Özellikle yaz aylarında dayanılmaz hale gelen çok terleme sıkıntısının bölgesel olabileceği üzere bazen kıymetli bir hastalıktan da kaynaklanabileceğini belirten Kesikoğlu, “Dolayısıyla bu sorunun nedeni gerekli tetkiklerle tespit edilmelidir” dedi.
Terleme bedenin fizyolojik bir işlevidir ve sağlıklı bir olaydır. Bu sayede beden ısısı dengelenir ve toksinler atılır. Fakat terleme kimi vakit kişinin hayat kalitesini düşürecek derecede çok olabilir. Bu durum ter bezlerinin çok çalışmasına bağlı olarak gelişen ‘Hiperhidroz’ olarak isimlendirilir. Örneğin kişi ellerindeki ağır ıslaklık ya da koltuk altlarındaki artan koku nedeniyle toplumsal hayatında fizikî ve ruhsal ıstıraplar yaşayabilir.
Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu, hastalık habercisi de olabilen meseleyle ilgili merak edilenleri şöyle anlattı.
İŞTE NEDENLERİ
Hiperhidrozis yani çok terleme, tüm bedende yaygın yahut birtakım bölgelerle hudutlu olarak görülebilir. Rastgele bir nedene bağlı olmayan sorun ‘primer hiperhidrozis’ olarak isimlendirilir. Bu durum çocukluk ve ergenlik devrinden başlar ve gece terlemesi yoktur. En sık görülen formu bölgesel olandır. Hudut sisteminin bilhassa heyecan ve gerilim ile uygunsuz çalışması temel neden olarak görülür. Hastaların yüzde 60’ında avuç içi ve/veya ayak tabanları, yüzde 30-40’ında koltuk altı, yüzde 10-20’sinde yüzde terleme görülür. Çok terleme kimi vakit da kullanılan birtakım ilaçlara, toksinlere, sistemik bir hastalığa (diyabet, gut, menopoz, obezite, tiroid bezi hastalıkları, tümörler ve omurilik lezyonları) veya birtakım doğuştan bozukluklara bağlı olarak gelişebilir ve bu durum sekonder hiperhidrozis olarak isimlendirilir.
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
Aşırı terlemede, uygulanan tüm tedaviler kısa yahut uzun müddetli süreksiz yarar sağlar. Her hasta ferdi olarak kıymetlendirilerek tedaviye karar verilmelidir. Çok terleme genel beden terlemesi halinde ise nedeni araştırılır ve nedene yönelik tedavi yapılır. Primer yani bölgesel terlemede; bölgesel uygulanan yahut ağızdan alınan ilaçlar, iyontoforez, botulinum toksin enjeksiyonu ve cerrahi tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
Kremler ve jeller: Alüminyum tuzlarını içeren krem ve jellerin; tesir müddeti ortalama 48 saattir. Ciltte tahriş ve egzamaya neden olabilirler. Uzun vadeli aralıksız kullanımları önerilmez
Ağızdan alınan ilaçlar: Antikolinerjik casuslar ve alfa-adrenerjik agonistler klinik uygulamada yaygın olarak kullanılmaktadır. Fakat, yan tesirlerinin çok olması nedeniyle tercih edilmemektedir. Ağız kuruluğu, bulanık görme, idrar yapamama, baş dönmesi, çarpıntı ve şuur bulanıklığı en sık yan etkileridir.
İyontoforez: Bilhassa el ve ayak terlemesi için uygundur. Hastalar el yahut ayaklarını içinde musluk suyu ve elektrotlar olan plastik bir kabın içine koyar. Günde 10 dakika uygulanır, verilen elektrik gücü yavaş yavaş artırılır. Yan tesir az olmakla birlikte uygulanan alanda kuruluk, hissizlik, yanma-batma kızarıklıklar ve bazen elektrik yanıkları görülebilir. Hastalık her tekrar ettiğinde tedavinin yinelenmesi gerekir.
Botulinum Toksin enjeksiyonu (BonT): Aktifliği çeşitli çalışmalarla kanıtlanmış, yan tesiri son derece ender olan bir usuldür. Uygulama öncesi terleme alanın saptanması için İyot-Nişasta testi yapılabilir. Süreçler ağrılı olduğu için bölgesel uyuşturucu kremler süreçten en az 1 saat evvel uygulanabilir. Terleme alanları saptanır ve tüm alan eşit formda karelere bölünerek işaretlenir ve her alana 2.5-5 ünite olacak halde deri içine BonT enjekte edilir. Tesir 3-5 gün içinde başlayıp 2 hafta içinde terleme durur. Tesir mühleti 3-9 ay ortalama 6 aydır. Kol altları ve elde sık tercih edilir ayakta ağrının fazla olması nedeniyle daha az uygulanmaktadır. Yan tesirleri hafif ve geçicidir. Nadiren kas zayıflığı olabilir. Kas hastalığı olan ve BonT’e karşı alerjisi olan bireylere uygulama yapılamaz.
Cerrahi tedavi: Yan tesirleri nedeniyle çok mecburî olmadıkça önerilmez.