Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları, Kurtuluş Savaşı’nda yedi düveli dize getirdi. Sıra ülkeyi aydınlığa ve çağdaşlığa kavuşturmaya gelmişti. Bağımsızlığımızın tapusu o büyük ihtilalin ismi Cumhuriyet oldu. Atatürk’ün cumhuriyeti anlattığı manalı kelamları ve Atatürk fotoğrafları haberimizde yer alıyor.
Mustafa Kemal Atatürk, işgal altında yok olmaya yüz tutmuş bir ülkeyi bağımsızlık ateşi ile bir ortaya getirdi, çağının ilerisinde bir devlet yarattı. Atatürk Türkiye için en uygun idare biçiminin Cumhuriyet olduğunu gördü. Onun büyük ihtilali “Cumhuriyet” oldu.
ATATÜRK FOTOĞRAFLARI VE CUMHURİYET İLE İLGİLİ SÖZLERİ
Atatürk, Cumhuriyet’i işte bu sözlerle anlattı: Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemi ile devlet biçimi demektir. (1933)
Çağdaş bir Cumhuriyet kurmak demek, milletin insanca yaşamasını bilmesi, insanca yaşamanın neye bağlı olduğunu öğrenmesi demektir. (1931)
Benim naçiz bedenim bir gün elbette toprak olacaktır; lakin Türkiye Cumhuriyeti sonsuza dek yaşayacaktır. (1926)
Türk Milleti’nin tabiat ve adetlerine en uygun olan yönetim, Cumhuriyet yönetimidir. (1924)
Az vakitte çok büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. (1933)
Cumhuriyet, Türk Milleti’nin refah ve yükselmesi yolunda asırların görmediği başarılara erişti. Asla kuşku yoktur ki Cumhuriyet’in gelecek evlatları, bizden daha çok refaha kavuşmuş ve bahtiyar olacaklardır. (1933)
Cumhuriyet, yeni ve sağlam esaslariyle, Türk milletini emin ve sağlam bir istikbal yoluna koyduğu kadar, asıl fikirlerde ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibariyle, tamamen yeni bir hayatın müjdecisi olmuştur. 1936 (Atatürk’ün S.D. I, S. 372)
Cumhuriyetimiz o denli zannolunduğu üzere zayıf değildir. Cumhuriyet ücretsiz da kazanılmış değildir. Bunu elde etmek için kan döktük. Her tarafta kırmızı kanımızı akıttık. İcabında kuruluşlarımızı müdafaa için lâzım olanı yapmağa hazırız. 1923 (Atatürk’ün S.D. III, S. 71)
Onlar, çarçabuk anlayacaklardır ki, çürümüş bir hanedanın, halife unvanıyla başının üstünden zerre kadar uzaklaşmasına imkân kalmayacak surette korumasının mecburî kılan bir devlet formunda, cumhuriyet yönetimi ilân olunsa bile, onu yaşatmak mümkün değildir. 1927 (Nutuk II, S. 831)
ZAFERLERLE TAÇLANDI
Anadolu işgal altındaydı. Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a adım attı, kurtuluş ateşini yaktı. Zafer üstüne zafer kazandı. Bir yandan da Cumhuriyet’e giden yolun taşlarını döşedi. Bunun birinci adımı ise 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılışı oldu. Yeni bir anayasa hazırlandı. 1923’te ise sıra; Cumhuriyet’in ilan edilmesine gelmişti.
CUMHURİYET MÜJDESİ!
Tarih: 28 Ekim 1923… Türkiye Devleti, bir hükümet kriziyle karşı karşıyaydı. Mustafa Kemal, İsmet İnönü, Fethi Okyar ve Kazım Özalp’i Çankaya Köşkü’nde yemeğe davet etti. “Efendiler, yarın Cumhuriyet’i ilan ediyoruz” dedi. Yemekten sonra İsmet İnönü ve Mustafa Kemal sabaha kadar Meclis’e sunulacak taslak üzerinde çalıştı. İki arkadaş, Cumhuriyet için baş başa vermişlerdi. O gece Türkiye’nin mukadderatı ve idare biçimi şekillendi… Atatürk, metnin birinci unsuruna şunu yazdı: “Türkiye Devleti’nin hükümet biçimi Cumhuriyet’tir.” Cumhuriyetin ilanına artık yalnızca saatler vardı.
YAŞASIN NİDALARI
Tarih: 29 Ekim 1923… Meclis, saat 18.00’de toplandı. Genel Şura sıralarında 158 milletvekili oturuyordu. İnönü, Meclis’e Anayasa’nın birinci unsurunun değiştirilmesi teklifini sundu. Bu teklif, Genel Kurul’da büyük tartışmalara neden oldu. Kanun teklifi oy birliğiyle kabul edildi. Bütün milletvekilleri ayağa fırlayıp dualar eşliğinde üç sefer “Yaşasın Cumhuriyet” diye bağırdı… Falih Rıfkı Atay, o anda Meclis’te yaşanan heyecanı şöyle anlattı: “Oylamada yanımda bulunan Osmanlı’nın dahiliye vekili Hazım Bey’i hatırlıyorum. ‘Kabul edenler’ diye sorulunca iki elini birden kaldırdı.”
ALKIŞLAR SALONU İNLETTİ
Saat 20:45’te Cumhuriyet ilan edilmişti. Sıra Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci Cumhurbaşkanı’nı seçmeye gelmişti. Kapalı oylama yapıldı. Aslında aday da yoktu. Oturuma katılan 158 milletvekilinin aklında tek bir isim vardı: Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk… Oylama sonrası, Atatürk 158 oyla Cumhurbaşkanı seçildi. Alkışlar ortasında kürsüye çıkan Atatürk, şu konuşmayı yaptı: “Sözlerini şöyle bitirdi: Hep milletin sevgi ve inancına dayanarak daima birlikte ileri gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti memnun, başarılı ve galip olacaktır.” Dualar okundu, oturum sona erdi…
MİLLETİN BÜYÜK COŞKUSU
Dışarıda ise coşku sürüyordu. Saat 22:00 olmuştu… Meclis’in önünde toplanan vatandaşlar Mustafa Kemal’i büyük sevgi gösterisiyle karşıladı. Yurdun dört bir yanında 101 pare top atışı yapıldı. Bağımsızlığın simgesi Cumhuriyet, milletin en büyük bayramı oldu. Tüm unutturma eforlarına ve kısıtlamalara karşın 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı her yıl artan bir coşkuyla kutlandı ve kutlanacak.