Avrupa Parlamentosunda Türkiye hakkında hazırlanan 2021 yılı raporu kabul edildi.
AP’nin Türkiye raportörü Nacho Sanchez Amor’un hazırladığı 2021 Türkiye Raporu AP Genel Şurasında yapılan oylamada 67’ye karşı 448 oyla kabul edildi. 107 milletvekili çekimser oy kullandı.
Raporda, Türkiye ile AB ortasında kıymetler ve standartlar konusunda aralık bulunduğu, hukukun üstünlüğü ve temel haklarla ilgili AB’nin tasalarının Türkiye’nin iştirak sürecini etkilediği görüşü savunularak parlamentonun Türkiye’nin iştirak müzakerelerinin devamını öngörmediği tabir edildi.
“AB-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE AZ DA OLSA BİR GÜZELLEŞME VAR”
“Genel manada AB-Türkiye münasebetlerinde son bir yılda ve bilhassa son aylarda az da olsa bir iyileşme” olduğu kaydedilen raporda, “AP, mevcut zorlukların aşılması ve bunların yerine daha sürdürülebilir, gerçek bir olumlu dinamik koyulması ümidini söz etmektedir.” denildi.
AB ile Türkiye ortasında 2021’de iklim değişikliği, göç ve güvenlik, kamu sıhhati mevzularında yüksek seviyeli diyalog toplantılarının yapılmasından duyulan memnuniyetin lisana getirildiği raporda, Türkiye’nin 2021-2023 devri için ulusal aksiyon planını güncellediği, çeşitli alanlarda AB müktesebatıyla daha yakınlaştığı hatırlatıldı.
TÜRKİYE KIYMETLİ MÜTTEFİK
Raporda, Türkiye’nin stratejik kıymete sahip bir ülke olduğu, geniş bölgesinde istikrar için kilit kıymet taşıyan bir ortak pozisyonunda bulunduğu, NATO içinde AB ülkeleri için hayati kıymetteki bir müttefik olduğu söz edildi.
AB’nin, Türkiye ile münasebetlerini diyalog, hürmet ve karşılıklı itimat temelinde düzeltmeye devam etmek istediği kaydedilen raporda, bu çerçevede Türk yetkililerin AB üyeliğine bağlılık taahhütlerini söz eden açıklamalarından memnuniyet duyulduğu, telaffuzların aksiyona geçirilmesinin beklendiği belirtildi.
AP’nin raporunda AB Kuruluna davet yapılarak askıya alınan yüksek seviyeli siyasi diyalog ile iktisat, güç, ulaştırma alanındaki yüksek seviyeli sektörel diyaloğun tekrar kurulması, ayrıyeten temel özgürlükler ve hukukun üstünlüğü ile ilgili duruma bağlı olarak AB-Türkiye Paydaşlık Kurulunun tekrar yapılması istendi.
Türk iktisadının durumundan kaygı duyulduğu belirtilen raporda, AB ile daha güçlü ve yakın ilgiler sayesinde zorlukların kimilerinin hafifleyebileceği lisana getirildi.
AP’DEN AİHM DAYATMASI
“Hukukun üstünlüğü ve temel haklar” başlığı altında Türkiye’ye yönelik tenkitlerin sıralandığı raporda, bu hususların AB ile bağlardan başka tutulamayacağı, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını uygulaması gerektiği değerlendirmesi yapıldı.
AP milletvekilleri ayrıyeten Türkiye’de söz ve şov özgürlüğü ile gazetecileri engelleyen kimi önlemler uygulandığını savunarak, bunlardan telaş duyulduğunu kaydetti.
YARGI PAKETLERİ AP’Yİ RAHATSIZ ETTİ
Türkiye’nin 4. ve 5. yargı paketlerinin yanlışsız tarafta adımlar içerdiği lakin bunların ana tasaları gidermeyeceği, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı üzere alanlarda AB’nin tasalarının sürdüğü tabir edildi.
Raporda Anayasa Mahkemesine hak ihlalleriyle ilgili açılan davaların arttığı, bundan tasa duyulduğu lisana getirilerek, muhalefet partilerine yönelik baskı olduğu, bunun da tasa yarattığı öne sürüldü.
Seçim yasasında değişiklik yapıldığı hatırlatılan raporda, yüzde 7’ye indirilen seçim barajının hala yüksek olduğu, vilayet seçim heyetlerinin belirlenmesi prosedürünün telaş verici olduğu ileri sürüldü.
Raporda Türkiye’nin yasal güvenlik telaşları bulunduğu, terörle gayret hakkına sahip olduğu, PKK ve DEAŞ terörünün kınandığı vurgulanarak, Türkiye’nin AB ile terörle uğraş, kara para aklama ve terörün finansmanı mevzularında daha yakın iş birliği geliştirmesi istendi.
– UKRAYNA VE SIĞINMACILAR KONUSUNDA TAKDIR
“AB-Türkiye münasebetleri ve Türk dış politikası” başlığında Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına verdiği takviye takdirle karşılandı.
NATO müttefiki ve “AB ile ortak ülke” olarak bahsedilen Türkiye ile birçok ortak çıkar bulunduğu, Türkiye’nin Montrö Kontratının takdirle karşılandığı, Ukrayna’ya yardımlarının memnuniyet verici olduğu kaydedildi.
Türk hükümetinin Rusya ile Ukrayna ortasında arabuluculuk eforlarının memnuniyet verici olduğu tabir edilen raporda, Türkiye Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılmaya davet edildi.
Raporda Türkiye’nin dünyada en fazla sığınmacıya konut sahipliği yapmasına yönelik takdir tabirleri yinelendi ve AB’nin sığınmacılara yönelik fonlarının devam etmesi memnuniyetle karşılandı. Ayrıyeten hem AB’nin hem Türkiye’nin 2016 Türkiye-AB Ortak Açıklaması ve Geri Kabul Mutabakatına uymasının değerli olduğu söz edildi.
Türkiye’nin üzerindeki göç yükünün kabul edildiği raporda, yeniden de sığınmacıların ülkelerine geri dönüşlerinin istekli olması gerektiği, sığınmacı zıddı telaffuzlardan kaygı duyulduğu belirtildi.
– AB KOMİTESİNE TÜRKİYE ELEŞTİRİSİ
Şartlar sağlandığında Türk vatandaşları için vizelerin kaldırılmasına takviye verileceği bildirilen raporda, AB Komitesinde Komşuluk ve Genişleme Müzakereleri Genel Müdürlüğünde, sorumlu AB Komitesi Üyesi Oliver Varhelyi tarafından yapılan değişiklikten keder duyulduğu, Türkiye’nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika ile ilgili üniteye kaydırılmasının siyasi bir kusur olduğu vurgulandı.
– “TÜRKİYE İLE İŞ BİRLİĞİ GEREKLİ”
Raporda Türkiye-AB iş birliğinin dış siyaset ve güvenlik siyasetinde temel kıymette olduğu görüşüne yer verilerek, “AB’nin bilhassa de komşu bölgelerde gelecekteki güvenlik yapılarının tesirli olabilmesi için Türkiye ile stratejik iş birliği ve uygunlaştırılmış irtibat gerekmektedir. Avrupa Parlamentosu, Ukrayna ve Afganistan üzere çeşitli dış siyaset alanlarında daha fazla AB-Türkiye iş birliğinin sağlanabileceğine inanmaktadır.” denildi.
“TÜRK TARAFI İKİ DEVLETLİ TAHLİL TEKLİFİNDEN VAZGEÇMELİ”
Türkiye’nin AB’ye aday ülke olarak dış siyasetini AB ile uyumlu hale getirmesi istenen raporda, Türkiye ile Ermenistan ortasındaki yakınlaşma gayretlerinden duyulan memnuniyet lisana getirildi. Doğu Akdeniz’de gerginliğin azalmasına karşın bunun aksine dönebileceği, olumlu dinamiğin basitçe değişebileceği, Kıbrıs müzakerelerinin yine başlamasının ve Türk tarafının iki devletli tahlil teklifinden vazgeçmesinin beklendiği belirtildi.
SURİYE’DEKİ ASKERİ HAREKETLİLİK KINANDI
AP’nin raporunda Türkiye’nin Suriye’deki askeri harekatlarının kınandığı, Türkiye’ye Libya’daki uyuşmazlıkların tahliline barışçıl yaklaşma daveti yapıldığı kaydedildi.
AP milletvekilleri, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine Türkiye’nin düzgün niyetle yaklaşması davetini yaptı.
– DIYALOG SÜRSÜN, İNANÇ TESİS EDİLSİN
“Raporun “Türkiye-AB bağlantılarında izlenecek yol” başlığında ise “Avrupa Parlamentosu, demokrasi, hukukun üstünlüğü, temel haklar ve özgürlükler kurallarına bağlı yenilenmiş, istikrarlı ve karşılıklı bir iştirake yine girmek için iki tarafı da münasebetlerdeki mevcut durumu kapsamlı bir yüksek seviyeli diyalogla yine değerlendirmeye, güncellenmiş İştirak Muahedesi üzere iştirak sürecine paralel tamamlayıcı yolları araştırmaya teşvik etmektedir.” tabiri yer aldı.
İlişkilerin mevcut halinin tatmin edici olmayan sonuçlar doğurmaya meyilli olduğu kaydedilen raporda, karşılıklı çıkara dayalı iş birliği için sağlam temeller kurulması, inancın tesis edilmesi daveti yapıldı.
Hem AB’nin hem Türkiye’nin diyaloğu sürdürmesi gerektiği görüşüne yer verilen raporda, her iki tarafın da saygılı bir lisan kullanması, mevcut ön yargılarla gayret etmesi istendi ve AB Kurulunun Türk toplumundaki AB farkındalığını artırmak için irtibat siyaseti başlatması istendi.