Avrupa’daki güç krizine değinen von der Leyen, güç altyapı yatırımlarının bir maliyetinin bulunduğunu fakat fosil yakıta bağımlılığın maliyetinin daha yüksek olduğunu vurguladı.
Von der Leyen, “Avrupa’yı fosil yakıta bağımlılıktan kurtarmamız gerekiyor.” dedi.
AB, doğal gaz depolarının yüzde 84 doluluk düzeyine ulaştığına dikkati çeken von der Leyen, “Hedefimizin üzerindeyiz fakat ne yazık ki bu kâfi olmayacak.” diye konuştu.
Doğal gaz tedarikini Rusya yerine, ABD, Norveç ve Nijerya üzere başka emniyetli tedarikçilere yöneltmenin değerine işaret eden von der Leyen, AB’nin geçen yıl doğal gazının yüzde 40’ını Rusya’dan aldığını, bu oranın son periyotta yüzde 9’a indiğini aktardı.
“Rusya’nın güç piyasamızı etkin biçimde manipüle etmeye devam ettiğini görüyoruz” diyen von der Leyen, Rusya’nın mevcut mukavelelere uygun biçimde gazı Avrupa’ya göndermek yerine boşa yakmayı tercih ettiğini tabir etti.
Von der Leyen, Avrupa’da güç faturalarının Kovid-19 salgını öncesine kıyasla 10 kat arttığını belirterek, yüksek faturaların AB’deki milyonlarca işletme ve hane için kaygı sebebi olduğunu söyledi.
Yoğun saatlerde elektrik talebini azaltmanın fiyatları aşağı çekeceğine işaret eden von der Leyen, “Bu nedenle, üye ülkelerin toplam elektrik tüketimini azaltmaları için tedbirler alıyoruz.” dedi.
Yüksek kar sağlayan güç şirketlerin gelirlerine üst sınır
Von der Leyen, güçte maksada yönelik dayanağa de muhtaçlık duyulduğuna dikkati çekerek, “Düşük maliyetle elektrik üreten şirketlerin gelirlerine tavan getirilmesini teklif ediyoruz.” tabirini kullandı.
Düşük maliyetli elektrik üreticilerinin son periyotta çok yüksek karlar elde ettiklerini anımsatan von der Leyen bu gelirlere üst hudut uygulayacaklarını lisana getirdi.
Von der Leyen, “Bu zamanda savaştan yararlanarak ve tüketicilerimizin sırtına binerek harikulâde rekor gelirler ve karlar elde etmek yanlıştır. Bu vakitlerde, karlar paylaşılmalı ve en çok muhtaçlığı olanlara yönlendirilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Tekliflerinin fosil yakıttan elektrik üretenleri de kapsadığının altını çizen von der Leyen, fosil yakıt şirketlerinin de bu sürece katkı sağlamak zorunda olacağına işaret etti.
Von der Leyen, bunların acil ve süreksiz tedbirler olduğuna dikkati çekerek, bu katkılarda üye ülkelerin 140 milyar avrodan fazla kaynak elde edeceklerini vurguladı.
Doğal gazda tavan fiyat, elektrik piyasalarında esaslı değişim
Doğal gaza tavan fiyat uygulaması konusunda da çalışmalara devam ettiklerini belirten von der Leyen, gücün çok değerli olmasının AB’nin global rekabet gücüne ziyan verdiğini anlattı.
Von der Leyen, “Bugün gaz piyasalarımız, boru çizgisi gazından daha fazla ölçüde sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) kullanır duruma dönüşmüştür. Fakat gaz piyasasında kullanılan referans fiyat TTF buna ahenk göstermedi.” dedi.
Komisyonun, elektrik ticareti için daha yanlışsız bir ölçüt oluşturmaya çalışacağını söyleyen von der leyen, bunun piyasadaki değişiklikleri daha düzgün yansıtacağını söz etti.
Von der Leyen, elektrik vadeli süreç piyasalarındaki güç şirketlerinin likidite konusunda önemli problemleri olduğunu belirterek, teminat kurallarını değiştirerek sorunu hafifletmeyi planladıklarını lisana getirdi.
Bu piyasalarda gün içi fiyat oynaklığını sınırlayıcı önlemler de alacaklarına işaret eden von der Leyen, ekimde bu şirketlere kamu yardımı imkanı sağlayacak değişiklikler yapacaklarını vurguladı.
Von der leyen, mevcut elektrik piyasasının artık gayeye uygun olmadığını kaydederek, “Bu nedenle, gazın elektrik fiyatı üzerindeki baskın tesirini ayrıştırmamız gerekiyor. Bu nedenle elektrik piyasasında derin ve kapsamlı bir ıslahat yapacağız.” diye konuştu.
AB için hidrojenin önemi
Hidrojenin, Avrupa’nın güçteki durumunu büsbütün değiştirebileceğini vurgulayan von der Leyen, 2030 yılına kadar 10 milyon ton yenilenebilir hidrojen üretme maksadı koyduklarını hatırlattı.
Von der Leyen, hidrojen gayesini yakalamak ve bu alandaki yatırım boşluğunu doldurmak üzere yeni bir hidrojen piyasası kurulmasının değerine işaret etti.
Avrupa hidrojen bankası kuracaklarını belirten von der Leyen, hidrojen piyasasının inşasına yardımcı olmak için 3 milyar avro yatırım yapılacağını kaydetti.
AB’nin güç krizine karşı önlem alma çalışmaları
Rusya’nın Avrupa’ya Kuzey Akım boru sınırından doğal gaz sevkiyatını süresiz kesmesinin akabinde AB üyesi ülkelerin güç bakanları geçen hafta Brüksel’de inanılmaz bir toplantı gerçekleştirmişti.
Toplantı bitiminde, AB ülkeleri, AB Kuruluna, süratle düşük maliyetli elektrik üreticilerinin gelirlerinin sonlandırılmasını, fosil yakıt firmalarından katkı alınmasını, doğal gaza tavan fiyat uygulanmasını, elektrik talebinin düşürülmesini ve güç şirketlerine likidite sağlanmasını içeren yasal düzenleme teklifleri hazırlama misyonunu vermişti.
Bu tekliflerin ayrıntılarının bugün açıklanmasının akabinde üye ülkeler atılacak adımlara ait ortak tavır belirlemek üzere müzakereler yapacak.