Uluslararası Güç Ajansı, Azerbaycan Güç Bakanlığı ve bp bilgilerinden derlenen datalara nazaran, Azerbaycan geçen yıl 43,9 milyar metreküp doğal gaz üretti.
Geçen yıl ürettiği gazın 18,9 milyar metreküpünü ihraç eden Bakü, bunun 8,5 milyar metreküpünü Türkiye’ye gönderdi. Bu periyotta, Trans-Adriyatik Boru Çizgisi (TAP) aracılığıyla 8,2 milyar metreküplük kısım ise Avrupa’ya transfer edildi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in şubatta yaptığı açıklamaya nazaran, geriye kalan doğal gaz ise Bulgaristan ve Gürcistan üzere Avrupa ülkelerine iletildi.
Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ve AB Güç Komiseri Kadri Simson bugün Azerbaycan’da temaslarda bulunacak.
Avrupa Komitesi’nin Twitter hesabından dün yapılan paylaşımda, “Rusya’nın güç kaynaklarını silah olarak kullanmaya devam ettiği bir ortamda, güç ithalatımızın çeşitlendirilmesi AB için bir önceliktir. Lider von der Leyen ve Kadri Simson, iş birliğini daha da güçlendirmek için yarın Azerbaycan’da olacak.” tabirlerine yer verildi.
Söz konusu temaslar kapsamında Azerbaycan’dan ek doğal gaz alımı için görüşme yapılacağı öngörülüyor.
Öte yandan, toplam 1,3 trilyon metreküp kanıtlanmış doğal gaz rezervine sahip Azerbaycan’dan gönderilen gazın artırılması için ek yatırımlara gereksinim duyuluyor. Ek boru sınırı ve kapasite genişletme yatırımlarının yanı sıra Bakü’nün doğal gaz üretimini de önemli düzeyde artırması gerekiyor.
Güney Gaz Koridoru kapsamında inşa edilen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Sınırı’nın (TANAP) Avrupa ayağı olan TAP’ın yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp olarak hesaplanıyor. Bu boru çizgisi, kapasitesi ikiye çıkarılabilecek formda inşa edildi.
Bu ortada, 8 Temmuz’da Yunanistan-Bulgaristan boru sınırının (IGB) açılışı Yunanistan’ın Gümülcine kentinde yapıldı.
TAP’a bağlanan 182 kilometre uzunluğundaki IGB, Azerbaycan doğal gazını Avrupa’ya taşıyor. Lakin TAP ile birlikte kelam konusu çizginin kapasitesi de hesaplansa bu sırf Avrupa’nın Rusya’dan aldığı gazın küçük bir kısmını ikame ediyor.
Rusya’dan yılda yaklaşık 155 milyar metreküp doğal gaz satın alan Avrupa’nın Azerbaycan’dan “çok daha fazla” gaz satın alması durumunda kayda kıymet bir ikame kelam konusu olabiliyor.
Avrupa, Güney Gaz Koridoru’nda kapasite artışı istiyor. TAP’ın kapasitesinin 10 milyar metreküpten 20 milyar metreküpe çıkarılması teknik olarak mümkün görünüyor.
TANAP’ın kapasitesinin de 16 milyar metreküpten evvel 24 milyar metreküpe, daha sonra 31 milyar metreküpe çıkartılması yatırımlarla gerçekleştirilebilecek bir gaye olarak bedellendiriliyor. Bu gayelerin ise 5 yıldan evvel hayata geçirilmesi mümkün görünmüyor, çünkü kapasite artışları için yatırımlar yapılsa da ek protokoller ve mutabakatlar gerekiyor.
Azerbaycan’ın da doğal gaz üretimini önemli ölçüde artırması gerektiği hesaba katıldığında ülkenin, yakın gelecekte Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığını değerli ölçüde azaltmasına yardım edemeyeceği öngörülüyor.