Arnavutluk Meclisinde oturum öncesinde Srebrenitsa soykırım kurbanlarının anısına bir dakikalık hürmet duruşunda bulunuldu.
Önerge için 140 sandalyeli Meclis oturumunda yer alan 113 milletvekili “evet” oyu kullandı, zıt yahut çekimser oy çıkmadı.
Meclis Lideri Lindita Nikolla, oturumun başında yaptığı konuşmada, Srebrenitsa’daki soykırımın sonuçlarının insanlık için acı bir hatıra olduğunu ve bu türlü kalacağını kaydederek, şu tabirleri kullandı:
“Srebrenitsa soykırımı kurbanlarının anılması ve onurlandırılması, bize barışa ulaşmanın ve barışı müdafaanın güç bir misyon olduğunu, geçmişin çatışmalarının geleceğin vaatlerini ve perspektifini öldürmemesi gerektiğini öğretiyor. Srebrenitsa kurbanlarının onurlandırılması, bir daha tekrarlanmaması gerektiği ve tekrarlanmayacağının kelamıdır.”
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Lideri Sefik Dzaferovic de Arnavutluk Meclisine gönderdiği manzaralı bildiride, Arnavutluk ile Bosna Hersek’in iki yakın ve dost ülke olduklarını vurguladı.
Dzaferovic, “Srebrenitsa trajedisi, çağdaş çağda global bir acı ve kabahat sembolü haline geldi. Bugün de 27 yıl sonra Srebrenitsa sözü, en güçlü kaygı ve acıyla yankılanmaktadır.” sözlerini kullandı.
Sosyalist Parti Meclis Kümesi Lideri Taulant Balla da önergenin, savaş hatalarının cezasız kalmasına son verme iradesini ve taahhüdünü hareketlerle kanıtlama vaktinin geldiği inancını doğruladığını söyledi.
Önergeyi çok önemli bir evrak ve Arnavutlar ile Arnavutluk’un kalbinin lisanı olarak nitelendiren Balla, Sırp soykırımının neden olduğu kurban ve insani travmalara olan derin hüzünlerini, tam dayanak ve samimi dayanışmalarını söz ederek, Srebrentisa soykırımı kurbanlarını anmak ve onurlandırmak için toplandıklarını aktardı.
Arnavutluk Avrupa ve Dışişleri Bakanı Olta Xhaçka da 11 Temmuz’u Srebrenitsa Soykırımı’nı Anma Günü olarak ilan eden meslektaşlarını tebrik etti.
Önergeyi, ülkesinin bu cürmü ve birebir vakitte Bosna Hersek ve Kosova’daki sivil halka karşı işlenen başka kabahatleri kınama konusundaki uzun periyodik ve odunsuz duruşunun doruk noktası olarak ortaya çıkan bir teşebbüs olarak nitelendiren Xhaçka, “Binlerce adam ve genç erkeğin rastgele bir şeyden hatalı olduklarından değil, yalnızca kimlikleri nedeniyle en dehşetli formda öldürüldüğü bu dehşetli suça karşı Arnavutluk açık ve prensipli bir duruş sergiledi.” diye konuştu.
Ana muhalefetteki Demokratik Parti Milletvekili Yorida Tabaku, bugünkü adımın Arnavutluk Meclisini onurlandırdığını belirterek, “Bu mevzu bizi birleştirmeli, bu mevzu mutlaka Meclis oylarının yüzde yüzünü almalı.” dedi.
ÖNERGEDEN
Kabul edilen önergeye nazaran, Arnavutluk Meclisi Srebenitsa’da işlenen soykırımı bilerek yahut bilmeyerek alenen inkar etme eğilimini ve hareketini; soykırımın münasebetlerinin, müsebbiplerinin, tasarlayanlarının ve destekçilerinin saklanmasını güçlü biçimde kınıyor.
Meclisin, Balkanlar dahili ve haricinde kimi kişi, küme, siyasi aktör ve medya tarafından Srebrenitsa’daki soykırımın, eski Yugoslavya’nın tamamında işlenen katliam ve insanlığa karşı cürümlerin inkar edilmesi sonucu milliyetçi siyasi telaffuzun, etnik nefretin kışkırtılmasının devam etmesini ve tırmanmasını kabul edilemez ve son derece tehlikeli olarak nitelendirdiği kaydedildi.
Srebrenitsa’daki soykırımın neden olduğu mağdurlar ve insan travmaları için Meclisin derin acısının lisana getirildiği, “Bosna Hersek’teki kanlı savaş sırasında” yaralanan herkese yönelik tam anlayış ve samimi sempatinin tabir edildiği önergede, şu sözler yer aldı:
“Arnavutluk Meclisi; Bosna’daki Sırp güçleri tarafından Srebrenitsa’daki Boşnak toplumuna karşı işlenen soykırımın inkarının milletlerarası hukuku ihlal ettiği, savaş hatalarının cezasız kalması olgusunu teşvik ettiği ve Sreberenitsa’da katledilen 8 binden fazla sivilin, hayatta kalanların ve ailelerinin, tıpkı vakitte Kosova’daki etnik paklık sırasında Slobodan Milosevic’in Sırp rejimi tarafından öldürülen yaklaşık 10 bin Arnavut ve tecavüze uğrayan 20 bin bayanın onurunun ihlal edildiği tarafındaki Arnavutluk’un tavrını onaylıyor.”
Önergeyle Meclis hükümetten Srebrenitsa’daki soykırım kurbanlarını onurlandırmasını, Avrupa Parlamentosunun kararına atıfta bulunarak, 11 Temmuz’u “Srebrenitsa Soykırımı’nı Anma Günü” olarak ilan edilmesini talep ediyor.
SREBRENİTSA’DA NE OLDU?
Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin akabinde Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi.
Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin denetimindeki bölgeye ulaşmasına müsaade veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık alanlar, fabrikalar ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü.
Savaşın akabinde kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin akabinde her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda düzenlenen merasimle toprağa veriliyor.
Potoçari Anıt Mezarlığı’nda 6 bin 671 soykırım kurbanının mezarı bulunuyor.