılığın talebine karşın A.O.’nun telefonun en son sinyal verdiği Ankara-Afyonkarahisar istikametindeki MOBESE kayıtlarını bir türlü göndermedi. Savcılığa yeni bir dilekçe veren A.O.’nun eşi ise kocasının kaybolmadan evvel kendisine bıraktığı “vasiyetname”de başına bir şey gelmesi halinde çalıştığı kurum olan MİT’i sorumlu tuttuğunu bildirdi.
Bunun üzerine Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı, MİT’in bulunduğu yerin vazife alanına girmediğini belirterek, yetkisizlik kararı verdi.
Dosyayı devralan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Emniyet’ten tekrar Afyonkarahisar’da son defa sinyal verilen MOBESE imajlarını istedi. Bu ortada Gülen yapılanması davasında yargılanan ve TEM’de azap gördüğünü argüman eden V.K.A. isimli sanık, gözaltında kendisine A.O.’nun sorgu manzaralarının izletildiğini savundu. Lakin savcılık, A.O.’nun eşinin talebine karşın bu kişinin sözünü almadı.
A.O.’nun kullandığı araç ise 2 yıl sonra Çankaya’da bir sokakta terk edilmiş biçimde bulundu. Bu ortada A.O. hakkında Gülen yapılanması üyeliği ve casusluk argümanıyla soruşturma yürüten savcılık, 2020 yılında hakkında yakalama buyruğu çıkardı. Lakin ortadan geçen 6 yıla karşın A.O.’nun akıbetiyle ilgili bir haber alınamadı.
AYM’den birinci ihlal kararı
Anayasa Mahkemesi, olaya ait yapılan kişisel müracaat üzerine, anayasada teminat altına alınan hayatı muhafaza yükümlülüğü ile tesirli soruşturma yükümlülüğünün ihlal edildiğine karar verdi. Kararın bir örneği de ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için gerekli süreçler yapılmak üzere Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderildi.
Ayrıca kayıp A.O.’nun ağabeyine 90 bin TL manevi tazminat ödenmesine de hükmedildi.
Kararın münasebetinde A.O.’nun bulunmasına ve sorumluların cezalandırılmasına imkân veren tesirli bir soruşturma yürütülmediği belirtildi. Savcılığın A.O. ile ilgili savlarda bulunan V.K.A. ve onun tabirinde geçen M.G.’nin sözüne başvurulmamasını eksiklik olduğu belirtilen kararda, Emniyetin MOBESE ve EDS kayıtlarına bakmasının da eksiklik olduğu, savcılığın ise bu eksikliklerin giderilmesi için uğraş göstermediği savunuldu.