Anayasa Mahkemesi (AYM) yolsuzluk ve rüşvet savlarıyla Türkiye’yi sarsan 17-25 Aralık soruşturmasının kapatılmasına yönelik tenkitler için “ifade özgürlüğü” kararı verdi. Dört bakanı Şanlı Divan’a göndermeyen AK Partililere yönelik “hırsızların hamisi” diyen CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun kelamlarını “ifade özgürlüğü” kapsamında pahalandıran Anayasa Mahkemesi, bu kelamların “keyfi ve sebepsiz bir saldırı” değil, “devlet ve toplum hayatında önemli tesirleri olan dört bakanın yolsuzluk tezlerine ilişkin” olduğuna dikkati çekti.
DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın haberine nazaran Anayasa Mahkemesi, 17-25 Aralık 2013 tarihindeki rüşvet ve yolsuzluk savlarının üzerinin “takipsizlik kararıyla” kapatılmasına karşı yapılan tenkitler lehinde bir karara imza attı. İstek Sarraf, bürokratlar ve bakan çocuklarının da gözaltına alındığı 17-25 Aralık soruşturması, yargıya yapılan müdahale sonucunda hâkim ve savcıların değiştirilmesiyle takipsizlikle sonuçlanmıştı.
Yolsuzluk tezlerinde ismi geçen ve haklarında Meclis soruşturması açılan bakanlar Zafer Çağlayan, Muammer Güler, Erdoğan Bayraktar ve Hükümran Bağış’ın Ulu Divan’a gönderilmesi talebi AK Partili vekillerin oylarıyla reddedilmişti.
‘BU MİLLETİN VİCDANI BUNU KABUL EDER Mİ?’
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, TBMM Soruşturma Kurulu’nun AK Partili dokuz üyesini, 6 Ocak 2015 tarihindeki küme toplantısında “hırsızların hamisi olmakla” suçlamıştı. Küme toplantısında dokuz milletvekilinin ismini tek tek sayan Kılıçdaroğlu, “Bu milletvekilleri hırsızların hamiliğine soyunmuş milletvekilleridir arkadaşlar, herkes bunu bu türlü bilsin. (…) Siz kimsiniz ki bu kadar açıkça ortaya çıkmış yolsuzluk belgelerini kapatıyorsunuz? Bu milletin vicdanı bunu kabul eder mi, hangi yüzle çocuklarınızın yüzlerine bakacaksınız siz” demişti. Kılıçdaroğlu, daha sonra yaptığı konuşmalarda da AK Partili vekillere yönelik “satılık insan”; “ahlaksız”; “vicdansız”; “imansız”; “onursuz”; “namussuz”; “şerefsiz” formunda tabirler kullanmıştı.
Komisyon üyelerinden AK Parti Milletvekili Bilal Uçar, bunun üzerine Kılıçdaroğlu aleyhinde tazminat dava açtı. Fakat dava reddedildi. Uçar, bunun akabinde AYM’ye ferdî müracaatta bulundu.
AYM’DEN HAK İHLALİ YOK TESPİTİ
Anayasa Mahkemesi, yaptığı değerlendirmede Bilal Uçar’ın başvurusunu erdem ve prestijin korunması hakkının ihlal edildiğine ait argümanın açıkça destekten mahrum olması nedeniyle kabul edilemez buldu. Kararın münasebetinde Kılıçdaroğlu’nun kelamlarının söz özgürlüğü kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği belirtilerek, “Zira davalının bir siyasetçi olarak yaptığı konuşmada tekrar siyasetçi olan müracaatçı hakkında kullandığı tabirlerin söz özgürlüğü kapsamında değerlendirilmemesini gerektiren rastgele bir toplumsal muhtaçlığın mevcut olmadığı görülmektedir. Aksi tarafta kıymetlendirme bir temel hak olan söz özgürlüğünün özüne dokunmaktadır” denildi.
Kararda, şu kıymetlendirme yer aldı:
“Konuşmanın temel olarak kamuyu ilgilendiren şimdiki sıkıntılar hakkında olduğu, davalının müracaatçıya yönelik keyfi ve sebepsiz bir hücumda bulunmaktan çok devlet ve toplum hayatında önemli tesirleri olan, o tarihten bu güne kadar siyasetin merkezi gündem mevzularından biri haline gelen dört bakanın yolsuzluk savlarına ait kendisinin ve temsil ettiği partililerinin kanılarını yansıtmaya çalıştığı değerlendirilmiştir. Kaldı ki müracaatçı da o tarihlerde milletvekili olduğundan rahatlıkla davalıya karşılık verme imkânına sahiptir. O hâlde, müracaatçının kendisine yönelik tenkitlere daha fazla müsamaha göstermesi gerekir.”
DEMOKRATİK REJİM VURGUSU
Kararda, ayrıyeten “Toplumun tamamını ilgilendiren ve kamusal bir tartışmaya katkı sunduğu konusunda kuşku bulunmayan hususlarda oluşan rahatsızlıkların yüksek sesle lisanlandırılmasının lakin fikirlerin rastgele bir maniyle müsabakadan açıklanabildiği demokratik rejimlerde mümkün olduğu unutulmamalıdır” denildi. Bilal Uçar’ın, küme toplantısında Kılıçdaroğlu’nun yaptığı konuşmalarda kendisini sebepsiz yere amaç aldığını ve salt aşağılama emeli güttüğünü söyleyemeyeceği vurgulandı. Kararda, şu tabirler yer aldı:
“Zira konuşma içerisinde sıklıkla yer alan ‘hırsızların hamisi’ formundaki söz, şahsen müracaatçının hırsız olduğu manasına gelmeyip yolsuzluk yaptığı tez edilen eski bakanların Şanlı Divan’a sevk edilmelerine olumsuz oy verdiği için, hırsız olduğu tez edilen bireyleri koruduğu imasını taşımaktadır.” (HABER MERKEZİ)