Artış 25’te sabitlendi ama… Kira kaosu: Uzmanlar uyardı

Seçimlere az bir vakit kala Etraf, Şehirci­lik ve İklim Değişikli­ği Bakanı Murat Kurum, ko­nut kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan düzenlemeyi uza­tacaklarını açıkladı. Milyon­larca kiracı ve konut sahibini il­gilendiren bu düzenlemenin önümüzdeki periyotta gay­rimenkul kesiminde denge­leri değiştirmesi bekleniyor. Geçen yıl olağandışı enflasyon şartlarında getirilen düzen­leme enflasyonda düşüş eği­limine karşın uzatılıyor. Bu­nun, 2 yıl üst üste enflasyo­nun çok altında bir getiri elde eden mesken sahiplerinin kesimde kıymetli tesirde bulunabilecek kararlar almasına yol açabile­ceği belirtiliyor.

“YATIRIM GAYELİ KONUT ALIMLARI DURABİLİR”

TSKB Gayrimenkul Genel Müdürü Makbule Yönel Ma­ya, kira sınırlamasında süre­nin uzamasının yatırım amaç­lı gayrimenkul alımlarını dur­duracağını söyledi. Maya, “Kiracıları korumak için geti­rilen bu sınırlama konut sahipleri ile kiracıları bir kere daha kar­şı karşıya getirebilir. Kiracı­larını meskenden çıkarmak isteyen mesken sahiplerinin sayısı artacak­tır” dedi.

Kiracılar için avan­tajlı olan uygulamanın kira ile geçinenlerin getirilerinin enf­lasyonun altında kalmasına yol açacağını belirten Maya,, “Mevduat faizleri bile yüzde 25’leri geçtiği bir ortamda konut sahipleri tasarruflarını öbür alanlarda kıymetlendirme yolu­nu seçebilir” sözünü kullan­dı. Maya bu durumun konut üretimine çok fazla bir tesir et­mesini beklemediklerini kay­dederek, “Yatırım maksatlı ko­nut üretimi aslında bir müddettir sonluydu. Türkiye’de yıllık ko­nut muhtaçlığı 800 bine yüksel­di, bu sayı 5 yıl evvel 600 bin civarındaydı. Yani konut yatı­rımları bu karardan çok fazla etkilenmez” diye konuştu.

Finanskent Emlak’ın sahibi Ümit Yalçın, kararın yatırım­lara tesiri ile ilgili tıpkı görüş­te değil. “Uygulama konut ya­tırımlarını baltalayacak” di­yen Yalçın, yatırım için daire alımlarının düşeceğini belirt­ti. Kira gelirinin sınırlanması­nın yabancı yatırımcıyı da ko­nut almaktan vazgeçireceği­ni lisana getiren Yalçın, “İnşaat Türkiye’nin lokomotif sektör­lerinden biri. Alım olmayın­ca üretim de olmayacak” diye konuştu.

Yalçın, “İnsanlar ya­tırımlarının karşılığını ala­madıklarında, buradan elde etti parayla mutfak masrafını karşılayamadığı vakit malın pahasının artması çok bir şey tabir etmiyor” dedi. Tüm Giri­şimci Emlak Müşavirleri Der­neği (TÜGEM) Lideri Ha­kan Akdoğan ise kira artışının yüzde 25’te sabitlenmesinin konut sahiplerinin büyük yansısını çekeceğini söyledi. Uygulama­nın tersine kiraları artıracağı­nı söz eden Akdoğan şunları söyledi:

“Uygulamanın uzatılmasıy­la boşalan kiralık konut piyasasın­da fiyatların daha da yukarıla­ra çıkacağı telaşı yaşanıyor. Konut sahibi, kontratın dol­masıyla eski kiracı yerine ye­ni kiracı tercih edecek, burada da yeni fiyat belirlenecek. Ay­nı bina içinde iki farklı dairede eski kiracı 5 bin liraya oturu­yor, yeni kiracı 10 bin liraya. 7 yıllık kiracı 2 bin liraya oturur­ken daireden çıkıyor yeni kira­cı 8 bin liradan giriyor. Haliyle beşerler oturduğu yerden çık­mak istemiyor ancak konut sahibi de o kiradan istemiyor.”

Akdoğan’a nazaran sorunun en sağlıklı tahlili semt semt ‘de­ğer haritaları’ oluşturmakta.

“EV SAHİBİ MESKENİNİ SATAR”

Kirada yüzde 25 artış sınır­lamasının uzatılmasının yeni kiralık fiyatlarını daha da ar­tıracağını söyleyen Master­Türk Kümesi Türkiye Başka­nı Gökhan Taş da “Zaten son vakitlerde eski-yeni kiracı ortasındaki fiyat farkı 5 katına çıkmıştı. Artık daha da arta­cak. Öteki taraftan içinde ki­racı olan konutlarda tahminen çok hareket olmayacak lakin kira­cısı çıkan konutlarda mesken sahi­bi yeni kiracı yerine satışı ter­cih edecek” dedi.

Taş, bu duru­mun ikinci el konut satışlarını hareketlendireceğini, tercihin ‘kiraya vermek’ yerine ‘satma­ya’ kayacağını belirtti. Geçi­ci düzenlemelerin kalıcı hale getirilmesinin piyasalardaki istikrarları bozduğunu söyle­yen Gayrimenkul Hukukçula­rı Derneği Lideri Ali Güvenç de “Uygulamanın süreksiz olma­sı çok değerliydi. Fakat yeni ha­liyle kalıcı olacak üzere. Mal sa­hipleri esasen piyasa enflasyo­nundan ötürü mağdur oldular. Son periyotta çokça karşılaş­tığımız ‘boş ev’ kavramı yeterlice yaygın hale gelecek” dedi.

Sa­hada karşılaştıkları örnekleri anlatan Güvenç, “Gayrimen­kullerinde bilhassa geçen se­ne kiradan kaynaklı çok önemli ziyana uğrayan mal sahipleri açısından bir sene daha katla­nılabilir olmaz. O nedenle çok kişi meskenini satmak istiyor. İçin­de kiracı olan konutu da kimse al­mak istemiyor. O nedenle de kiracı çıktığı anda kimse yeni kiracı istemiyor. Bu da piyasa­da boş konut artışı yaratıyor” diye konuştu.

‘YARISI BİZDEN’ İLE DÖNÜŞÜM HIZLANACAK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kentsel dönüşümde “yarısı bizden kampanyası başlattıklarını açıkladı. Kentsel dönüşümde 2+1 100 metrekareye kadar ve 3+1 120 metrekareye kadar olan konutların maliyetinin yarısının devlet tarafından karşılanacağını belirten Erdoğan şunları söyledi:

“100 metrekare 2+1 meskenini yapmak isteyen vatandaşın önüne 1.5 milyon maliyet mi çıktı, 750 bin lirasını hibe olarak vereceğiz. Kalan 750 bin lirayı kendisi koyacak ve konutunu yenileyebilecek. Devletin karşılayacağı kısım 120 metrekare 3+1 için konut için 1.8 milyonun yarısına tekabül eden 900 bin lira olacak. Borçlanacaksa vatandaş 0.79 faizle 10 yıl vadeli kredi kullanabilecek. Yüzde 10’u peşin, kalanı 10 yıl vadeli olarak ÜFE/TÜFE memur artış oranından yüksek olmayacak biçimde borcunu ödeyebilecek. 750 bin liralık aylık taksit 5.625 lira, 900 bin lira için aylık taksit 6.750 lira olacak. Ayrıyeten İstanbul’da kira yardımlarını 3 bin 500 liradan 5 bin 250 liraya yükseltiyoruz.”

Mülk sahibi 26 Nisan – 29 Mayıs tarihleri ortasında e-devlet üzerinden müracaat yapacak.Bu ortada, dal temsilcileri, kampanyanın dönüşümü hızlandıracağını ve bilhassa kenti konutunu yenilemek isteyen vatandaşa büyük kolaylık sunacağını bildirdi. İNDER Lideri Nazmi Durbakayım, “Kampanya gereksinim duyulan dönüşüm atağının öncüsü olacak” formunda konuştu.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir