Zamlarla yurttaşların alım gücü düştü. Besine ulaşmakta zorluk çeken yurttaşlar devayı askıdaki eserlerde buluyor. Cumhuriyet askıda eserleri yurttaşlara ulaştıran esnaflarla ve Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar ile konuştu.
Elektrik, doğalgaz ve besin eserlerine gelen artırımlarla yurttaşların alım gücü giderek düşüyor. Tüketici Hakları Derneği’nin bilgilerine nazaran 80 milyondan fazla tüketici yoksulluk hududunda. Son devirde gelen artırımlarla tüketiciler besin eserlerine ulaşmakta zorluk çekiyor. Besin eserlerini alamayan yurttaşlar devayı fiyatsız olarak verilen askıda besinde buluyor. Askıda ekmek ile başlayan uygulama askıda simit, askıda tavuk üzere farklı besin eserlerinde de varlığını sürdürüyor.
“ANNELER YARDIM İSTİYOR”
Kasap Arif Elarslan da askıda tavuk uygulamasıyla gereksinim sahiplerine tavuk dağıtıyor. Elarslan, “Son periyotta askıda tavuk dağıtımında artış oldu. 500-1000 ortasında tavuk dağıtımı yaptık. Birtakım günler yardım edenler oluyor kimi günlerse hiç askıda tavuk olmuyor. Muhtaçlığı olan beşerler gelip alıyor. O denli annelere şahit oldum ki. ‘Yardım edin. Bu akşam konutumda hiç yiyecek yok.’ diyen anneler gördüm. Askıda tavuk olmasa da ben kendi cebimden veririm” sözlerini kullandı.
“KİLOLARCA ALIYORLARDI”
Elarslan, “Müşterilerimde kilo kilo kıyma alanlar, artık ise 20 liralık kıyma istiyorlar. İnsanlarımız hakikaten çok sıkıntıdalar. Kaç sene önce yaptığımız işlerin şu orta yarısını bile yapamıyoruz. Bir esnaf olarak halkın refah düzeyinin yükselmesini ve istediği üzere alışveriş yapabilmesini istiyorum” diye konuştu.
“BİR AİLEYE 20 LİRA”
Son periyottaki artırımlardan sonra askıda ekmek bile yok diyen Fırıncı Hızır Türüt ise şunları söyledi: “Eskiden askıda ekmek bırakıyorlardı lakin artık maliyetler yükseldikçe yurttaşların da nakiti olmadığı için askıda ekmeğimiz yok. Elimizden geldiğince biz yardım etmeye çalışıyoruz. Ekmek 4 lira. Ortalama bir aileye nazaran çok fazla. Ben fırıncı olmasam 4 liraya ekmeğe para veremem. Bir ailede 4-5 kişi olunca ekmek 20 liraya geliyor”
“ÖĞRENCİLER SİMİT SORUYOR”
Cumhuriyet, askıda besin uygulamasını hayata geçiren esnaflarla konuştu. Kadıköy’de simitçi olan Zeynel Yüksel, “Öğrenciler askıda simit var mı diye soruyor. Bazen küçük çocuğu olan anneler oluyor. Çocukları simit almak istiyor lakin pahalılıktan alamıyorlar. Ben anlıyorum ve simit isteyip alamayanlara askıda simit var diyorum, çağırıyorum. Askıda simit olmadığında kendi cebimden veriyorum. Askıda simitini 15’ini dayanak olanlar veriyorsa 20’sini ben veriyorum. Keşke simit alamayanlar gelse de benden istese” dedi. Yüksel, “Ekonomi çöktü. Yalnızca marketler, lokantalar alım satım olanlar biraz çarkı döndürüyorlar lakin minimum fiyat alanlar, 2.500 lira emekli maaşı alanlar çok sorunlu. Son devirde gelen artırımlar çok yanlış. Maaşlar tıpkı tertipte fakat artırımlar aldı başını gitti” diyerek yaşanan sürece işaret etti.
ASGARİ, AÇLIK HUDUDUNUN ALTINDA
Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar problemin yapısal boyutuna işaret etti: “Askıda besinler toplumun açlığa ve yoksulluğa sürüklendiğinin göstergesidir. Bunun nedeni de Türkiye’de uygulanan siyasetlerdir. Biz dernek olarak en son yaptığımız araştırmada yoksulluğun hangi boyutlara geldiğini açıkladık. Minimum fiyat, yoksulluk ve açlık hududunun altında kaldı. Toplumun yüzde 95’i aç ve fakir olduğu anlaşıldı. Nüfusun yarısına yakını açlık sonunun altında. Nüfusun yüzde 45’i yoksulluk sonunun altında yaşıyor. 80 milyon kişi açlık ve yoksulluk hududunun altında yaşıyor”
“MUHTAÇLIĞI GİDERİN”
Çakar, “Türkiye hangi noktaya geldi? Askıya besin asılıyor şu rezalete bakın. Türkiye’de aç ve fakir insanların ekmeğe muhtaç olmaması için tedbirler alınmalıdır” dedi. Hükümete davette bulunan Çakar, “Açlar ve fakirler ismine sesleniyorum. Halkı aç ve fakir bırakan siyasetlerinizi acilen terkedin. Halkın açlığını giderecek ekonomik ve toplumsal siyasetler ortaya koyun” dedi.