Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Çocuk Sıhhati Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Tuba Eminoğlu‘nun ‘Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Teşhisli Çocuklarda Covid-19 Pandemisi Sürecindeki Karşılanmamış Gereksinimler’ araştırmasına katılanların yüzde 40’ında, pandemi devrinde ‘anne depresyonu’ geliştiği belirlendi.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesi Çocuk Sıhhati Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Çocuk Metabolizma Hastalıkları Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Tuba Eminoğlu ve grubu tarafından kalıtsal hastalığı bulunan 0-18 yaş ortası çocuk hastaların pandemi periyodunda sıhhat hizmetine ulaşma konusunda yaşadıkları durumları ortaya çıkarmak emeliyle araştırma yapıldı. ‘Kalıtsal Metabolik Hastalıklar Teşhisli Çocuklarda Covid-19 Pandemisi Sürecindeki Karşılanmamış Gereksinimler’ başlıklı araştırma, 17 Mart-1 Temmuz 2020’de hastanede tedavi gören 194 kalıtsal hastalığı bulunan çocuğun ebeveynleriyle gerçekleştirildi.
Doç. Dr. Eminoğlu, Covid-19 pandemisinin tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de sıhhat hizmetine ulaşım konusunda kıymetli kısıtlıklar getirdiğine dikkat çekerek, “Özellikle kronik hastalıklarda sıhhat hizmetine ulaşım çok değerli. Bu hastalarımıza ulaşıp öncelikle sıhhat hizmetlerinde hangi hizmetlerden yararlandıkları hangi hizmetlerden yararlanamadıkları konusunda ailelerden bilgi aldık. Sıhhat Bakanlığı’nın tam vaktinde müdahalesiyle Covid-19 pandemi periyodunda bilhassa rapor müddetlerinin uzatılması, ilaç almak için reçete ihtiyacın kalkması üzere durumlarla ilaca erişimde bir ıstırap olmadığını gözlemledik ve hastalarımız ile aileleri de bu hususta rastgele bir sorun yaşamadıklarını bildirdiler. Yani raporları var ise ve daha evvelce belli bir yerde takip ediliyorlar ise Covid-19 devrinde ilaçlarını alabildiler ve hastaneye bundan ötürü müracaatları gerekmedi” diye konuştu.
Yüzde 60’ı sıhhat hizmetlerine meselesiz ulaşmış
“Annelerin yüzde 40’ında depresyon oldu”
Doç. Dr. Eminoğlu, araştırmada kalıtsal hastalığı bulunan çocukların ailelerinde pandemi devrinde ‘anne depresyonu’nun da arttığını gözlemlediklerini belirterek şunları söyledi:
“Ailesinde Covid-19 geçiren ya da iş kaybı yaşayan ailelerimiz olunca ‘anne depresyonu’nu değerlendirdik. Zati hepimizi negatif etkileyen bir süreçti; ancak bizim çalışma kümemizde da yaklaşık annelerin yüzde 40’ında depresyon olduğunu saptadık. Çocuklarda bu kronik rahatsızlıklar esasen anne ve babalar için hayli güç; zira daima desteklenmesi gereken bir çocukla berabersiniz. Daima teşhis ve takip kısımlarının çok titizlikle yapılması gereken bir hasta kümesi. Beraberinde Covid-19’un getirdiği telaş, gerilim; ‘sağlık hizmetlerine ulaşabilecek miyim, tedavisini alabilecek miyim’ üzere sorular annelerde biraz daha negatif bir tesir oluşturdu.”
“Tele tıp sıhhat sistemine entegre edilmeli”
Doç. Dr. Eminoğlu, ayrıyeten salgında çok büyük gayretler verdiklerini de lisana getirerek, “Özellikle hem Türk tabiplerinin ve sıhhat çalışanlarının inanılmaz çabalı uğraşları hem Sıhhat Bakanlığı’nın vaktinde aldığı tedbirlerle biz bu periyodu ülke olarak muvaffakiyetle atlattık lakin hepimiz birtakım dersler çıkardık. Bundan sonra oluşabilecek pandemiler yahut öbür riskli durumlar için tele tıp sisteminin sıhhat sistemimize bir an evvel entegre edilmesi ve tıpkı vakitte yeniden bu destekleyici sistemlerden meskende tedavi seçeneklerinin de sıhhat sistemine entegrasyonu değer taşımakta. Bu bahiste esasen çalışmalar vardı ama Covid-19 devri bunun değerini daha da öne çıkardı, diyebiliriz” dedi. (DHA)