T24/ANKARA
Anayasa Mahkemesi (AYM), Barış için Akademisyenler bildirisine imza attıkları gerekçesiyle disiplin cezası verilen akademisyenlerin söz özgürlüklerinin ihlal edildiğine hükmetti. Oy birliği ile alınan AYM kararında, İstanbul Cumhuriyet Başsavcı vekili olduğu devirde 733 akademisyen hakkındaki soruşturmayı şahsen yürüten ve 3 akademisyenin tutuklanmasını sağlayan AYM üyesi İrfan Fidan’ın da imzası bulunuyor.
Tazminat ödenecek
AYM, barış bildirisine imza attıkları gerekçesiyle haklarında hem isimli hem idari soruşturma başlatılan ve disiplin cezası verilen akademisyenlerin başvurusunu karara bağladı. Yüksek Mahkeme, ortalarında Deniz Pelin Dinçer Akan, Işıl Çakan Hacıibrahimoğlu, Rabia Beyza İnan, Çağatay Yağcı ve Ayşe Nevin Yıldız’ın da bulunduğu akademisyenlere disiplin cezası verilmesini söz özgürlüğünün ihlali saydı. Müracaatçılardan ikisine 10 bin başkalarına 13 bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine hükmedildi.
Kanuni boşluk oluştu
Kararın münasebetinde, Yüksek Mahkeme’nin daha evvel açılan bir davada, akademisyenlerin disiplinle ilgili işler istikametinden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’ndaki kurallara tabi kılınamayacağı tarafında karar vererek, bu bahiste Yükseköğretim kanununa eklenen maddeyi iptal ettiği hatırlatıldı. Lakin iptal kararından sonra, kanun koyucunun bir müddet bu bahiste düzenleme yapmadığına ve bu nedenle öğretim elemanlarının aksiyonlarının disiplin tarafından değerlendirilmesinde uygulanacak kural istikametinden bir yasa boşluğu oluştuğuna değinilen kararda, bu süreçte Danıştay’da açılan öteki bir davada da 657 sayılı kanunun ilgili kısımlarının uygulanması tarafında karar çıktığına ve YÖK’ün de bunu uygulamaya koyduğuna atıfta bulunuldu.
“İlgisiz yollama ile kanun boşluğu doldurulamaz”
Kararda, öğretim üyelerinin statülerinin özel kanunla belirlendiğine dikkat çekilerek, “Kanun boşluğu kanun koyucu tarafından doldurulmadığı surece 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’ndaki ilgisiz bir yollama üzerinden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’ndaki kararlar bahse mevzu hukukî boşluğun doldurulmasında kullanılamaz” denildi. “Mevcut yollamaların, kanun koyucunun öngörmediği iptal kararı sonrasında oluşan kural eksiliğini kapsayacak formda genişletilmesinin kanun sistematiği ile bağdaşmayacağı” kaydedilen kararda, Danıştay dairelerinin verdikleri kararlar ortasında dahi uygulanacak kuralın belirlenmesindeki husus atıflarının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nu işaret ettiğine ait fikir birliği olmadığı anlatıldı.
“Kanun koyucunun iradesine aykırı”
Kararda, şöyle denildi: “Sonuç olarak kanun koyucu, normun iptaline ait kararın yürürlüğe girmesi için verilen müddette düzenleme yapmayarak bir tercihte bulunmuştur. Hasebiyle oluşan hukukî boşluğun kanun koyucunun iradesi ile ortaya çıktığı kabul edilmelidir. Bu nedenle derece mahkemelerinin ilgili YÖK kararı ve yüksek yargı kararlarından hareketle öğretim elemanlarının Anayasa’da vurgulanan özelliklerini ve kanun koyucunun iradesini gözetmeksizin 657 sayılı Kanun’a başvurması, Anayasa’nın amir kararına ve kanun koyucunun düzenleme yapmamak tarafındaki iradesine karşıt bir yorum olmuştur”
Kararın altında Fidan’ın da imzası var
Öte yandan AYM Birinci Bölümü’nün oy birliği ile aldığı kararda, İstanbul’da terör kabahatlerinden sorumlu Cumhuriyet Başsavcı vekili olduğu devirde, 3 akademisyenin tutuklanmasını sağlayan ve toplam 733 akademisyen hakkındaki soruşturmayı şahsen yürüten AYM üyesi İrfan Fidan’ın da imzası bulunuyor. Fidan, Kasım 2021’de Yargıtay üyeliğine seçilmiş, tek bir belgeye dahi bakmadan Ocak 2021’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından AYM üyeliğine atanmıştı.