Uzm. Dyt. İrem Aksoy aralıklı oruç diyetine ait kıymetli bilgiler verdi.
Aksoy’un açıklamaları şöyle:
16:8 modeli: 16 saat aç kalmaya odaklanarak yiyecek tüketme vaktini 8 saat ile sınırlayan diyet çeşididir. Bu modele nazaran bireyler kendi hayat biçimlerine nazaran aralıklı oruca başlama ve bitiş saatlerini ayarlayabilmektedirler. Örneğin; 19:00-11:00 ortasında su, maden suyu, şekersiz çay, kahve üzere kalorisiz içecekler haricinde öteki besin alımının yapılmamasıyla birlikte aralıklı oruç sürdürülebilir.
Aslında bedenin biyolojik saate uygun tertipli ve kusursuz bir çalışma sistemi vardır. Aralıklı orucun bu modeli de bireylerde beslenme rutini oluşturarak gerçek besini yanlışsız vakitte almasıyla sirkadiyen ritme takviye olmaktadır. 16:8 aralıklı oruç diyeti, en çok tercih edilen ve en sürdürülebilen modeldir.
5:2 modeli: Bu modelde bireyler haftalık olarak diyet planlamalarını yaparlar. Haftanın 5 günü bireylerin muhtaçlığı olan kalori ile beslenmeleri, öbür 2 gün ise çok düşük kalori ve 16:8 modeline uygun olarak beslenmeleri gerekmektedir.
24:1 modeli: Haftada bir defa 24 saat boyunca hiçbir besin alınmadan yalnızca kalorisiz içeceklerle sürdürülebilen diyet modelidir. Son öğünden itibaren 24 saat mühletince hiçbir kalori alımı yapılmadan uygulanır. Başka günlerde ise olağan diyet programına devam edilir.
ARALIKLI ORUÇ DİYETİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Aralık oruç diyetinde, besin alımının belli vakitler içerisinde olması unsuruna bağlı kalındığı için dolaylı olarak kalori kısıtlaması da mümkün olabilmektedir. Bu nedenle negatif güç istikrarına sahip bir diyet uygulandığı için kilo kaybı da sağlanabilmektedir. Yapılan çalışmalarda aralıklı oruç diyetinin düşük kalorili diyetlere nazaran daha güzel tolere edilebildiği ve daha sürdürülebilir olduğu sonucuna varılmıştır. Bu nedenle bireylerin ömür üsluplarına uyumlu hale gelebilmesi ve sirkadiyen saate takviye olması bu diyet modelinin muvaffakiyetini ve sürdürülebilirliğini artırmaktadır. Kimi çalışmalar, aralıklı oruç diyeti uygulayanların obezite ve karaciğer yağlanması riskinin azalması sonucunu, gece beslenme döngüsünün ortadan kaldırılmasıyla ilişkilendirmiştir.
Aralıklı oruç diyetinin avantajlarının yalnızca kilo kaybı ile sonlu kalmadığı düşünülmektedir. Yapılan çalışmalara nazaran, aralıklı oruç diyetinin 3 modeli de bireylerin glikoz, insülin, trigliserit ve total kolesterol düzeylerindeki olumlu değişimlerle ilişkilendirilmiştir. Hasebiyle bu parametrelerin düzeylerinin olağan aralıkta olması kimi kronik hastalıkların risklerinin azalmasına katkı sağlayabilir.
Aralıklı oruç modeli sebebiyle beslenme ihtiyacının makul bir sistemde olmasının fizikî aktivite ve uyku nizamını de olumlu manada etkileyebildiği sonucu vurgulanmaktadır.
ARALIKLI ORUÇ DİYETİNİ HERKES UYGULAYABİLİR Mİ?
Hamile ve emziren anneler, organ yetmezliği olanlar, yeme bozukluğu ve hipoglisemisi olanların aralıklı oruç diyeti yapmaları önerilmez. Obez, fazla kilolu yahut olağan kilolu sağlıklı bireyler bu diyet modellerini yapmalarında sakınca yoktur. Lakin diyete başlamadan evvel beslenme uzmanı ve hekim denetiminde değerlendirilme yapılmasında yarar vardır.
ARALIKLI ORUÇ DİYETİNDE ÖZGÜR VAKİT DİLİMLERİNDE BÜTÜN BESİNLER TÜKETİLEBİLİR Mİ?
Serbest vakit dilimleri sıhhatsiz ve diyete uygun olmayan besinlerin de tüketileceği manasına gelmemektedir. Aralıklı oruç diyetinde dikkat edilmesi gereken en kıymetli kural budur. Paketli ve işlenmiş besinler, alkollü içecekler, yağda kızartılmış-aşırı yağlı besinler, fazla şekerli-yüksek karbonhidratlı yiyecek ve içecekler diyet programında yer almamalıdır. Aslında kilo kaybetmek isteyenlerin negatif güç istikrarı yaratabilecek seviyede kaloriyi Akdeniz tipi sağlıklı bir beslenme programıyla belli vakit diliminde uygulamasıdır.
BU DİYET MODELİ KESİN OLARAK KİLO KAYBI SAĞLAYAN SAĞLIKLI BİR DİYET MİDİR?
Bütün diyet modelleri üzere bu diyetin de yararlarından ve zararlarından kesin olarak bahsetmek yanlışsız olmaz. Zira yapılan çalışmaların güvenilirliği ve sonuçları bunu belirlemede çok değerlidir. Bu diyet modeliyle ilgili birçok çalışma yapılmış lakin sonuçlardan kesin olarak kelam etmek için ulaşılan bilgiler yetersizdir. Hasebiyle hayat şeklinize uygun ve bir beslenme uzmanı denetiminde uygulayacaksanız denemenizde sakınca yoktur. Uygulama sürecinde rastgele bir sıhhat sorunu yaşamadıysanız diyeti uygulamaya devam edebilirsiniz.