İsrail’de erken genel seçim sonuçları bu hafta Arap dünyasının en değerli gündem başlıkları ortasındaydı. Bilhassa eski başbakan Bünyamin Netanyahu liderliğindeki çok sağcı koalisyonun zaferi ve çok dinci sağın yükselişi kaygıyla izleniyor.
Her ne kadar kimi Filistin gazeteleri ve köşe muharrirleri, “Netanyahu yahut diğeri fark etmez, hepsi Filistinlilere düşman” mealinde yorumlara çokça yer verse de, çok sağın bu yükselişinin en çok Filistinliler’i etkileyeceği konuşuluyor. Lakin birçok gazetedeki yorumlara nazaran İsrail’in kendisi de çok sağın bu yükselişinin bedelini ödemekle karşı karşıya kalacak.
Netenyahu’nun Dönüşü / Naser Jafarı Kaynak: Filisitin El Kuds Gazetesi ‘İSRAİL TOTALİTER DİNİ BİR İHTİLALLE KARŞI KARŞIYA’
“İsrail 12 televizyon kanalında program sunucu olan Lior Schlein’in de dediği üzere seçim sonuçları tıpkı vakitte İsrail toplumuna nüfuz eden ‘yeni sağı’, çok sağcı ve dinci Heradi partiler ile yerleşimcilerin siyasetteki tesirini yansıtıyor.
İtamar Ben Gvir’in Yahudi Gücü Partisi’nin 14 sandalyeyle zafer kazanması esasen bir Filistin kimliğini hiç tanımayan bu aşırılık yanlısı Heradi partilerin yükselişini gözler önüne sermektedir.
İsrail’in ulusal bir siyonist Yahudi devleti olmasını savunan Ben Givr, radikal sağcı bir çizgiden geliyor ve İsrail’in yanında bir Filistin Devleti’nin kurulmasına karşı çıkıyor. Ayrıyeten ülkede İsrailli Arapların varlığına da muhalefet ediyor.
Ben Gvir kendini eski bir Knesset üyesi, aşırılık yanlısı olan ve yasaklandıktan sonra İsrail ve ABD’de terör örgütü ilan edilen Kach partisi önderi haham Meir Kahane’nin öğrencisi olarak görüyor.
İsrail gazetesi Haaretz’in belirttiğine nazaran, sağcı Netanyahu ve akabinde aşırılık yanlısı Ben Gvir’in zaferinin, İsrail’de radikal sağın liderliğinde bir totaliter ihtilale yol açmasından telaş ediliyor. Gazete çarşamba günkü başyazısında, ülkenin üstüne kurulduğu demokratik temelleri yıkma maksadı taşıyan dini bir totaliter ihtilalle karşı karşıya kaldıklarını belirterek, bugünün İsrail tarihinde kara bir gün olduğunu söz etti.” (Rai Al Youm Gazetesi)
‘NETANYAHU ÇOK SAĞIN TAHTINDA’
“Eski İsrail Başbakanı Bünyamin Netanyahu, radikal sağ ve dinci bir koalisyonun başında iktidara geri dönüyor. Seçim sonuçları taşıdığı iletilerle epey istisnai bir durum teşkil ediyor. Bu, yalnızca çok sağın baskın çıkmasıyla alakalı değil, karşı koalisyona büyük bir hezimet yaşatması ve İsrail’in kalan tek sol partisinin barajı geçme konusunda başarısız olmasıyla alakalıdır.
Seçim sonuçlarının öne çıkan en bariz istikameti yalnızca Netanyahu cephesinin zafer kazanması değil. Bunun yanında iki ana radikal ve ırkçı partinin, Bezalel Smotrich başkanlığındaki “Dini Siyonizm” ve Itamar Ben Gvir liderliğindeki “Otzma Yehudit”in başarısı da var. Bu iki parti de ‘ötekilere’ karşı ırkçı düşmanlığı ve onların sürülmesini isteyen – İsrail Yahudi bir devlet olarak kalsın diye – Meir Kahane’nin Kach hareketinin müttefikidir.
Netanyahu, İsrail toplumunun çoğunluğunda aşırılık ve ırkçılığı bir gurur vesilesi sayan ve ılımlılığı ayıplayan bir anlayışın sonucu olarak radikal sağın önderi olarak iktidara geri dönüyor. Lakin Netanyahu’nun hükümet kurmada işi hiç de kolay değil. En nihayetinde hükümet kurulsa da, çok sağcı kesitin İsrail halkına verdiği vaatler ve alması gereken güç kararlardan kaynaklı daima tenkit ve hücumlarla karşı karşıya kalacak.” (Yahya Debuk / Lübnan Al Akhbar Gazetesi)
‘İSRAİL SEÇİMLERİNİN EN ÇOK KAYBEDENİ: FİLİSTİN’
“Netanyahu’nun iktidara geri dönmesi Amerikan Lideri Joe Biden’in demokratik idaresi açısından hiç de sevindirici bir haber değil. Üstelik Netanyahu’nun çok sağın, dinciliğin ve ırkçılığın kanatları üzerinde iktidara geri dönmesi işleri daha da karıştırmaktadır. Hiç kuşku yok ki, Washington, Ben Gvir ve büyük olasılıkla Smotrich’in hükümette bakan olarak yer almaları durumunda onlarla rastgele bir bağlantı kurmayacak. Bilhassa de istedikleri üzere savunma ve güvenlik bakanlıklarını almaları durumunda. Münasebetiyle bu seçim sonuçlarından ötürü ABD-İsrail münasebetleri olumsuz etkilenecektir.
Avrupa’nın durumu da ABD’nin durumundan pek farklı değil. Lakin Avrupa, ABD üzere İsrail siyasetinde bir tesir sahibi değil. Netanyahu’nun Avrupa’daki gelişmelerden endişelenmesini gerektiren bir durum da yok. Çünkü Avrupa Birliği’nin kendisine karşı yahut ona baskı kurmak için atmayı planlayacağı rastgele bir adımın önünü kesecek tesire sahip.
Bölgesel olarak bakacak olursak, İsrail seçimlerinde çok sağın yükselişi, Netanyahu’nun dönüşü ve Ben Gvir’in parlamentoya girmesinden en ziyanlı çıkacak olan taraf Filistin’dir. Filistin Devlet Lideri Mahmut Abbas’ın çizgisi hâlihazırda, yeni bir siyasi ufkun açılması, diyaloğa geri dönüş ve iki devletli tahlildir. Bütün bunlar seçim sonuçlarıyla bir arada buharlaşmış oldu. Hem de daha evvel olmadığı kadar. Üstelik çok sağcı bir hükümet de Batı Şeria’da ve Kudüs’te gergin durumu daha da körükleyecek ve ateşe akaryakıt dökecek. Çünkü Batı Şeria’daki öfke ve tansiyon ikinci intifadan bu yana, hiç bu derecede yükselmemişti. Gazze ise tansiyonun artması ve çatışmalarla haber bültenlerinin ön sıralarına geri dönecek. (Oraib El Rintavi / El Hurra internet haber sitesi)
‘1946’DAN 2022’YE ARAP BİRLİĞİ’
“Mayıs 1946 yılında Kral Faruk’un davetiyle toplanan Arap Birliği’nin bu birinci toplantısından Cezayir’de 1 ve 2 Kasım’da yapılan doruğa kadar toplamda 44 Arap Birliği tepesi gerçekleşti. Ve tez ediyorum ki, hiçbir Arap vatandaşı bu tepelerden dişe dokunur bir yarar görmedi.
Arap Birliği Doruğu 76 yıldır toplanıyor fakat İsrail hala işgal altında ve Arap Birliği hala gerçeklikten çok uzakta. Lakin Arap Birliği’nin kurulmasından çok sonra kurulan buna misal oluşumlar görüyoruz ve bu mühlet zarfında mucizeler yarattılar. 1991 yılında kurulan Avrupa Birliği, Avrupa ortak pazarı, ortak para, vizelerin kaldırılması üzerinden Avrupa’nın birliğini gerçekleştirdi.
Avrupa Birliği’nin performansı onu Arap Ligi’nin performansıyla karşılaştırmaya götürüyor. Ve bizi şu soruyu sormaya zorluyor: Arap Birliği’nin Avrupa Birliği ile benzeri bir biçimde çalışmasının önündeki pürüz ne? Yoksa Arap önderlere dayatılan ‘bağımlılığın’ rahatlığı, onların halklarının çıkarına yönelik kararlar alamamalarına mı neden oluyor? Yoksa sonuncu gayeleri, Arap Birliği’nin gerçekleşmesi, halkların refahının sağlanması ve Arap dünyasının savunulması değil de mümkün olduğunca uzun bir mühlet bu formda iktidarda kalmak mı? (Usame Saad / Felesteen Online Gazetesi)