Asgari fiyata orta artırım konusunda bir müddettir devam eden gayri resmi görüşmeler bugün resmi nitelik kazanacak. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın evvelki akşam kabine toplantısından sonra yaptığı açıklamanın akabinde Asgari Fiyat Tespit Komisyonu‘nu bugün saat 14.00’te toplantıya çağırdı. Komitede çalışanları TÜRK – İŞ, patronları de Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) 5’er üye ile temsil edecek. Komitede hükümet ismine da 5 üye misyon yapacak.
TÜRK-İŞ: EN MAKUL ARTIŞ 6 AYLIK ENFLASYON FARKI
TÜRK – İŞ Genel Lideri Ergün Atalay, geçen hafta yaptığı açıklamada, “Milletin talebine yanıt vermek lazım. Çalışana, çalışana nefes aldıracak fiyat verilmeli” diyerek, en makul artışın 6 aylık enflasyon farkı olduğunu söyledi. Enflasyonun üzerinde artış yapılmasını yahut besin enflasyonunun dikkate alınmasını isteyen görüşler de lisana getirildi.
TİSK: BELİRSİZLİK ORTAMI GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALI
TİSK İdare Heyeti Lideri Özgür Burak Akkol ise yaptığı açıklamada, Türkiye’nin tüm dünya üzere inanılmaz ekonomik kaidelerin global boyutta yaşandığı bir periyottan geçtiğini, artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra Rusya – Ukrayna krizi üzere global problemler ve yüksek belirsizlik ortamının birçok kesimi olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirtti. Akkol, minimum fiyatla ilgili yapılacak değerlendirmelerde bu belirsizlik ortamının göz önünde bulundurulmasının kritik kıymete sahip olduğunu kaydetti.
ASGARİ FİYATA ORTA ARTIRIM NEDEN GÜNDEME GELDİ?
2022 yılında minimum fiyat brüt yüzde 40, net olarak da yüzde 50.5 oranında artırıldı. Geçen yıl yüzde 36.08 olan yıllık enflasyon ilerleyen aylarda süratle artmaya devam etti. Şubat ayında yüzde 54’ü aşan enflasyon nisan ayında yüzde 70’e, mayıs ayında da yüzde 73.50’ye çıktı. Beş aylık enflasyon ise yüzde 35.64 oldu. Pazartesi günü haziran ayı enflasyonu açıklanacak. Haziran enflasyonu yüzde 3 olduğunda 6 aylık enflasyon yüzde 39.7’ye çıkacak. Minimum fiyat 2016 yılından beri yılda bir kere belirleniyor. Lakin, enflasyonun ocak ayından itibaren yüksek açıklanması, yılın birinci aylarından itibaren orta artırım tartışmasını gündeme getirdi.
YENİ MİNİMUM FİYAT NE OLUR?
Şu an minimum fiyat brüt 5004 TL. Bu fiyattan 700.56 TL SGK primi personel hissesi, 50.04 TL de işsizlik sigortası primi emekçi hissesi olmak üzere toplam 750.60 TL kesiliyor. Patron ayrıyeten 775.62 TL SGK primi, 100.08 TL işsizlik sigortası primi olmak üzere 875.70 TL prim ödüyor. Böylelikle taban fiyatın patrona maliyeti 5.879.70 TL’ye ulaşıyor.
YÜZDE 20 ORANINDA ARTIRIMLA NET 5104 LİRAYA ÇIKACAK
Brüt taban fiyata yüzde 20 oranında artırım yapıldığında minimum fiyat brüt 6004.80 TL, net 5104.08 TL’ye çıkacak.
Yüzde 25 artışla taban fiyat brüt 6.255 TL, net 5316.75 TL;
Yüzde 30 artışla brüt 6505.40 TL, net 5742.09 TL;
Yüzde 35 artışla da brüt 6755.40 TL, net 5742.09 TL’ye yükselecek.
PRİM İNDİRİMİ OLACAK MI?
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran minimum fiyattaki artışın maliyetinin bir kısmının devlet tarafından üstlenilmesi halinde personele daha yüksek artış mümkün olacak. Örneğin, brüt fiyat yüzde 20 artırılıp, personel primi 10 puan indirildiğinde çalışanın net fiyatı 600 lira daha fazla artacak ve 5704 liraya çıkacak. Net fiyattaki artış oranı yüzde 34’e ulaşacak. Emekçi priminin 10 puan indirilmesi durumunda brüt fiyat yüzde 25 arttığında net fiyat yüzde 40; yüzde 30’luk artışta net fiyat yüzde 45; yüzde 35’lik artışta da net fiyatta yüzde 51 oranında artış olacak.
ASGARİ FİYAT ARTIŞI NE VAKİT YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Kanuna nazaran, yeni minimum fiyat, Asgari Ücret Tespit Komitesi kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından geçerli olmak üzere uygulanıyor. Karar 30 Haziran’a kadar Resmi Gazete’de yayımlanırsa yeni taban fiyat 1 Temmuz’dan itibaren uygulanacak. Personeller, temmuz ayının sonunda artırılmış fiyat üzerinden fiyat alacaklar. Komite kararının Resmi Gazete’de yayımlanması temmuz ayına kalırsa yeni meblağ 1 Ağustos’tan itibaren uygulanacak. Lakin, sürpriz yaşanmaz ise hazırlıklar kararın 30 Haziran’a kadar yayımlanıp, 1 Temmuz’dan itibaren uygulanması istikametinde. Emekçi priminde indirim kararı alınırsa kanun değişikliği gerekiyor. Kanun değişikliğinin temmuz ayında yapılması, yeni minimum fiyatın 1 Temmuz’dan geçerli olmasına pürüz teşkil etmeyecek.
KÜÇÜK İŞLETMELER NASIL GÖZETİLECEK?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çalışma Bakanlığı’nın, belirli sayıya kadar işçi çalıştıran patronları gözetecek bir prosedür geliştireceğini söyledi. Nasıl bir formül uygulanacağı şimdi bilinmiyor. 2016 – 2021 yıllarını kapsayan devirde patrona her ay 75 – 100 TL üzere fiyatlarda taban fiyat takviyesi veriliyordu. Bu yıl son verilen minimum fiyat dayanağının, emekçi sayısı az olan küçük işletmeler için tekrar getirilmesi mümkün bulunuyor.