Bernd Debusmann Jr
BBC News, Washington
Beyaz Saray’dan ayrılmış olabilir fakat Donald Trump Amerikan siyasetinde yükünü hissettirmeye devam ediyor. Pekala ufukta yeni bir başkanlık seçimi belirmişken, orta seçim sonuçları onu nasıl etkiledi?
Trump, Ohio’da ona adeta tapan destekçilerine konuştuğu mitingde, 15 Kasım tarihini işaret etti ve ‘büyük bir açıklama’ yapacağını söyledi. Açıklama tarihi de Cumhuriyetçilerin oy patlaması yapacağı varsayım edilen orta seçimlerden tam bir hafta sonrası için belirlenmişti.
Birçok yorumcuya nazaran de bu seçimler onun parti seçmeni üzerindeki nüfuzunun testi manasına geliyordu.
Ancak Cumhuriyetçi Parti’nin kurumsal renginden üretilen ‘kırmızı dalga’ beklentisi yerine gelen daha çok bir ‘dalgacık’ oldu.
Trump, bu büyük açıklamayı artık, desteklediği adaylar düşük performans göstermişken, ‘Amerika’yı yine yücelt’ hareketinin ömrü soru işaretleri altında iken yapacak.
Eski ABD Lideri için tahminen de daha telaş verici olan şey Florida Valisi’nin ses getiren başarısı…
Ron DeSantis, Trump ile olan tansiyonu ortaya saçılmışken kazandığı bu başarıyı, ‘nesillerce konuşulacak’ sözüyle kutladı.
Trump’ın karışık ‘destek’ paketi
Cumhuriyetçi adaylar, beklendiğinden daha başa baş geçen seçim yarışları ile karşı karşıya kalmışken, 44 yaşındaki DeSantis, Demokrat rakibine neredeyse 20 puan fark attı. Bunu yaparken de Latin kökenlerin oylarını toparladı. Karşılaştırma yaparsak, dört yıl evvel yarım puandan az bir farkla Florida Valisi olmuştu.
Bu başarısı, 2024 adaylığı konusunda spekülasyonları daha da çoğaltacak. Aslında, DeSantis, Tampa kentinde zafer konuşması yaparken kalabalıktan birileri ‘2 yıl daha’ tezahüratı yaparak, iki yıl sonraki başkanlık yarışını hatırlatıyordu.
Sıkı Trump tezahüratçıları da saf değiştirmeye başladı.
Onlardan biri olan sağ görüşlü yorumcu Mike Cernovich, “Trump’ın 2024’te talihi sıfır. Bu akşamdan sonra bu tartışmaya kapandı” halinde bir paylaşım yaptı. Cernovich, “Ya DeSantis ya da topyekün çöküşü kabul edin” yorumunu yapıyor.
Trump da DeSantis’in muhtemel adaylığı için ikaz niteliğinde cümleler kurdu ve ‘hakkında bildikleri olduğunu, adaylığın ona ziyan vereceğini’ tez etti.
Cumhuriyetçi bir kamuoyu araştırmacısı ve stratejist olan Patrick Ruffini, BBC’ye yaptığı değerlendirmede, Trump’ı ‘yaralı bir hayvana’ benzetti.
Tüm gözler DeSantis’te…
Henüz seçim sonuçları netleşmiş değil ancak giderek daha bariz oluyor ki, Trump’ın elde ettiği sonuçlar en âlâ ihtimalle ‘karışık’ olarak tanımlanabilir.
Desteklediği yüksek profilli Senato adaylarından bir tek Ohio’da JD Vance net formda kazandı.
Pennsylvania’da Mehmet Öz ve Michigan’da Tudor Dixon ise kaybetti. Birtakım yerlerde ise sonuçlar hala belirlenebilmiş değil.
Seçim gecesi konuşan Trump, şayet desteklediği aday kazanırsa ‘tüm puanın kendisine yazılması gerektiğini’, kayıp halinde ise ‘hiçbir halde sorumlu tutulamayacağını’ savunmuştu.
Buna rağmen Trump’ın hala Salı günü yapılan seçimlerde şad olacak bir şeyleri olabilir.
Bunların başında Temsilciler Meclisi’ni Cumhuriyetçilere geçmesi ihtimalinin güçlenmesi geliyor.
Meclis partisine geçerse, Trump’ın Kongre baskını ile bağını araştıran soruşturma kapanabilir.
Söz konusu komite, 14 Kasım için Trump’a yasal davet yaparak, ‘büyük açıklamasından’ bir gün evvel söz vermeye gelmesini talep etti.
Anketler hala Trump’ın Cumhuriyetçi parti seçmen tabanında tanınan olduğunu gösteriyor. Bu DeSantis ya da diğer bir mümkün Cumhuriyetçi adayın yüzleşmesi gereken bir gerçek.
The Atlantic’te editör olan David Frum “Trump’ın yerini almak isteyen biri Trump orada yokmuş üzere davranamaz” diyor:
“Karşı karşıya gelmemeye çalışmak bir seçenek olamaz. Zira Trump rakibi istesin ya da istemesin bunu yapacak. Karşılık vermekten diğer seçenek bulunmuyor.”