Tarık Demirkan, Budapeşte
Sırbistan hükümetinin, Cumartesi günü gerçekleştirilmesi planlanan Avrupa Onur Yürüyüşü’nü yasaklaması, Brüksel ve Belgrad münasebetlerini gerginleştirdi. Avrupa Kurulu, Sırbistan makamlarına yasağı iptal etme daveti yaptı.
Geçen yıl Kopenhag’da düzenlenen yürüyüşün akabinde bu yıl yürüyüşün Belgrad’da yapılmasına karar verilmişti.
Yasak münasebeti olarak ‘güvenlik endişesi’ gösterildi.
Milliyetçi muhafazakar kesitler, yürüyüşün yasaklanması için davet yapıyordu.
Belgrad’da daha evvel de bu tıp şovlar düzenlenmişti.
2001 yılındaki yürüyüşe göstericilerin müdahale etmesi sonucunda olaylar çıkmış ve çok sayıda insan yaralanmıştı.
Ancak daha sonraki yıllarda başkentteki yürüyüşleri olaysız gerçekleşmiş, hatta bir yürüyüşe o devir Sırbistan’ın birinci eşcinsel başbakanı Ana Brnabic de katılmıştı.
O yürüyüş Avrupa’nın en büyük Onur Yürüyüşü olarak anılmıştı.
Yasak münasebeti olarak ne gösterildi?
Bu yıl Avrupa LGBTİ+ örgütlerinin kesin yürüyüşü, Belgrad’da düzenleyeceklerini açıklamalarının akabinde Sırbistan’da muhafazakar çevreler gösteriyi engellemek için organize oldu.
Milliyetçi ve muhafazakar çevreler, Onur Yürüyüşü’nün planlandığı 17 Eylül’de Belgrad’da “Aile Yürüyüşü” düzenleyeceklerini duyurdu. Bu durum kimilerince başkentte olayların çıkabileceğinin işareti olarak değerlendirildi.
Avrupa Birliği tersi Sırbistan milliyetçilerinin de LGBTİ+ aykırısı çevrelere dayanak vereceğinin ortaya çıkmasıyla birlikte hükümet, her iki tarafın gösterisinin de yasaklandığını duyurdu.
İçişleri Bakanı Aleksandır Vulin, “Var olan jeopolitik şartlar içinde Onur Yürüyüşü’nün gerçekleşmesi Belgrad sokaklarının sıcak çatışmalara sahne olması ve vatandaşlarımızın güvenliğinin büsbütün tehlikeye atılması manasına gelecektir, bu nedenle de şova müsaade vermiyoruz” dedi.
LGBTİ+ örgütleri temsilcileri ise bu kararı kabul etmeyeceklerini açıkladılar.
Yürüyüş düzenleme komitesi ismine konuşan Goran Miletic, basına verdiği demeçte, hükümetin yürüyüşü iptal etme hakkına sahip olmadığını söyleyerek, gösteriyi her şart altında gerçekleştireceklerini duyurdu.
Avrupa Birliği ne diyor?
Avrupa Birliği, bu yürüyüşleri, toplum içindeki azınlıkların kendi hak ve çıkarlarını korumak için gündeme getirdikleri etkinlikler olarak algılıyor ve bunu Avrupa Birliği temel prensiplerinin hayata geçirilmesi olarak görüyor.
Eylül başlarında Sırbistan’da Onur Yürüyüşü tartışmaları başladığında AB Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borell, bu yürüyüşün AB için ehemmiyetini vurgulamış ve Sırbistan makamlarını bir tahlil bulmaya çağırmıştı.
Bugün şovun yasaklandığının açıklanmasından sonra da Avrupa Kurulu İnsan Hakları Komiseri Dunja Miyatoviç, Sırbistan hükümetine “Tarihte uygun ve haklı olanların yanında yer almalarını, yasaklama kararını iptal etmelerini” tavsiye etti.
Salı günü akşam saatlerinde Avrupa Kurulu Dışişleri Komiserliği de bahisle ilgili bir basın açıklamasıyla birliğin hayal kırıklığını lisana getirdi.
Açıklamada, Avrupa LGBTİ+ kuruluşları açısından Belgrad’daki Onur Yürüyüşü’nün çok kıymetli olduğu ve Cumartesi gününe kadar mutabakata dayalı bir tahlil bulunacağının umulduğu lisana getirdi.