Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, toplumsal ve siyasal bakımdan gelişmişliğin en temel ölçütlerinden birinin temel hak ve özgürlüklerin korunması olduğunu belirterek, “Temel hak ve özgürlüklerin tesirli bir biçimde korunmadığı, hakların sistematik bir formda ihlal edildiği bir yerde gelişme sağlanmaz. O yüzden medeniyetin de temel kriterlerinden biri budur.” dedi.
Yozgat Barosu tarafından Adalet Bakanlığı Yozgat İşçi Eğitim Merkezi’nde düzenlenen “Bireysel Müracaatlarda İnceleme Usulleri” bahisli panele katılan Arslan, çocukluğunun bir kısmının geçtiği kentte bulunmaktan keyifli olduğunu söyledi.
Yaşama hakkından tabir özgürlüğüne kadar hak ve özgürlüklerin korunmadığı yerde mutluluğun sağlanamayacağını anlatan Arslan, “İnsanın insan olarak varlığını devam ettirebilmesi, onun insanlık haysiyetine sahip olmasından ötürü temel hak ve özgürlüklerin tesirli bir halde korunmasına bağlıdır.” diye konuştu.
Arslan, hakları yahut özgürlükleri ihlal edilen herkesin idari ve yargısal mercilere başvurma hakkı bulunduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Buna biz yetkili müracaat hakkı diyoruz. 2010 Anayasa değişikliğiyle birlikte bu tesirli müracaat hakkının özel görünümlerinden biri olan ferdi müracaat hakkı hukuk sistemimize dahil edilmiştir. Bu manada ferdî müracaat, 2012 yılından itibaren yalnızca kendi başına bir hak olmanın yanında başka hak ve özgürlüklerden tesirli bir halde yararlanabilmenin de bir manada en tesirli aracı haline gelmiştir. Münasebetiyle tahminen hukuk tarihimizin en değerli ıslahatlarından biridir. Hukuk tarihimizdeki en değerli kazanımlardan biridir ferdî müracaat.”
Arslan, ferdi müracaat yoluyla insanın memnunluğunu saadetini temin eden temel hak ve özgürlüklerin korunmasının daha da kolay hale geldiğini tabir etti.
Bireysel müracaat hakkının müstakil bir hak olduğunu aktaran Arslan, “Buradan Anayasa Mahkemesi kimi tespitler yapıyor. Diyor ki ‘İdari ve yargısal mercilerin bu hakkın kullanılmasını engelleyici yahut zorlaştırıcı tavır ve davranışlardan kaçınması gerekir.’ Şayet kişisel müracaatın yapılmasını bir idari merci ya da yargısal makam zorlaştırıyorsa yahut engelliyorsa Anayasa Mahkemesi burada öteki haklardan bağımsız olarak ferdî hakkın ihlalini tespit edebiliyor.” sözlerini kullandı.
“Bireysel müracaatta avukat zaruriliği yok”
Arslan, kişisel müracaatlarda avukat mecburiliği bulunmadığını belirterek, şöyle konuştu:
“Avukat olmadan da şahıslar temel hak ve özgürlüklerinin, ferdi müracaat kapsamındaki haklarının ihlal edildiğini düşündüklerinde Anayasa Mahkemesine müracaat yapabiliyor ancak vekille müracaat oranı git gide artıyor. 2012 yılında ferdi müracaatın uygulamaya geçtiği birinci yılda bu oran yüzde 43’tü, geçen yıl yüzde 75 olarak gerçekleşti. Bu yıl da Anayasa Mahkemesine 95 bin ferdî müracaat yapıldı, bunun yüzde 80’i vekille yapıldı. Bu da git gide vekille yapılan müracaat sayısının arttığını gösteriyor.” (AA)