Alexandria Troas Antik Kenti Ezine’nin Dalyan köyünde bulunuyor. 2 bin 400 yıllık antik kentin hafriyat çalışmaları 1997 ile 2009 yılları ortasında Alman takım tarafından yürütülürken 2011’den beri Ankara Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Öztepe başkanlığındaki takımla sürdürülüyor.
Bu yılki hafriyatlarda ise heyecanlandıran buluntulardan biri, 1900 yıllık 2 atık su kanalı oldu. Hafriyat çalışmalarının 12. döneminde olduğunu tabir eden Prof. Dr. Öztepe, hafriyat döneminin sonuna gelmek üzere olduklarını aktardı. Bundan sonra da öbür çalışmalarla kazıların devam edeceğini söyleyen Prof. Dr. Öztepe, “2022 yılında bizden evvelki Alman araştırma grubunun bir kısım itibariyle araştırmış olduğu ‘aşağı agora’ dediğimiz bölgede eski sondajları birleştirerek, açılmamış alanları açıp, genişlettik ve yeni datalar elde ettik” dedi.
‘Yürüme yerin altında bir altyapı’
Bu yeni datalardan birinin ise 2 atık su kanalının girişine ulaşmaları olduğunu belirten Prof. Dr. Öztepe, bu kanalların değerini şöyle açıkladı:
Antik devirde, bilhassa Roma periyodunda bu atık su kanalları taş duvar örgüler ve taş kanallar formunda oluşturulmuş kanallardır. Pişmiş toprak borularla taşınan pak su kullanıldıktan sonra bu kanallarla deşarj edilir. Bu 2 kanaldan bir tanesi yüzeye 1,5- 2 metre derinlikte, oburu ise yürüme tabanından yaklaşık 5,5- 6 metre aşağıda. Ulaştığımız 2 kanal içerisinde gelecek yıl ilgili uzmanlarla çalışma gerçekleştireceğiz. İçeri kamera salarak tonozlar üzerinde devam ettiğini görme imkanımız oldu. Oradan aldığımız en kaba datalar, bize çok farklı istikametlerde, yürüme yerin altında bir altyapı olduğunu gösterdi.
Başka bulgulara kapı açtı
Gelecek yıl atık su kanallarının içinde paklık çalışmaları yapılacağını belirten Prof. Dr. Öztepe, içeride atık suyla gelen, milin içine karışmış olan çeşitli bulgulara rastlama ihtimallerinin de olduğunu söyledi. Bu bulguların ise o periyotta yaşanan olaylara dair bilgiler sunacağını belirten Prof. Dr. Öztepe, “Bu tip tapınak alanlarındaki çöplükler, atık su kanalları, bilhassa küçük buluntuların üzerinden bilgi vermek açısından kıymetli. Biz bu alanın paklığını yaptıktan sonra muhafazasını yapacağız, güvenliğini sağlayacağız. Gelecek yıl tahminen daha fazla bilgi sahibi olma imkanını bulacağız. Bu kanallar büyük ihtimalle 1800-1900 yıllık civarında” diye konuştu.
1900 yıllık kanalizasyon
Şu anda antik kentin bulunduğu Dalyan köyünde kanalizasyon sisteminin olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Öztepe, yaklaşık 1800-2000 yıl aralığındaki bu antik kentte ise kanalizasyon olduğunu söyledi.
‘Kendi periyodunun metropolü’
Öztepe kelamlarını şöyle tamamladı:
Tapınak bölgesi, cadde kenarı, aşağı agoranın tabanında bu tip kanalları görüyoruz. Bu da bize bütün kentin altında bilmediğimiz öbür bir mimari oluşumun varlığını da gösteriyor. Bugün tahminen çağdaş kentlerde, metropollerde karşılaşabileceğimiz kanal sistemi Alexandria Troas’ın altında kelam konusu. Bu ayrıntı toplum için şaşırtan olabilir lakin bizim için büyük Roma kentlerinde beklenebilecek bir durum. Bu da teraslar üzerinde yükselmekte olan antik kent için çok kıymetli. Alexandria Troas, kendi devrinin bir metropolü.