Son birkaç yılda yaygınlaşan e-scooter’lar, kolay kullanımı, etraf dostu oluşu ve toplu taşıma yükünü hafifletmesi sebebiyle birçok kesim tarafından olumlu karşılanırken; kuralsızlık, tedbirsizlik ve kaos oluşturması sebebiyle küçük/büyük birçok kazaya da sebebiyet vermeye devam ediyor. 23 yaşındaki Dilara Gül’ün elektrikli scooter kullanırken bir arabanın kendisine çarpması sonucu hayatını kaybetmesi e-scooter tartışmasını tekrar alevlendirdi. Bu araçlar sadece Türkiye’de değil Avrupa’nın da pek çok kentinde kullanılıyor, lakin sıkı kurallarla. Örneğin Londra, Berlin ve Paris uygulanan kurallar, e-scooter kullanımına Türkiye’nin tersine ne kadar ciddiyetle yaklaşıldığını gözler önüne seriyor.
HaberTürk’ten Emin Arslan’ın haberine nazaran, büyük kentlerde e-scooterlar için uygulanan kurallar şöyle:
Londra: Kamuya açık tüm alanlarda yasak, denemeler devam ediyor
Londra, İngiliz hükümetinin daha etraf dostu bir seyahat aracı olacağını umduğu e-scooter’ların kullanılmasına en son müsaade verdiği kent olarak öne çıkıyor. Şu anda, halka açık yollarda, kaldırımlarda, bisiklet şeritlerinde, bisiklet yollarında yahut öteki kamusal alanlarda yetişkinlere yönelik elektrikli scooter yahut çocuklara yönelik elektrikli scooter kullanılması yasak. Birleşik Krallık’ta, kamu mülkünde elektrikli scooter kullanmak yasa dışı. Birleşik Krallık’ta yalnızca özel mülklerde elektrikli scooter kullanılmasına müsaade veriliyor. Özel mülkün yahut arazinin sahibinden müsaade alınması kural koşuluyor.
Hükümet e-scooter için bir ‘deneme’ süreci işletiyor. Kasım 2022’de bitecek olan sürecin sonunda hükümet kuralları yenileyecek. Halka açık yollarda kullanılabilecek tek e-scooter, devlet takviyeli denemelerin bir modülü olarak kiralananlar olacak.
- Deneme sürecinde e-scooter kullanıyorsanız uymanız gereken birtakım kurallar var:
- Scooter’ı tıpkı anda birden fazla kişi kullanamaz. Yolcu taşıyamazsınız.
- E-scooter sürerken cep telefonunuzu kullanamazsınız.
- Sarhoşken e-scooter kullanamazsınız. Şayet yakalanırsanız dikkatsiz yahut tehlikeli sürüş hatalarından yargılanabilirsiniz.
- Herhangi bir çanta yahut bagajın inançlı bir halde taşındığından, sizi yahut etrafınızdaki rastgele birini tehlikeye atmadığından emin olmalısınız.
- Deneme e-scooter’ınızı sadece denemenin yürütüldüğü lokal alanda kullanabilirsiniz.
- Ülke genelindeki denemelerin bir kesimi olarak e-scooter kullanan bireylerin, Q kategorisinden bir ehliyete sahip olmaları gerekmektedir.
- E-scooter sürerken her vakit kask takılmalı. Kasklar ayrıyeten mevcut Birleşik Krallık mevzuatına uygun olmalıdır.
- Birleşik Krallık’ta bir e-scooter için azamî sürat hududu 15.5 mph’ye (24,9km/s) kadardır.
- Denemelere katılmak için evvel çevrimiçi bir kursu tamamlamanız gerekiyor.
Berlin: Kask, sigorta, çift fren, zil, ön ve yan ışık zorunlu
Almanya’nın başşehri Berlin’deki yönetmelik Londra’da olduğu üzere şimdi deneme etabında değil. Bu nedenle kurallar biraz daha gevşek. Fakat var olan kurallara ahenk sıkı bir halde takip ediliyor.
Alman maddelerine nazaran, e-scooter’lar “minyatür elektrikli araçlar” olarak isimlendiriliyor. Bu nedenle, kamu karayolu trafiği lisansı, sırf aşağıdaki kriterler karşılandığında alınabiliyor:
- E-scooter’lar azamî sürat 20 km/s’yi geçmemelidir.
- Bir bisiklete benzeri formda, e-scooter’ların ön ve yan reflektörlerde ışık olması kaide.
- Bağımsız çalışan iki fren zaruridir.
- Bir zil yahut açıkça ikaz karakterine sahip bir sinyal gereklidir.
- E-scooter’a binmek için ehliyet gerekmese de en az 14 yaşında olmanız gerekir.
- Kask takılması mecburidir. Diz ve dirsek pedleri şiddetle tavsiye edilir.
- Sadece bisiklet yolları kullanılabilir. Kaldırımlarda kullanmak yasaktır.
- Bir sigorta rozeti ve e-scooter’a görünür halde iliştirilmiş küçük kare bir plaka olmalıdır.
- E-scooter şoförleri için, araba şoförleriyle tıpkı alkol limitleri geçerlidir.
- E-scooterlara sadece bir kişi için müsaade verilir. İki kişi, müsaade verilen toplam tartısı geçmese bile e-scooter’ı kullanamaz.
- E-scooter kullanmak için sorumluluk sigortası zaruridir.
Paris: Otomatik yavaşlama sistemi
Fransa’nın başşehri Paris’te ise öteki iki kentten farklı olarak, ‘otomatik yavaşlama’ sistemi mevcut. Bu da kazaları büyük ölçüde önlüyor. 2019’da verilen kararla Fransa’da e-scooter kullanırken sigortalı olmak mecburî. Öteki kentlerde olduğu üzere burada da kaldırımda e-scooter sürmek yasak. Müzik dinlerken yahut telefonla ilgilenirken e-scooter’a binilemiyor. Park etmek isteniyorsa, e-scooter’ın ortalıkta bırakılması yasak. Kaldırımdaki yayaları rahatsız etmemek için bir e-scooter park alanına yahut iki tekerlekli araçlar için bir park yerine park etmek gerekiyor. Bu kuralların rastgele bir formda ihlali, 135 € ile 1.500 € ortasında değişen bir para cezasına neden olabilir.