Dar ve sabit gelirlinin İstanbul’da barınması hele ki merkezinde barınması artık hayal olurken, konut fiyatları yabancıların da bütçesine ağır gelmeye başladı.
İstanbul’da emekli, öğrenci ve minimum fiyatlı başta olmak üzere dar ve sabit gelirli kesim merkezi bölgelerden mesken kiralayamayacak hale geldi.
İstanbul’un 39 ilçesinde 500 binden fazla kiralık konut üzerinden Tapusor tarafından hazırlanan raporda, tüm gelirlerini kiraya yatıracak formda emekli, taban fiyatlı ve öğrenci bölümün bütçesine uygun daire bulma ihtimali Arnavutköy ve Çatalca’da yükseliyor.
Nasıl Bir Ekonomi’de Leyla İlhan’ın aktardığına göre, en düşük emekli maaşının 3 bin 500 olmasından yola çıkılarak İstanbul’da ilçe bazlı incelemede, kiralık mesken bulma oranının en düşük olduğu ilçeler Beşiktaş yüzde 3, Kadıköy, Bakırköy, Adalar yüzde 4, Sarıyer yüzde 5, Şişli de yüzde 6 oranında hesaplandı. Emeklilerin bütçesine uygun konut bulma ihtimalinin en yüksek olduğu bölgelerde de yüzde 55’le Arnavutköy başı çekerken, Çatalca’da yüzde 54, Silivri’de yüzde 53, Sultanbeyli’de de yüzde 47 olarak görüldü.
Asgari fiyat üzerinden hesaplama yapıldığında da görünüm çok değişmezken, İstanbul’da kiralık dairelerin yüzde 33’ünün taban fiyatın altında kaldığı görüldü.
Maaşın tamamını kiraya harcayan bir taban fiyatlı Beşiktaş’ta yüzde 9 oranında mesken bulabiliyor. Sarıyer’de bu oran yüzde 12’ye çıkarken, Kadıköy ve Bakırköy’de de yüzde 15 oranında oldu. Yüksek oranda mesken bulma ihtimali olan ilçeler de yüzde 89 ile Çatalca, yüzde 87 ile Arnavutköy ve Silivri olarak görülüyor.
Öğrenciler için de İstanbul’da barınma bir sorun halini alalı uzun vakit oldu lakin giderek önemli bir biçimde hissediliyor.
Yurt bulamayan ve arkadaşlarıyla bir ortada mesken kiralamak isteyen öğrencilerin KYK burslarının tamamını 3 kişi birlikte kira olarak vermeye hazırsa İstanbul genelinde yüzde 6 oranında konuta bakabiliyor. Oran Çatalca’da yüzde 40’a, Arnavutköy’de yüzde 36’ya, Sultanbeyli’de de yüzde 32’ye çıkıyor. Beşiktaş, Bakırköy ve Sarıyer’de yüzde 2’ye inen oran, Kadıköy, Beylikdüzü, Başakşehir’de yüzde 3, Şişli’de yüzde 4, Zeytinburnu ya da Beyoğlu’nda yüzde 6 oluyor.
Geçtiğimiz günlerde Endeksa datalarına nazaran de İstanbul’da yalnızca 3 ilçede kiralar taban fiyatın altında kalmıştı.
Sahibinden Emlak Endeksine nazaran de İstanbul’da kira ortalaması yaklaşık 2 taban fiyat ederken, 1+0 ya da 1+1 bir meskenin kirası dahi 8 bin 800 TL olarak görülüyor.
İstanbul’da mesken fiyatlarının yabancılara satışlarda liderliği Antalya’ya kaptırması sonrası ortalama konut fiyatının 2,5 milyonun üzerinde olduğu, dolar bazında da arttığı görülüyor.
Son 1 yılda yükseliş yüzde 62,25 oranında olan İstanbul’da geçen yıl Kasım ayında 72 bin dolar düzeyinde olduğu da görülüyor. Kaynak: sahibinden
Konut fiyatlarında yaşanan sert yükseliş enflasyonla katmerlenirken, yabancılar için de cazibesini yitirmeye başladı.
Son bilgilerde TÜİK’e nazaran konut satışları düşerken, TCMB’ye nazaran fiyatlarda yükseliş sürüyor. Kurda da rekabet ortamı azaldığından savaştan kaçan Rus ve Ukrayna vatandaşlarının alımlar dışarıda bırakıldığında yabancıya konut satışlarında yıllık bazda yüzde 40’a varan bir düşüş görülüyor.
BloombergHT’den Begüm Işık Alkış haberine göre, uzmanlar fiyat artışlarını ana etken olarak görürken, vatandaşlık kurallarındaki düzenleme de tesirli oluyor.
Rusların tesiri aldatıcı mı?
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, Rusların ilgisinin yeni olmadığını ana etkinin kiralıklarda görüldüğünü söylüyor. Son devirde bütün satışlarda genel bir düşüş olduğunu söylerken, fiyatların alım gücünün üzerine çıkarak talebi düşürdüğünün altını çiziyor. Satışlara bu devir yüzde bazında bakılmasının aldatıcı olabileceğini de ekliyor.
Türkiye’ye gelmeyen yabancı yatırımcı nereye gidecek?
TÜİK’ bilgilerinde 2021 ve 2022 yılında yabancıya yapılan konut satışları karşılaştırıldığında, yılın ikinci yarısında düşüş ivmesi öne çıkmasında TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, fiyatlardaki artışı birinci sıraya koyuyor. Yaklaşık 3 kat artan fiyatların kuru aşmasıyla yabancılar için de tesirli olduğunu belirtiyor. Ayrıyeten vatandaşlık müracaatında gayrimenkul pahasının 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılması atılımının de alanı daralttığını belirtiyor.
Rusya tesiri ise tabloda vahim bir düşüş olmaması ismine kıymetli görülüyor.
Yabancı yatırımcıların ülkeler ortasında kıyaslamalar yaptığını hatırlatan Yönel Maya, son vakitlerde en hareketli bölgelerin Portekiz, İspanya ve Yunanistan olduğunu da kelamlarına ekliyor.