İSTANBUL (İGFA) – Koç Üniversitesi bu yıl Türkiye’den Avrupa Araştırma Kurulu (ERC) takviyesi almaya hak kazanan tek üniversite oldu.
Türkiye’deki 50 ERC projesinin 28’ine konut sahipliği yapan Koç Üniversitesi’nin Kimya ve Biyoloji Mühendisliği Kısmı öğretim üyelerinden Prof. Dr. Seda Keskin Avcı, MOF’lar olarak da bilinen metal organik kafesli yapılar üzerine yaptığı çalışmalarla tanınıyor.
Yaklaşık 10-15 yıl evvel keşfedilen sünger gibisi bu gözenekli yapılar, görece genç bir teknoloji. Bilim insanları bugün, çölde su molekülünü yakalamaktan tutun araçlarda elektriği daha verimli dağıtmaya, atmosfere salınan karbondioksiti hapsetmeye kadar birçok alanda kullanılabilecek bu molekülleri geliştirmeye ve yeni kombinasyonlarla sayılarını artırmaya devam ediyor.
Prof. Dr. Seda Keskin Avcı 2017’de ERC alan birinci projesi COSMOS ile laboratuvarda test edilmesi yıllar sürebilecek bu gereçlerden daha süratli randıman alınabilmesi için bilgisayar simülasyonları geliştirdi. COSMOS ile Türkiye’den mühendislik alanında ERC Başlangıç Dayanağı alan birinci bayan araştırmacı olan Prof. Dr. Seda Keskin Avcı, bu defa de Türkiye’den genel mühendislik panelinden (PE8) dayanağa layık görülen birinci konsolidatör projenin sahibi oldu.
2 milyon Avro hibe alan TÜBİTAK dayanaklı “STARLET: Gelişmiş Gözenekli Materyallerin Güç, Etraf ve Biyomedikal Uygulamalar için Atomistik Modellenmesi” isimli projesi, MOF’lar aracılığıyla kanser tedavileri, pak gücün depolanması, zehirli gazların yakalanması ve global ısınmayla çaba için en uygun materyallerin keşfedilmesini hedefliyor.
Konuya dair Koç Üniversitesi’nde yürütülen evvelki araştırmaların bir sonraki adımı niteliğindeki proje, atomik hesaplamaları, moleküler simülasyonları, bilgi bilimi usullerini ve deneysel çalışmaları birleştirerek MOFların farklı uygulamalardaki performanslarını belirlemeyi hedefliyor. Bu sayede bütüncül bir gereç zekâsı ekosistemi oluşturacak çalışma, MOF’ların güç, etraf ve biyomedikal uygulamalardaki potansiyelini kısa müddette daha verimli kullanabilmeyi hedefliyor. Çalışma Koç Üniversitesi bünyesinde 5 yıl boyunca sürecek.
Prof. Dr. Seda Keskin Avcı projesiyle ilgili şu ayrıntıları paylaştı:
“Bu proje kapsamında dünyanın temel toplumsal meselelerini ele almak ismine 10 kritik moleküle odaklanacağız: MOF’ların pak güç depolama maksatlı kullanılması için hidrojen ve metan; toksik gazı yakalamada ve global ısınmayla uğraşta tesirli olabilmeleri için amonyak, karbon monoksit, karbon dioksit ve azot oksit; anti-kanser ilaç tedavisinde taşıyıcı olarak değerlendirilebilmeleri için florourasil, metotreksat, ve biyomedikal uygulamalar için azot ve oksijen moleküllerinin MOFlar içinde depolanma ve dağıtılma özelliklerini araştıracağız. Projenin global çapta en büyük kazanımlarından biri, bu alanda dünyanın birinci bilgi tabanının kurulması olacak. Bu data tabanı milyonlarca MOF’un konuk molekülleri depolama ve taşıma özelliklerini içerecek. STARLET kapsamında ayrıyeten yüksek performanslı MOF’lar için tasarım kılavuzları oluşturularak yeni gereçlerin keşfi teşvik edilecek.”