Geçen ay boyunca mevsim normallerinin üzerindeki hava kuralları sayesinde Avrupa Birliği (AB) ve Birleşik Krallık’ta doğalgaz talebi geçen yılın birebir periyoduna nazaran düşük seyretti. Bu da doğalgaz depolarındaki doluluk oranının birçok AB ülkesinde ay boyunca yüzde 94, Birleşik Krallık’ta yüzde 100 düzeyinde kalmasına yardımcı oldu.
Gas Infrastucture Europe bilgilerinden derlenen bilgilere nazaran, aralık ayı prestijiyle kendini hissettiren soğuk hava şartlarına bağlı olarak AB genelinde doğal gaz depolarındaki doluluk geçen aya nazaran azaldı. AB doğalgaz depolarındaki doluluk oranı 13 Aralık prestijiyle yüzde 87,3’e gerilerken, Birleşik Krallık’ta bu oran yüzde 87,7 olarak hesaplandı.
AB ülkeleri ortasında en yüksek gaz depolama kapasitesine sahip Almanya’da depoların doluluk oranı 13 Aralık prestijiyle yüzde 92,4, İtalya’da yüzde 87,2 ve Fransa’da yüzde 88,1 düzeyinde bulunuyor.
Doğalgaz depolarındaki doluluk oranı en düşük AB ülkesi yüzde 51,6 ile Letonya olurken, Estonya, Finlandiya, Yunanistan, Litvanya, Lüksemburg, Malta ve Slovenya ile İrlanda’da doğal gaz deposu bulunmuyor.
Hollanda’nın gaz depoları yüzde 82,7, Avusturya’nın yüzde 89 ve Macaristan’ın yüzde 78 dolu bulunuyor. Ukrayna’nın doğalgaz depolarındaki doluluk oranı ise tıpkı devir prestijiyle yüzde 28 düzeyinde seyrediyor.
‘En büyük zorluk fiyatlar ve tedarik kısıtı’
Soğuk hava koşulları nedeniyle doğalgaz ve elektrik talebinin arttığını ve kimi ülkelerde rüzgardan elektrik üretiminin düşük kalmasının gaz depolarından çekişi hızlandırdığını belirten uzmanlara nazaran, doğal gaz ve elektrik kesintisi yaşanmaması için talebi baskılamak en tesirli yol olarak öne çıkıyor.
Araştırma kuruluşu Güç İktisadı ve Finansal Tahlil Enstitüsü (IEEFA) Avrupa Analisti Ana Maria Jaller-Makarewicz, hava sıcaklıklarının bu hafta sıfırın altına düşmesinin beklendiğini ve bunun da daha yüksek doğalgaz tüketimi manasına geldiğini tabir etti.
Artmaya başlayan gaz tüketimine karşın şu an için Avrupa’nın süreci yönetebileceğini aktaran Jaller-Makarewicz, “Elektrik kesintilerinin olma riski var lakin bu da kışın ne kadar sert geçeceğine ve ülkelerdeki elektrik üretim santrallerinin durumuna bağlı. Örneğin, daha evvel elektrik ihracatçısı olan Fransa’da şu anda nükleer santrallerdeki meseleler nedeniyle bu santrallerden elektrik üretiminde problemler yaşanıyor” diye konuştu.
Jaller-Makarewicz, ülkelerin karşılaştığı en büyük zorluğun fiyatlar ve tedarik kısıtı olduğunu belirterek, doğalgazı verimli kullanmanın kıymetine dikkati çekti.
Isınma kaynaklı talep artıyor
Uluslararası Güç Ajansı (IEA) Doğal Gaz Analisti Gergely Molnar da mevcut soğuk hava dalgasının doğalgaz talebi üzerindeki tesirine işaret ederek, “Bu durum ayrıyeten doğalgaz tasarrufu ve güç verimliliğine daha fazla yatırım yapılması gerektiğini de çarpıcı bir biçimde hatırlatıyor. Şu anda Avrupa’da bilhassa ısınma kaynaklı doğal gaz talebinin arttığını görüyoruz. Rüzgar santrallerindeki düşük üretim düzeyleri de doğalgaz santrallerine gereksinimi artırıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Zorlu hava koşullarına karşın doğalgaz talebinin geçen yılın bu devrine nazaran daha düşük seyrettiğini aktaran Molnar, şunları kaydetti:
“Bizim bilgilerimize nazaran, AB ve Birleşik Krallık’ta doğal gaz talebi bu ayın birinci 10 gününde geçen yılın birebir periyodundaki düzeyin yüzde 7 altında. Tasarruf tedbirleri ve endüstrideki düşük gaz kullanımı toplam tüketimi azaltıyor. Ayrıyeten, Avrupa’da Rusya dışı kaynaklardan gaz tedarikinin güçlü olduğunu söyleyebiliriz. Sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatı neredeyse rekor düzeyde. Doğal gaz depolarındaki yaklaşık yüzde 88 doluluk da 5 yıl ortalamasının yüzde 14 (11 milyar metreküp) üzerinde.”