Evli bir Türk’le 13 yıldır birlikte olduğu için vatandaşlık başvurusu reddedilen Rus A.S. hukuk çabasını kazandı. Anayasa Mahkemesi,”Cinsel içerikli aksiyonlar özel hayata hürmet kapsamındadır” diyerek hak ihlali kararı verdi.
Uzun yıllardır Türkiye’de yaşayan Rus asıllı A.S. hiçbir sorun yaşamadan çalışma müsaadesi ve ikamet tezkeresi alarak hayatını sürdürdü.
A.S. 2016 yılında Türk vatandaşlığı kazanmak için İçişleri Bakanlığı’na başvurdu lakin hiç beklemediği bir karar çıktı ve başvurusu reddedildi.
Ankara Vilayet Emniyet Müdürlüğü tarafından düzenlenen Vatandaşlık Tahkikat Formu’nda tapusu T.K. isimli bir Türk vatandaşı adama ilişkin olan dairenin A.S.’ye zamanı ile kendisine ikamet müsaadesi verildiği belirtildi.
Formda ayrıyeten A.S.’nin evli olan T.K. ile yaklaşık 13 yıldır birlikteliğinin olduğu, geçiminin de T.K. tarafından sağlandığı, hayat sigortasının da T.K. tarafından ödendiği kaydedildi. Bu tespitlerle A.S.’nin yaşantısının Türk örf ve adetlerine uygun olmadığı vurgulandı.
“EVLİ OLDUĞUNU BİLİYORDUM”
A.S. emniyet müdürlüğü tarafından düzenlenen bilgi alma tutanağına nazaran, Türkiye’de kalmak maksadıyla U.O. ile formalite evlilik yaptığını, T.K. ile 13 yıldır birlikteliğinin olduğunu ve T.K.’nın evli olduğunu bildiğini açıkça söyledi. T.K.’nın kendisine konut aldığını ve geçiminin T.K. tarafından sağlandığını vurguladı.
Sonuçta A.S.’nin yeterli ahlak sahibi olmadığı gereçesiyle vatandaşlık başvurusu reddedildi.
“BÖYLE BİR KOŞUL YOK”
İdare Mahkemesi’ne, “Türkiye’de bulunduğum müddet boyunca düzgün ahlak sahibi olmadığımı gösteren somut bilgi yahut doküman yok. Vatandaşlık müracaatım gerekçesiz yere reddedildi” diyerek yaptığı itiraz da reddedildi.
A.S.’nin “Vatandaşlığa kabul için aranan yasal koşullar ortasında müracaat sahibinin davranışının Türk toplumunun ulusal ve manevi bedellerine alışılmamış olmaması üzere bir kural yoktur” savunmasıyla istinafa yaptığı müracaat da reddedildi.
Türk vatandaşlığı almakta kararlı olan A.S., davasını Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Dilekçesinde şu argümanlarda bulundu:
“Uzun yıllardır Türkiye’de yaşıyorum. Çalışma müsaadesi ve ikamet tezkeresi almamda bir sakınca görülmedi. Âlâ ahlak sahibi olmadığım düşünülse idi ikamet tezkeresi de alamamam gerekirdi. Ahlak kavramı hukukun referansı ve kıymetlendirme kriterleri ortasında olmaması gerekir. Evlilik dışı birliktelik yaşadığım gerekçesiyle vatandaşlık talebimin reddedilmesi özel hayata hürmet hakkı ve ayrımcılık yasağını ihlal etmektedir.”
“CİNSEL İÇERİKLİ AKSİYONLAR ÖZEL HAYATA HÜRMET KAPSAMINDADIR”
Anayasa Mahkemesi yaptığı inceleme sonunda şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
- Özel hayata hürmet hakkı kapsamında korunan hukukî çıkarlardan biri de bireyin mahremiyet hakkıdır.
- Özellikle mahremiyet alanında cereyan eden cinsel içerikli aksiyon ve davranışların özel hayata hürmet hakkı kapsamında olduğunda kuşku yoktur.
- Bu tarafıyla özel hayat, öncelikle bireylerin kendi kişiselliklerini geliştirebilecekleri ve öbür şahıslarla en mahrem ilgilere girebilecekleri özel bir alana işaret etmektedir.
- 5901 sayılı Kanun’da yabancıların muhakkak koşulları taşıması hâlinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabileceği belirtilmiş, anılan kaideler ortasında âlâ ahlak sahibi olma sayılmıştır.
- Vatandaşlığa kabul için mevzuatta aranan âlâ ahlak sahibi olma koşulunun soyut bir içeriğe sahip olduğu, bu nedenle bu kuralın sağlanıp sağlanmadığının müracaatçıya has somut bilgilerle ortaya konulması gerektiği söylenebilir.
- Bundan hareketle karar mercilerinin -toplumsal yapıda vakit içinde meydana gelen değişimin ve gelişmelerin bir sonucu olan hayat biçimlerindeki çeşitliliği de gözetmek suretiyle- somut olayın özelliklerine nazaran vatandaşlığa kabul hâlinde kamu tertibi bağlamında oluşacak sakıncaları kâfi ve ilgili münasebet ile açıklamaları beklenir
- Derece mahkemesi tarafından başvurucunun iyi ahlak sahibi olma kaidesini taşımadığına yönelik münasebet, müracaatçının Türk vatandaşı olan evli bir şahısla 13 yıldır birlikteliğinin olması konusuna özgülenmiştir.
- Bununla birlikte müracaatçının uzun müddettir Türkiye’de yasal olarak kaldığı, bu süreçte kamu sistemini bozacak faaliyetlerinin olup olmadığı konularının birlikte kıymetlendirilerek vatandaşlığa kabul için gerekli olan kaidelerin oluşup oluşmadığının tartışılması, kamu menfaatiyle kişinin menfaati ortasında adil bir istikrar kurulması açısından elzemdir.
- Buna nazaran somut olayda müracaatçının evlilik dışı birlikteliğinden hareketle 5901 sayılı Kanun’da yer alan güzel ahlak sahibi olma koşulunu sağlamadığına yönelik münasebetten hareketle vatandaşlık talebinin reddedilmesiyle ortaya çıkan özel hayata hürmet hakkına yönelik müdahalenin ilgili ve kâfi bir münasebet içermediği ve bu bağlamda demokratik toplum nizamının gereklerine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
HÜKÜM: HAK İHLALİ
Yüksek mahkeme inceleme sonunda oybirliğiyle şu kararı kurdu:
- Özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine ait argümanın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
- Anayasa’nın 20. unsurunda teminat altına alınan özel hayata hürmet hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
- Kararın bir örneğinin özel hayata hürmet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere Ankara 9. Yönetim Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
Oybirliğiyle karar verildi.