UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Bergama Antik Kenti’nde yürütülen hafriyat çalışmalarında, Antik Çağ’ın Kuş Kahini Rahip Markos’un mezarı ortaya çıkarıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü müsaadesiyle Bergama Müzesi ve Alman Arkeoloji Enstitüsünce Bergama Antik Kenti’nde yürütülen araştırmalarda arkeoloji dünyasını heyecanlandıran yeni izlere ulaşıldı.
Araştırmacılar, Asklepion bölgesindeki yüzey çalışmalarında nekropol olarak isimlendirilen mezar alanları buldu. Daha evvel definecilerin kaçak hafriyat yaptığı tespit edilen nekropolde çıkan andezit bloktaki yazı ise bir mezarın “Trophimos’un oğlu Markos”a ilişkin olduğu tarafında.
Epigrafi (yazıt bilimi) uzmanları, mezar sahibi Markos’un milattan sonra ikinci yüzyılda yaşamış “Kuş Kahini” bir rahip olduğunu belirledi.
“Augur” ismi verilen ve Roma dünyasında en önemli rolü kehanet olan Markos, kuşların uçuşunu inceleyerek mitolojik rablerin iradesini yorumluyor, uçuş tarafı, uçarken çıkardıkları sesler, kuş cinsleri üzere detaylardan geleceğe ait öngörülerde bulunuyordu.
Kuşların uçuş tertibini izleyerek siyasi problemler dahil birçok bahiste kehanette bulunduğuna inanılan Markos’un mezarında ise “parfüm şişesi”, “tabak”, “kandil” ile bedenleri yağ ve kumdan temizlemek için kullanılan kazıma aleti “strigilis” üzere mezar armağanları de bulundu.
Kurtarma hafriyatının akabinde Kahin Markos ve ailesine ilişkin olduğu düşünülen mezarların üstü kapatıldı.
Alman Arkeoloji Enstitüsünden Arkeolog Prof. Ulrich Mania, AA muhabirine, uzun müddettir Bergama kazılarında çalıştığını ve Asklepion’daki son buluntuların da tarihi açıdan büyük değer taşıdığını söyledi.
Kazı çalışmalarının yanı sıra yüzey araştırmalarının da Antik Çağ’ın bilinmeyenlerine ışık tuttuğunu aktaran Mania, şu bilgileri verdi:
“Asklepion’da 3 sene evvel bir kaçak hafriyat alanına rastlamıştık. Birkaç seramik modülü ve birkaç hoş taş bulduk. Birinci keşiften 2 sene sonra da Bergama Müzesi ile bir kurtarma hafriyatı yaptık. Kazıdaki en değerli şeylerden biri taştaki bir yazıydı. Bu bir mezar yazısıydı ve mezar sahibinin ismi veriliyordu. Trophimos’un oğlu Markos. Markos ismini aslında biliyorduk. Zira tahminen bir öteki hafriyatta isminin geçtiği bir yazı bulunmuştu. Yeniden Asklepion yakınlarında bir sunaktı. Orada da Markos yazıyordu. Bu yazıdan Markos’un bir Augur (kahin) olduğunu biliyoruz. Markos bir rahipti ve kuş uçuşundan gelecek vakit için kehanette bulunuyordu.”
Mezar binasında 3 farklı oda vardı
Prof. Mania, Markos’un mezarının kaçak hafriyat yapanlar tarafından tahrip edildiğini, öteki 2 odadaki mezarların ise yeterli durumda bulduklarını kaydetti.
Antik Çağ’a tarihlenen çok sayıda nekropol olduğunu lakin bu mezarın özel bir bedeli olduğunu vurgulayan Mania, “Genelde çok mezar var ve kime ilişkin olduğunu bilmiyoruz. Tahminen kemik, tahminen kül, tahminen birkaç mezar ikramı bulabiliyoruz lakin mezar sahibinin statüsünü bilmiyoruz. Şayet bir mezar bir kahine, daha yüksek statüdeki bir rahibe aitse bu kıymetli bir bilgidir.” dedi.
Mania, dokümantasyonunu yaptıkları buluntulardaki araştırmaların sonunda hem bölgeye hem tarihe ait kıymetli datalara ulaşmayı umduklarını lisana getirdi.
En derinde olan mezar Kahin Markos’un
Freiburg Üniversitesinden Arkeolog Jakob Krasel de yaklaşık 4 yıldır Bergama’daki çalışmalarda misyon aldığını ve dünya tarihi açısından kıymet taşıyan araştırmalara şahit olduğunu söz etti.
Krasel, 7 mezarın bulunduğu alanda en derin olanının Kahin Markos’a ilişkin olduğu bilgisini verdi.
Kahin Markos üzere değerli bir tarihi kişiliğin mezarını bulmanın heyecan verici olduğunu aktaran Krasel, buluntuların Markos ve ailesi hakkında yeni bilgileri ortaya çıkarabileceğine inandığını kelamlarına ekledi.