ASRİAD ARGE’den Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ömer Çakıcı, BDDK’nın 24.06.2022 tarih ve 10250 sayılı kararıyla iktisatta denetimli kredi devri başlattığını belirterek, bu uygulamanın neden olabileceği olumsuz sonuçları minimize etmek maksadıyla alınabilecek tedbirleri kıymetlendirdi.
Konuyla ilgili yazılı bir açıklama yapan Ömer Çakıcı şunları söyledi:
“Konut kredileri, kredi vadeleri ve kredi kartı minimum ödeme fiyatları üzere kredilere ait pek çok düzenleme yapan BDDK, 24.06.2022 tarih ve 10250 sayılı kararıyla bağımsız kontrole tabi, altın dahil 15 milyon TL üzerinde yabancı para nakdi varlığı bulunan ve bu varlığı en yeni finansal tablolarına nazaran etkin toplamından yahut bir yıllık net satış hasılatından büyük olanın %10’undan yüksek olan şirketlerin (konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü bulunan şirketler için konsolide bilançolar üzerinden değerleme yapılmak üzere) TL cinsinden kredi kullandırılmaması kararı vermiştir.
Bir taraftan düşük faizli kredi kullanarak döviz piyasasında talep yaratan şirketlerin önünü kesmeye, öteki taraftan kurda üst istikametli hareketlere yönelik olduğu anlaşılan ve aktifinde döviz bulunan şirketleri kendi kaynakları ile yatırım yapmaya yöneltmeyi hedefleyen bu kararın, sermaye denetimi algısını güçlendirmek ve beklentileri aksi etkilemek suretiyle bir ekip olumsuz tesirler oluşturma potansiyeli de bulunmaktadır. Lakin bu siyasetin süreksiz bir tedbir olduğu ve sermaye denetimi maksadına yönelik bir atılım olmadığı istikametinde yapılacak açıklamalar bu olumsuz tesirleri hafifletecektir.
Yatırımları artırmak suretiyle ekonomik kalkınmayı artırması için öngörülen düşük faiz siyasetinin, bu gaye dışında bilhassa spekülatif maksatlarla kullanılmasının önlenmesi gerekliliğinden kelam edilebilir. Fakat bu ayrımın kredi kullanımının selektif olarak yatırıma dönük krediler için ayrıştırılması suretiyle direkt banka siyasetleriyle yürütülmesi daha faal bir prosedür kıymetlendirilebilir.
Bir başka değerli nokta ise alınan kararların maksada uygun olarak tatbik edilebilmesi için uygulama ayrıntılarının da çok net ve açık olarak ortaya konması ve böylelikle aslında kapsama hiç girmeyen firmaların önüne pürüz olarak çıkarılmasının önlenmesi son derece değerlidir. Örneğin bu karar yalnızca bağımsız kontrole tabi şirketleri kapsamakla birlikte, bağımsız kontrole tabi olmayan ve münasebetiyle rastgele bir bağımsız kontrol şirketiyle çalışmayan şirketlerin salt bu durumu ispat etmek için bağımsız kontrol şirketleriyle çalışmak münasebetiyle başka bir maliyete katlanmak zorunda bırakılmaları önlenmelidir. Dahası akut olarak rotatif kredilerle hayatını devam ettiren ve hiç döviz varlığı olmayan şirketlerden dahi bağımsız kontrole tabi olup olmadıklarına yönelik bağımsız denetçiden alınma bir yazı, evrak vb istenmesi, uygulamada kredi kanallarının tıkanmasına ve kapsama girmeyen birtakım şirketlerin yalnızca bu uygulama yüzünden kredi borçları açısından temerrüde düşme riskiyle karşı karşıya kalmasına neden olabilmektedir.
Sonuç olarak bugün itibariyle geri alınmayacağı anlaşılan bu kararın en azından süreksiz bir araç olarak kullanıldığı, sermaye denetimi uygulanmasının ülkemiz iktisadı açısından kelam konusu olmayacağı, bu siyaset ile düşük maliyetli finansman ile yatırımları artırmayı hedeflerken makûs kullanımın önüne geçmeyi hedeflediği, öngörülebilirliği artıracak siyaset önlemleri ile desteklenmek suretiyle kamuoyuna açıklanabilir ve böylelikle olumsuz tesirleri giderilebilir. Şirketler ve bankalar açısından kararın net, kolay ve maliyetsiz olarak uygulanabilmesi için tüm uygulayıcılara uygulamada karşılaşılabilecek tüm sıkıntıların tahlil noktaları kolay bir biçimde açıklanarak uygulamadan kaynaklı sıkıntıların önüne geçilebilir.“